NIK wzięła pod lupę pikniki 800+. Niecelowe i niegospodarne wydatki na dziesiątki milionów złotych

– To jest okradanie nas z naszych środków. To jest nielegalna kampania wyborcza – grzmiała w sierpniu ubiegłego roku posłanka PO Aleksandra Gajewska po tym, gdy ze swoim partyjnym kolegą Arkadiuszem Marchewką przeprowadziła kontrolę w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Ich zdaniem pikniki promujące podniesienie kwoty świadczenia wychowawczego z 500 zł do 800 zł, organizowane przez ten resort, często z udziałem polityków PiS, nie były niczym innym niż tylko kampanią wyborczą za pieniądze podatnika.

Organizacja pikników była szeroko komentowana przed wyborami, a kontrowersje z nimi związane potwierdza analiza NIK wykonania budżetu w 2023 roku w części „rodzina”, do której dotarła „Rzeczpospolita”. Izba wystawiła resortowi rodziny w tym zakresie rzadko stosowaną ocenę negatywną.

NIK ma zastrzeżenia do wielu wydatków reklamowych rządu, nie tylko dotyczących 800+

O tym, że izba ma poważne zastrzeżenia odnośnie do wydatków rządu PiS na promocję, wiadomo dzięki całościowej analizie NIK wykonania budżetu państwa w 2023 roku, którą można odnaleźć na stronach Sejmu. Wynika z niej, że kontrolerzy stwierdzili niecelowe lub niegospodarne wydatki na działania promocyjno-reklamowe w Kancelarii Premiera oraz w ośmiu resortach na łączną sumę ponad 40 mln zł.

Czytaj więcej

Polityka

Kosztowne pikniki PiS „Rodzina 800+”. 30 tys. balonów, 15 tys. wiatraczków i 25 tys. ołówków ze zwierzątkami

5 tys. pluszowych misiów i 15 tys. plastikowych wiatraczków za prawie 300 tys. zł zamówił resort...

Szczegółowe zastrzeżenia można odnaleźć w raportach, dotyczących poszczególnych części budżetowych, które wciąż nie zostały podane do publicznej wiadomości. Na przykład przed tygodniem ujawniliśmy, że zdaniem NIK Kancelaria Premiera Mateusza Morawieckiego niecelowo i niegospodarnie wydała niemal 6,7 mln zł mln na kampanię 800+, która odbyła się w internecie, radiu i telewizji oraz na nośnikach outdoor. Jak podkreślili kontrolerzy, w trakcie trwania kampanii nie zakończyły się jeszcze prace nad nowelizacją ustawy podwyższającą kwotę świadczenia.

W roku wyborczym resort rodziny ponadpięciokrotnie zwiększył wydatki na promocję

Jeszcze więcej zastrzeżeń izba ma do pikników 800+ organizowanych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Jak wynika z kontroli, w 2023 roku MRiPS przeprowadziło 200 działań informacyjno-promocyjnych, wydając na ten cel 20,2 mln zł, czyli aż o 443,4 proc. więcej niż przed rokiem. Z tej kwoty 2,4 mln zł poszło na promocję Maluch+, 1,7 mln zł na kampanię „Rząd blisko rodzin”, a aż 12,5 mln zł na promocję 800+.

Z tej ostatniej sumy 8,5 mln zł pochłonęły wspomniane pikniki. I zdaniem NIK były to wydatki „niecelowe i niegospodarne”. „Dysponent środków nie posiadał dokumentów potwierdzających planowanie tych działań, w tym określenie liczby pikników, miejscowości czy terminów, w których miały się one odbyć. Nie zaprojektowano efektów prowadzonych działań ani sposobu ich weryfikacji” – czytamy w raporcie.

NIK zauważa, że część pikników odbyła się przed zakończeniem prac legislacyjnych nad 800+, zmiana wysokości świadczenia miała nastąpić automatycznie, a z oceny skutków regulacji projektu wynikało, że nowa ustawa nie będzie nakładać na administrację dodatkowych obowiązków informacyjnych. NIK przypomina, że jeszcze w 2022 roku szef Kancelarii Premiera wysłał do ministerstwa pismo, w którym zachęcał do podjęcia w 2023 roku oszczędności w zakresie wydarzeń medialnych i promocyjnych.

Sformułowanie o tym, że pikniki były częścią kampanii wyborczej PiS, nie pada w raporcie. Posłanka KO Monika Rosa uważa jednak, że jest on kolejnym mocnym dowodem potwierdzający tę tezę. – W piknikach uczestniczyła śmietanka polityków PiS, którzy często nie mieli nic wspólnego ze zmianą programu 500+ na 800+. Kampania nie realizowała celów informacyjnych, lecz głównie wyborcze – przekonuje.

Zdaniem KO z powodu pikników PiS powinien stracić subwencję budżetową

O tym, że imprezy nosiły znamiona spotkań partyjnych, potwierdził w połowie maja Sąd Okręgowy w Warszawie, zaś na początku czerwca Adam Szłapka, obecnie minister ds. UE, złożył do PKW wniosek o sprawdzenie, czy z tego powodu PiS nie powinien stracić subwencji wywalczonej po wyborach.