Schetyna: Co jest dane, nie zostanie zabrane

Czy znalazł pan pomysł na pokonanie PiS?

Mam pomysł na pokonanie PiS. Wynik wyborów parlamentarnych zależy od mobilizacji Polaków przy urnach. Ci, którzy doceniają życie w kraju demokratycznym, wolności obywatelskie, życie w państwie niezawłaszczanym przez jedną „słuszną partię", silną Polskę w Unii Europejskiej i nie postrzegają polityki tylko transakcyjnie, to te miliony Polaków, którzy często nie chodzą na wybory. Teraz mogą odsunąć PiS od władzy.

Opozycja ma potencjał większej mobilizacji wyborców niż PiS?

Zdecydowanie. Maciej Poleski, czyli Czesław Bielecki, za PRL pisał o dyrygowaniu morzem, czyli dotarciu do tych, którzy tworzą całe polskie społeczeństwo, a nie byli aktywni w latach 1982–1983. Wtedy walczyła nas garstka, w porównaniu z narodowym potencjałem. Dzisiaj ludzi świadomych, którzy chcą żyć w normalnym państwie, jest więcej niż zwolenników PiS, partii, która sprzeniewierzyła się głoszonym wartościom, takim jak skromność, pokora, transparentność. Dziś ta partia chce przekupić Polaków, oferując im za wolność rozdawnictwo na kredyt, który będą musiały spłacać przyszłe pokolenia. Młodzi ludzie, którzy nie znają lub nie pamiętają czasów, kiedy wolność była reglamentowana, braku demokracji, sądów i mediów podporządkowanych jednej partii, monowładzy, nie znają życia z zamkniętymi granicami w Europie, coraz bardziej zdają sobie jednak sprawę, że wartości, na których ufundowany był ich świat, nie są teraz pewne.

Tylko żeby dotrzeć do nowych i młodych wyborców, trzeba mieć przekaz. Czy takim jest program Koalicji Obywatelskiej?

Mamy atrakcyjny przekaz, którym jest program KO „Twoja Polska". PiS nie opublikował fizycznie swojego programu. Ich programem jest 500+. Nawołują do głosowania na siebie, obiecując dalsze rozdawnictwo i mówiąc, że reszta nie ma takiego programu. W istocie my nie chcemy próbować wygrać z polityką transakcyjną PiS obietnicą dalszego rozdawania pieniędzy. Dla nas najważniejsze jest, jak naprawić służbę zdrowia, która jest w zapaści, jak wreszcie zwalczyć smog, jak zapewnić duży wzrost płac, nie zarzynając jednocześnie prywatnych firm. I to w naszym programie jasno pokazujemy. Cała polityka PiS to pic. My robimy naturalną kampanię wyborczą polegającą na spotkaniach z ludźmi. A Morawiecki przywozi ludzi z zewnątrz do Świdnicy, robi sztuczny tłum i chwali się wyremontowaną ulicą, która nie istnieje.

Premier Morawiecki powiedział, że PiS jest partią klasy średniej. A PO?

Morawiecki opowiada ponure żarty. Proszę zapytać klasy średniej, średnich przedsiębiorców, czy PiS ich reprezentuje. PiS jest partią dla swoich ludzi, swoich działaczy i ich rodzin. Albo jesteś z nimi, albo przeciwko nim. PiS jest partią wykluczającą. My uważamy, że Polska jest dla wszystkich obywateli, a nie tylko tych, którzy nas popierają. Nie wykluczamy.

Jakie są pryncypia programu KO?

Napisaliśmy go, kierując się dwoma zasadami: po pierwsze, nic co dane, nie będzie odebrane, ale trzeba wyznaczyć kierunek na przyszłość, bo PiS zajmuje się wyłącznie sytuacją tu i teraz, nie ma planu dla Polski, co widać choćby po dramatycznie niskich inwestycjach.

Nasz plan dla Polski – i to jest zasada druga – to uruchomienie energii Polaków, pomoc i inwestowanie w tych, którzy rzetelnie pracują – i tych, którzy są przedsiębiorczy. PiS deklaruje, że dba o najniżej zarabiających. Ale efektem sztucznie podwyższanej skokowo płacy minimalnej będzie zła kondycja firm, możliwe zwolnienia i stagnacja dochodów dla średnio zarabiających na lata.

Prócz naszego, rozsądnego i przemyślanego, planu „niższe podatki, wyższa płaca" najważniejsze w programie jest zdrowie. Służba zdrowia musi być powszechna, lepiej dofinansowana, wymaga mniejszej biurokracji i wsparcia ze środków europejskich. Byliśmy z Małgorzatą Kidawą-Błońską we wtorek w Brukseli. Spotkaliśmy się z przyszłą szefową Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen. I pokazaliśmy, że potrafimy walczyć o onkologię i wiemy, jak pieniądze europejskie pomogą polskiemu systemowi zdrowia walczyć z rakiem. Bycie w Europejskiej Partii Ludowej daje PO dużą przewagę przy pozyskiwaniu pieniędzy na zdrowie z UE.

Drugą ważną kwestią jest ekologia. Smog zabija i jeśli nie będziemy walczyć z zatrutym powietrzem, to wszyscy się podusimy. Dobrze, że młode pokolenie angażuje się w obronę środowiska naturalnego i walkę ze zmianą klimatu. Ważna jest szkoła i uspokojenie sytuacji po deformie Zalewskiej. Nie będziemy odkręcać od razu tej reformy i wracać do gimnazjów. Szkoła musi być sprawna w uczeniu dzieci, a nie – ideologiczna. Musimy wesprzeć i wzmocnić niezależność samorządów, zmniejszyć PIT i CIT, które dostaną w całości samorządy. Wreszcie – trzeba odpolitycznić spółki Skarbu Państwa i odpartyjnić TVP, skończyć z zinstytucjonalizowanym hejtem w mediach publicznych...

Błędem nie jest promowanie Klaudii Jachiry czy Soku z Buraka, których funkcjonowanie polega na wykluczaniu i szydzeniu z przeciwników?

Pani Jachira przeprosiła. Niech PiS najpierw rozliczy się z panów Mateckiego i Tarczyńskiego i wyrzuci ich ze swoich list. TVP jest ostatnim miejscem, które powinno wskazywać hejterów, bo sami zatrudniają najgorszych z nich.

Dojdziecie do władzy, to zreformujecie 500+, podwyższycie wiek emerytalny...

Nie. Co jest dane, nie zostanie zabrane. Nie odbierzemy 500+ ani nie podniesiemy wieku emerytalnego. Będziemy zachęcać Polaków do dłuższej pracy, dbać o to, żeby więcej zarabiali, będziemy zmniejszać obciążenia emerytalne...

Koalicja Obywatelska przyznaje, że nie ma swojego 500+?

Nie mamy, bo nie będziemy się licytować z PiS na rozdawnictwo. Ale mamy rozsądny plan, który najmniej zarabiającym da więcej o 614 złotych na rękę, a więcej zarabiającym – też po kilkaset. Ale ja nie powiem: damy 600+, bo to jest sprzeczne z odpowiedzialną i dalekowzroczną polityką. Wiem, że opłacałoby się nam uprawiać politykę typu: po nas choćby potop, ale odpowiedzialność za przyszłe pokolenia nam na to nie pozwala. Morawiecki staje się drugim Gierkiem. W tej kategorii nie zamierzamy z nim konkurować. Jest bezkonkurencyjny. Tylko przyszłych pokoleń szkoda. Nigdy nie pozwolę na wariant grecki, gdzie rządzący licytowali się z opozycją na rozdawnictwo, aż w końcu doszło do upadku finansowego kraju.

Pan mówi o upadku, a premier Morawiecki zapowiada pierwszy budżet bez deficytu.

To jest smutny żart. Morawiecki jest symbolem pustej obietnicy wyborczej. Powie głośno wszystko, a później się z tego po cichu wycofa, żeby wygrać wybory. Najlepszym tego przykładem jest obietnica pokazania oświadczenia majątkowego swojej żony. Informacja miała być natychmiast, a okazało się, że może będzie po kolejnych wyborach. To jest cały PiS. Z jednej strony usta pełne frazesów, a z drugiej odczepcie się od naszych prywatnych spraw, tylko na nas głosujcie. Kolejnym przykładem jest sprawa szefa NIK Banasia, który głośno został uznany przez PiS za kryształowego, a po cichu go wycofują. O tym głośno i wyraźnie mówimy w kampanii wyborczej. Oni będą cały czas powoływać się na 500+, mówią obiecaliśmy i daliśmy, jesteśmy wiarygodni. A tymczasem zwiększa się deficyt, idzie spowolnienie. Firmy na Dolnym Śląsku czy Podlasiu robią już do magazynów, bo zmniejsza się zamówienie, choćby z Niemiec. Wiem, bo jeżdżę po Polsce i rozmawiam z ludźmi.

Sondaże pokazują...

Poważny polityk nie jest od sondaży, tylko od przewidywania przyszłości i od racjonalnego spojrzenia na rzeczywistość dzisiaj, jutro i pojutrze. Oni zrobią wszystko, żeby wygrać wybory. Nie myślą o przyszłości Polski.

A pan nie zrobi wszystkiego, żeby wygrać?

Zrobię tyle, ile będę mógł zrobić, ale nie obiecam 600+. Będę mówił, że praca musi się opłacać, będę mówił o dopłatach dla najmniej zarabiających, ale nie wyjdę w zgubną dla Polski licytację na rozdawnictwo z PiS. Oni raz zdobytej władzy nie chcą oddać. Ich pancerzem dla zachowania władzy są transfery socjalne.

Może pan myśli o polityce kategoriami lat 90., a dzisiaj polityka wygląda już inaczej? Żałuje pan, że sam nie wpadł na 500+?

Do czasu może polityka tak wygląda, ale co będzie później? O tym PiS nie myśli. Polityka jest etapem, sekwencją. Zawsze jest coś, a później przychodzi coś następnego. Świat teraz przechodzi etap obietnic na wyrost, populizmu, polityki transakcyjnej. To nie jest tylko kwestia sytuacji w Polsce. To minie, tylko trzeba mieć dobrą odpowiedź alternatywną na projekt polityki transakcyjnej. Populizm, rak XXI wieku, nie może rujnować ludzkich emocji i decyzji. Największym zagrożeniem dla świata są populistyczne zapowiedzi tych, którzy wygrywają, obiecując wszystko, nie dbając o przyszłe pokolenia.

Po 13 X będzie w Polsce Budapeszt? Opozycja stanie się w Polsce marginalna, niczym na Węgrzech?

W tę stronę chce pchnąć Polskę Kaczyński. Na Węgrzech już nie ma niezależnych mediów. Dzienniki patrzące władzy na ręce władza pozamykała. W swoim programie PiS zapowiedział zmiany w mediach, które pójdą w podobnym kierunku – podporządkowania sobie mediów prywatnych. Społeczeństwo na Węgrzech chce Orbána, bo już nie ma alternatywy. Opozycja została zmarginalizowana przez autorytarną władzę. Znam marzenie Kaczyńskiego. On też chce zakneblować media krytyczne wobec PiS, podporządkować sobie wymiar sprawiedliwości, zmarginalizować opozycję i być jedynowładcą, zbawcą narodu. Dlatego postawiłem na Koalicję Europejską. Zdobyła 38,5 procent, ale, niestety, przegrała wybory europejskie głównie przez mobilizację elektoratu wiejskiego na rzecz PiS. Bez zjednoczenia się opozycji Kaczyńskiemu uda się zrealizować marzenia o władzy absolutnej. Ja do tego nie dopuszczę.

Koalicja Obywatelska nie realizuje scenariusza Kaczyńskiego, walcząc z Lewicą i prowadząc ospałą kampanię wyborczą? Ścianę wschodnią i miejsca, w których jesteście niepopularni, chyba już sobie odpuściliście?

To nie jest tak. Kampania PiS nie ma żadnych ograniczeń. Wydają miliony złotych na reklamę. Nie przestrzegają zasad, których powinna pilnować PKW. Są limity wydatków i zgody firm, które udostępniają swoje ogrodzenia na banery. PiS nie przestrzega zasad. Nasze budżety są nieporównywalne. Kandydaci PIS mają wszystko. My musimy brać kredyt i sobie z tym radzić. Twierdzenie, że mamy równe szanse w kampanii, jest tak prawdziwe, jak twierdzenie, że TVP jest pluralistyczna i mogą tam występować wszystkie partie.

Joachim Brudziński broni TVP, twierdząc, że w końcu jest pluralizm.