"Jak zranić kobietę? Wystarczy nazwać ją matką Polką. Przeciwieństwo matki Polki to mama nowoczesna. Jest cool i trendy, ale jej wersja macierzyństwa też jest na swój sposób heroiczna" - pisze Maja Narbutt w tekście otwierającym numer Tylko nie mów o poświęceniu.

"Przez kilka tygodni zagłębiałam się w fora internetowe poświęcone macierzyństwu. Ich język nie jest kwestią przypadku. Matka „oferuje dziecku" wiele rzeczy, począwszy od czasu i uwagi. Dla swego dziecka w jak największym zakresie „jest dostępna". Te dziwne leksykalne wygibasy mają zastąpić słowo, które w sposób oczywisty się nasuwa, bo przecież bardziej naturalne jest powiedzenie, że matka poświęca swemu dziecku czas i uwagę.

Słowo „poświęcenie" brzmi jednak tak fatalnie, że najwyraźniej nie może zostać użyte. Nie pasuje do hedonistycznej współczesności. Poświęcenie jest anachronizmem. Nowoczesna mama nie może zostać skonfrontowana z oczywistością – poczułaby się fatalnie, gdyby dotarło do niej, że niekoniecznie tylko realizuje się poprzez macierzyństwo, ale coś dla niego oddaje. Poświęcenie oznacza utratę, lepiej powiedzieć więc, że w dziecko coś się inwestuje, bo sugeruje to, że matka postępuje jak rozsądny menedżer i z nawiązką powinna poczynione nakłady odzyskać.

A przecież ten językowy kamuflaż przesłania fakt, że sprostanie wymaganiom stawianym nowoczesnej matce jest często bardziej skomplikowane i żmudne, niż zapewnienie dzieciom tego, na czym kiedyś koncentrowała się matka zwana pogardliwie matką Polką".

? ? ?

"W książce "Skrwawione ziemie" poczynił pan ciekawą uwagę, że ustrój sowiecki swą zbrodniczość w pełni ukazał wcale nie w czasie wojny, a wcześniej, w latach 30. Hitlerowi natomiast dopiero wojna była potrzebna, by odpowiednio okazale „zademonstrować swoje możliwości". Czym wytłumaczyłby pan tę różnicę?" - pyta Krzysztof Masłoń Timothy'ego Snydera w rozmowie Człowieczeństwo szpadlem mierzone.

Czasem. Momentami, kiedy ideologie skontaktowały się z upartą rzeczywistością. Różnicami samych ideologii. Sowieci mieli wszcząć europejską rewolucję, co się nie udało. Stalin musiał więc budować socjalizm w jednym kraju. I w tym kraju zastosował to, co planowane było dla innych. W roli wrogów obsadził chłopów, których wyrzucił z ich ziemi, zagłodził, poddał terrorowi. Mógł to być projekt międzynarodowy, ale że się nie udało, sprawdził go w praktyce w Związku Sowieckim. Przy czym, proszę zwrócić uwagę, w tych działaniach stosowana była terminologia wojenna. To była wojna z kułactwem, wojna wewnętrzna, domowa, ale wojna. Hitlerowi nałożyły się na siebie dwa projekty: kolonizacji Europy Wschodniej i likwidacji Żydów. Musiał wywołać wojnę, bo inaczej nie mógłby tych projektów wdrożyć. A nie miał takich terenów, jakimi dysponował Stalin, wiedział też, że pozbędzie się Żydów, ale do czasu nie wiedział jak...

Doliczył się pan, że w ciągu 12 lat (1933 – 1945) na terenach nazwanych skrwawioną ziemią, dwa reżimy: sowiecki i hitlerowski pozbawiły życia w masowych mordach 14 milionów ludzi. Przy tym porażająca jest suma odliczeń przez pana uczynionych. Nie brał pan pod uwagę, miedzy innymi, zmarłych z wyczerpania, wskutek choroby lub niedożywienia w obozach koncentracyjnych oraz w czasie deportacji, ewakuacji lub ucieczki przed wojskami. Czym się pan kierował, zamykając swoje badania w określonych granicach, także czasowych, i ograniczając je do niektórych tylko sposobów zadawania śmierci.

Sposobów? Nie. Tu chodzi o celowość masowego zabijania. Zwracam uwagę na różnicę między masowym zabijaniem a czystkami etnicznymi. Dlatego, na przykład, nie włączam do skrwawionych ziem zachodnich terenów Polski, które przed 1945 rokiem należały do Niemiec. Jeśli chodzi o terytorium, to nakładają się na siebie trzy definicje: miejsca, gdzie miał miejsce Holokaust; miejsca, gdzie zabito w sumie 14 milionów ludzi; i miejsca, gdzie i niemiecka, i sowiecka władza były obecne. Dla mnie bezsporne pozostaje istnienie w Europie strefy, w której władza sowiecka nałożyła się na niemiecką i oba te reżimy tam właśnie dokonały większości swych zbrodni. To obszar od środkowej Polski, nie od linii Ribbentrop – Mołotow, po zachodnią Rosję. Obszar, którego mieszkańcy doświadczyli podczas II wojny światowej, wojny rozpoczętej nie od napadu Hitlera na Związek Sowiecki, lecz od niemiecko-sowieckiego sojuszu, trzech okupacji: sowieckiej, niemieckiej i raz jeszcze sowieckiej.

? ? ?

Nie jesteśmy pożytecznymi idiotami Gazpromu

- zapewnia dyrektor Greenpeace Polska Maciej Muskat w rozmowie z Robertem Mazurkiem

Ekolodzy powtarzają, że są po stronie ludzi, ale jak przychodzi co do czego, to walczą o żaby. I proszę nie robić ze mnie przeciwnika płazów.

Zawsze staram się tłumaczyć, że jesteśmy częścią tego samego ekosystemu i nie ma różnic między ludźmi a płazami. Jeśli gdzieś zatruwamy środowisko, to ten problem do nas wraca.

Ale jak to jest, że kiedy stajecie w obronie tego ekosystemu, to zwykle po stronie żyjątek niedużych, a nie ludzi? Brigitte Bardot walczy o małe foki i jednocześnie z dumą opowiada o swoich aborcjach. Selektywna to wrażliwość.

Nie chcę w ogóle mówić o Brigitte Bardot, co z tego, że w niektórych sprawach jest naszym sojusznikiem? Chcę powiedzieć, że ja nie przyjmuję do wiadomości tego konfliktu: ludzie – natura. W Amazonii czy Indonezji żyją ludzie uzależnieni od czerpania z zasobów ziemi. I jeśli czynią to w sposób zrównoważony, to stają po naszej stronie, choć inni są przeciw.

Ale tym drugimi pan się nie przejmuje, bo oni błądzą, prawda?

Na skutek propagandy i pewnych pieniędzy na nią wydanych ci ludzie po prostu dali się zmanipulować i ogłupić.

Nie zastanawia pana, czemu niektórzy ekolodzy byli w czasach zimnej wojny finansowani przez ZSRR?

I to finansowanie zostało udowodnione?

Potwierdzają to liczne przecieki z rosyjskich archiwów, pisała o tym poważna prasa światowa. Nie słyszał pan o tym?

Słyszałem, ale wolałbym, by pojawiły się twarde dowody, a nie przypuszczenia. Poza tym takich zarzutów nigdy nie kierowano wobec Greenpeace'u.

Zna pan sformułowanie „polieznyje idioty"?

Chodzi o słowa Lenina o pożytecznych idiotach? Znam.