W tej sprawie RPO Marcin Wiącek wystąpił do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry. Jak wyjaśniono, chodzi o ewentualne zaproponowanie przez niego odpowiednich działań Ministrowi Spraw Zagranicznych.

Z analiz Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika bowiem, że stale pogarsza się poziom ochrony praw i podstawowych wolności człowieka w Białorusi. Władze tego kraju m.in. nadużywają instytucji ekstradycji do prób sprowadzania przeciwników politycznych.

- Praktyka ostatnich lat pokazuje, że współpraca międzynarodowa z Białorusią obarczona jest coraz większą dozą ryzyka - pisze RPO. Jego zdaniem rozważenia wymaga, czy umowa bilateralna powinna zostać przez Polskę wypowiedziana, przynajmniej w zakresie pomocy prawnej w sprawach karnych. Jak przypomina, zgodnie z art. 107 polsko-białoruskiej umowy odnoszącym się do jej wypowiedzenia, jest to możliwe co 5 lat, na drodze notyfikacji złożonej z sześciomiesięcznym wyprzedzeniem.

RPO wskazuje, że "nowa sytuacja geopolityczna związana z wojną na Ukrainie, kryzysem imigracyjnym na granicy polsko-białoruskiej, czy ogólniej - w relacjach dwustronnych Polski i Białorusi - powinna wymuszać zmianę aksjologiczną w stosowaniu prawa, w tym umowy międzynarodowej". Jak przy tym podkreśla, "chodzi przede wszystkim o wywiązywanie się polskich władz z obowiązku poszanowania aksjologii naszego systemu prawnego i zawartych w nim standardów ochrony praw człowieka i obywatela".

Czytaj więcej

Nie będzie ekstradycji na Białoruś