Brak zasad finansowania prywatnych uczelni

Planowana zmiana prawa o szkolnictwie wyższym może łamać ustawę zasadniczą. W sprawie dotacji odsyła do rozporządzenia.

Publikacja: 30.06.2014 10:00

Brak zasad finansowania prywatnych uczelni

Foto: www.sxc.hu

Rzecznik praw obywatelskich upomina się o dostosowanie prawa o szkolnictwie wyższym do wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 16/13). W grudniu orzekł on, że niezgodne z konstytucją są przepisy uzależniające prawo niepublicznych szkół wyższych do dotacji ze środków publicznych od warunków ustalonych w rozporządzeniu.

O dotacji powinna przesądzić ustawa

„Konstytucja już od 1997 r. wyraźnie przewiduje obowiązek określenia w ustawie zasad dofinansowania szkół niepublicznych ze środków budżetowych. Istnieje więc pilna konieczność podjęcia działań legislacyjnych" – podkreśla prof. Irena Lipowicz w piśmie do minister nauki i szkolnictwa wyższego.

– Konstytucja mówi wyraźnie, że państwo ma wspomagać instytucje niepubliczne i robi to, ale na wcześniejszych etapach edukacji. Uczelnie niepubliczne nie otrzymują żadnego dofinansowania – podkreśla prof. Tadeusz Pomianek, rektor Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania.

60 tys. żaków ubyło przez rok na uczelniach prywatnych

Prof. Irena Lipowicz w swoim wystąpieniu zaznacza, że konstytucja pozostawia prawodawcy szeroki margines swobody w kształtowaniu polityki państwa w tej dziedzinie. Ustawodawca może przyznać niepublicznym uczelniom pełne lub częściowe finansowanie, ale może także, na przykład ze względu na sytuację budżetową czy zmianę polityki edukacyjnej państwa, to wsparcie ograniczyć lub z niego zrezygnować. Kształt przepisów regulujących kwestię udziału państwa w finansowaniu niepublicznych szkół wyższych zawsze musi jednak wynikać z ustawy i nie może być uzależniony od istnienia lub treści aktów rangi podustawowej.

Zdaniem resortu szkolnictwa wyższego kwestia ta zostanie rozwiązana w procedowanej właśnie w Sejmie nowelizacji prawa o szkolnictwie wyższym.

Resort odsyła ?do rozporządzenia

Minister określi mianowicie w drodze rozporządzenia sposób podziału i tryb przekazywania uczelniom niepublicznym dotacji na studia doktoranckie, biorąc pod uwagę liczbę uczestników stacjonarnych studiów i ich kosztochłonność w poszczególnych dziedzinach nauki i sztuki, mając na względzie wzmocnienie jakości kształcenia.

Takie uregulowanie budzi jednak wciąż wątpliwości konstytucyjne.

450 tys. studentów uczy się obecnie w polskich niepublicznych szkołach wyższych

Wbrew autonomii

– Sposób podziału dotacji powinien być określony w ustawie. Ze względu na konstytucyjną zasadę autonomii szkolnictwa wyższego nie może być ono uzależniane od władzy wykonawczej, która określa wielkość dofinansowania w rozporządzeniu – uważa Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego.

– W nowelizacji nie przesądza się także o dotacji dla studiów pierwszego i drugiego stopnia. To niezgodne z konstytucją. Ustawodawca, przyznając dotacje, może na przykład zawęzić grono uczelni objętych wsparciem państwa do tych, które mają uprawnienia habilitacyjne. Wtedy kwota dofinansowania będzie niższa – tłumaczy prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista.

Zdaniem rektorów uczelni niepublicznych brak dotacji odbija się nie tylko na finansach szkół wyższych, ale i na jakości studiów.

– Obecnie publiczne i niepubliczne uczelnie gonią za studentem, ponieważ uważają, że jest to warunek ich egzystencji. Odbywa się to kosztem jakości kształcenia. Tylko zmiana systemu finansowania premiująca jakość oraz wspierająca dobre uczelnie, bez względu na to, czy publiczne czy niepubliczne, zmieni tę fatalną sytuację – uważa prof. Tadeusz Pomianek.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki k.wojcik@rp.pl

Rzecznik praw obywatelskich upomina się o dostosowanie prawa o szkolnictwie wyższym do wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 16/13). W grudniu orzekł on, że niezgodne z konstytucją są przepisy uzależniające prawo niepublicznych szkół wyższych do dotacji ze środków publicznych od warunków ustalonych w rozporządzeniu.

O dotacji powinna przesądzić ustawa

Pozostało jeszcze 90% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Nowa funkcja w mObywatelu. Przyda się na starość
Prawo drogowe
Trudniej będzie zdać egzamin na prawo jazdy. Wchodzi w życie "prawo Klimczaka"
Praca, Emerytury i renty
Część seniorów dostanie w lipcu dwa przelewy. Zasady wypłaty renty wdowiej
Edukacja i wychowanie
Jakie są najlepsze uczelnie w Polsce? Opublikowano ranking Perspektywy 2025
Zawody prawnicze
Ranking kancelarii prawniczych 2025. Znamy zwycięzców