Pryszczyca krąży wokół Polski. Ryzyko miliardowych strat przeraża hodowców

Straty w milionach lub miliardach, zależnie od scenariusza

100 mln zł dziennie strat dla sektora mlecznego – takie są szacunki strat producentów mleka, gdyby  wirus pojawił się na Podlasiu, gdzie jest większość stad krów. Dlatego ludzie z branży siedzą jak na szpilkach, nerwowo odbierają każdy telefon. Panuje ogromne napięcie, ale jednocześnie, co nie zdarza się często, wszyscy nasi rozmówcy chwalą współpracę z resortem rolnictwa i Głównym Inspektoratem Weterynarii. Instytucje te zareagowały od razu i profesjonalnie, zrobiły szkolenie nt. pryszczycy dla producentów mleka, w którym wzięło udział aż 200 osób.

– Jeśli wirus trafiłby do dużych hodowli bydła lub świń, to straty sięgałyby setek milionów złotych. A gdyby rozlał się po całym kraju, to skutki liczylibyśmy w miliardach złotych. Niemcy sobie świetnie poradzili, bo zastosowali drakońską metodę eliminacji ognisk [choroby – red.]. To zadziałało, dziś Niemcy są wolni od wirusa – mówi Jacek Strzelecki.

Straty zależałyby od tego, gdzie by się wirus pokazał. W Polsce jest 6 mln sztuk bydła, likwidacja nawet połowy oznaczałaby ogromne starty dla produkcji. Pryszczyca może też atakować świnie, których mamy w Polsce 9 mln sztuk. Dlatego ognisko pryszczycy w województwie łódzkim, kujawsko-pomorskim, w Wielkopolsce czy na Mazowszu – gdzie jest najwięcej hodowanej trzody, miałoby znaczenie, zdaniem analityków, nie tylko dla branży mięsnej czy rolnictwa, ale całej gospodarki narodowej.

Ekonomiści unikają precyzyjnych prognoz, bo scenariuszy rozwoju sytuacji może być wiele, większość niekorzystnych. – Najbardziej czarny scenariusz to: pryszczyca się rozsiewa po Polsce i poza zamknięciem rynków eksportowych wyrządza także znaczące straty produkcyjne. To o wiele większe zagrożenie niż ASF i ptasia grypa razem wzięte – mówi Jakub Olipra, starszy ekonomista banku Credit Agricole w Polsce. Zagrożona jest nie tylko branża producentów mięsa i jego przetworów, których eksport (wraz z eksportem jaj) ma wartość 9,6 mld euro, ale też branża mleczarska, która wysyła za granicę towary za 4,1 mld euro. – Gdy zamykają się rynki eksportowe, wtedy w kraju spadają ceny, występuje nadpodaż towaru i trwa walka, by ogniska się nie rozprzestrzeniały – mówi Olipra.

Ryzyka i teorie spiskowe

Jak przy każdym kryzysie, pojawia się też ryzyko, że ktoś będzie chciał na tym nielegalnie zarobić. Już wykryto próby nielegalnego sprowadzania ze Słowacji tanich zwierząt, by po znacznie wyższych cenach odsprzedać je w Polsce. Ostrzegał przed nimi Czesław Siekierski, minister rolnictwa. Dziś okazje cenowe na Węgrzech i Słowacji są bardzo podejrzane. Eksperci apelują, by – szukając łatwego zysku – nie sprowadzić do kraju choroby, która może zniszczyć produkcję mięsa w Polsce.

Nie wiadomo, skąd w Europie wziął się wirus z Pakistanu i jego szczep oddalonych od siebie w ogniskach (Niemcy i Węgry). Nasi rozmówcy biorą pod uwagę wrogie działania, bo brak logicznego ciągu zdarzeń, które przywiodłyby wirusa do Niemiec czy na Węgry. Mówił o tym także szef gabinetu Viktora Orbána, Gergely Gulyás, który zasugerował, że epidemie mogą być wynikiem ataku biologicznego. Podejrzenie opierał na „ustnych informacjach z zagranicznego laboratorium”, o czym pisało przed tygodniem „Politico”. Według cytowanych naukowców, to nie jest jednak bardzo prawdopodobny scenariusz.