Ruszył nowy system tworzenia prawa

Reformę wprowadziła przed kilku miesiącami znowelizowana ustawa o Radzie Ministrów oraz regulaminu prac rządu. Zasadą ma być opracowywanie projektów ustaw przez Rządowe Centrum Legislacji. Nie będą tego robić urzędnicy w ministerstwach, ich rolą będzie natomiast przygotowywanie merytorycznej treści regulacji.

[srodtytul]Prawo mniej resortowe[/srodtytul]

– Projekty ustaw o fundamentalnym znaczeniu lub zasadniczych nowelizacji będą poprzedzane założeniami. Po dyskusji nad nimi rząd podejmie merytoryczno-polityczną decyzję o przygotowaniu projektu. Następnie legislatorzy RCL przełożą je na język prawny – opisuje Maciej Berek, szef RCL i sekretarz Rady Ministrów. – Zmiana modelu tworzenia prawa ma służyć poprawie jakości jego stanowienia i spójności jego systemu. Chcemy też uspokoić często wariacki sposób legislacji, ograniczyć pospieszne i nakładające się na siebie nowelizacje.

Zdaniem dr Tomasza Zalasińskiego, prawnika z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, współautora "Barometrów legislacyjnych", cyklicznych eksperckich raportów podsumowujących prawotwórczą aktywność rządu, zaletą nowego rozwiązania będzie ograniczenie resortowego charakteru prawa.

– Dziś ministerstwa, każde sobie, pracują nad zmianami ustaw, stąd lawina fragmentarycznych nowelizacji. Nie ma koordynacji. Nadmierna "resortowość" tworzenia prawa skutkuje także mniejszą przejrzystością systemu prawnego – twierdzi Tomasz Zalasiński.

Zgodę na odstępstwo od przyjętego trybu legislacyjnego i np. przygotowanie jakiegoś projektu w resorcie każdorazowo musi wyrazić premier albo z jego upoważnienia sekretarz Rady Ministrów. Ma to wyeliminować ewentualne próby "odbijania" kompetencji prawotwórczych przez ministrów tracących cząstkę swojej władzy.

– Pozbawienie resortów możliwości opracowywania projektów ustaw może wywołać opór. Nie będzie on jednak znaczny. Reforma została przecież przyjęta przez Radę Ministrów – uważa Tomasz Zalasiński.

[srodtytul]Są już pierwsze efekty[/srodtytul]

W ministerstwach będą nadal powstawać mniejsze nowelizacje oraz projekty ustaw wdrażających prawo unijne, a także akty wykonawcze do ustaw.

Nowy model jest właśnie wdrażany. Projekty, nad którymi w ministerstwach zaczęto pracować wcześniej, tam są kończone. Ich urzędnicy uczą się pisania założeń. Kadra RCL została zaś uzupełniona o kolejnych legislatorów, głównie z ministerstw.

W zmienionym trybie powstały już założenia do ustaw: o pieczy zastępczej (która ma wprowadzić rodzinne domy dziecka), o rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Tworzone są założenia do ustawy o języku migowym. RCL natomiast przygotował projekty ustaw o dopłatach do kredytów mieszkaniowych i o równym traktowaniu. – Pióro trzymał legislator z RCL, który przetwarzał na przepisy rozwiązania wymyślane przez urzędników Ministerstwa Pracy – mówi minister Berek.