Pielęgniarki przed sądem: na co skarżą się pacjenci

Rz: Pacjenci, czując się poszkodowani przez lekarzy, mogą pozwać szpital do sądu cywilnego lub pójść do wojewódzkiej komisji ds. orzekania o błędach medycznych. A jaki  udział w szkodach mają pielęgniarki ?

Halina Boniecka:

Dużo skarg pojawiło się,  kiedy weszliśmy w system ubezpieczeń zdrowotnych i pojawiło się pojęcie płacenia na służbę zdrowia. W latach 2007–2011 do sądów pielęgniarek i położnych wpłynęło 156 skarg. Z każdym rokiem ich jednak przybywa. Między 1991 a 1999 r. było znacznie mniej ukaranych. Fakt jednak, że pacjenci składają coraz więcej skarg, nie oznacza, że znacznie wzrosła liczba wykroczeń zawodowych, które popełniają  pielęgniarki. Na 1000 skarg 90 proc. nie ma uzasadnienia.

Jak kończą się sprawy przed sądami pielęgniarskimi?

W latach 2007–2011 na 156 skarg ok. 20 proc. zakończyło się upomnieniami. Kolejne 13 proc. to nagany, prawie 4 proc. zawieszenia w prawie wykonywania zawodu, 5 proc. umorzenia postępowań, 2,5 proc. to odstąpienia od wymierzenia kary, 4,5 proc. uniewinnienia. I w  końcu niecały procent to zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w zoz na okres dwóch lat.  Reszta skarg została odrzucona.

Z czego biorą się skargi pacjentów i na co najczęściej się żalą?

Z za długich kolejek, z frustracji, z poczucia, że poziom opieki jest inny niż kiedyś.  Polak ciągle myśli, że jeśli trafi na kardiologię, to zbadają go też okuliści i ortopedzi, bo oprócz serca ma chory kręgosłup. Tymczasem oddziały szpitalne są specjalistyczne. A pacjent, który opuszcza kardiologię, jest zdziwiony i zły, że  dostał skierowanie nie tylko do poradni kardiologicznej na kontynuację leczenia, ale także do poradni chirurgicznej. Najwięcej skarg, bo aż blisko 70 proc., dotyczy jednak wykroczeń przeciwko zasadom etyki zawodowej, następnie 20 proc. niewłaściwej pielęgnacji pacjentów, a 10 proc. to błędnie wykonywane zabiegi.

Co mieści się pod pojęciem wykroczeń przeciwko zapisom kodeksu etyki zawodowej?

Mieliśmy np. skargę pacjenta, który przesłuchiwany przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej powiedział, że pielęgniarka była arogancka i wulgarna. Podczas rozmowy ze starszym panem  rzecznik zorientował się, że pielęgniarka za głośno do niego mówiła. Pacjent miał aparat słuchowy, a pielęgniarka nie wyczuła dobrze, jakiego tonu głosu potrzebuje. Każda wypowiedź pielęgniarki i położnej musi być zatem wyważona. Zdarzyło się również, że pielęgniarki lub położne zwracają się do pacjenta bezosobowo lub w formie nieakceptowanej przez niego. To budzi  niezadowolenie. Jeśli do tego stanu dołączy się długi czas oczekiwania na świadczenie, skarga gotowa.

Czy do sądów trafia też dużo spraw, w których pielęgniarki i położne ewidentnie zawiniły?

Tak, bo zdarza  się, że pielęgniarka podaje pacjentom leki bez wpisanego zlecenia lekarskiego. Jest to naruszenie reguł wykonywania zawodu oraz obowiązującego prawa. Podobnie gdy pielęgniarka wykonuje szczepionki w niewłaściwy sposób, np. domięśniowo, a powinna podskórnie. Wówczas  pacjent widzi, że odczyn poszczepienny jest duży, ma  powikłania w miejscu wkłucia i zaburzenia funkcji ręki, ból itp. Składa wtedy skargę. Błędy w  szczepieniach  czy pomyłki w podawaniu leków  wynikają jednak głównie ze złej organizacji pracy. Lekarze zlecają szereg prac, które należą do kompetencji innych pracowników medycznych.