Ubóstwo i demokracja

Wiele spośród problemów, z jakimi mamy współcześnie do czynienia, wydaje się mieć źródła w zniekształconych relacjach pomiędzy ekonomią z jednej a polityką z drugiej strony.

Publikacja: 29.12.2023 10:00

Głodujące robotnicze rodziny w Manchesterze (lata 60. XIX w.). „Słabość jednostek wydaje się tu jeszcze bardziej beznadziejna niż w samym środku pustkowia” – pisał o tym mieście Alexis de Tocqueville

Foto: WORLD HISTORY ARCHIVE/be&w

Jan Tokarski

Ubóstwo jest hańbą demokracji. Uderza wprost w jej najgłębszą zasadę, w jej najśmielszą obietnicę – w ideę powszechnej równości ludzi. Paradoksalnie czyni to z o wiele większą siłą niż sam fakt istnienia drastycznych nawet różnic w dochodach poszczególnych obywateli państwa. Demokracja, która nie potrafi skutecznie przeciwdziałać nadmiernemu rozwarstwieniu majątkowemu, która toleruje wynoszenie nielicznych do niebotycznego bogactwa, a dla przytłaczającej większości pozostawia znój codziennej walki o byt, może być niesprawiedliwa, nie podważa jednak swojej zasadniczej idei. Istnienie rażących nawet nierówności można wytłumaczyć, odwołując się do demokratycznych z ducha (lub chociaż dających się z demokracją pogodzić) zasad: indywidualnej zapobiegliwości, pracowitości, talentu do robienia interesów. Rozwarstwienie majątkowe samo w sobie nie podważa demokracji dopóty, dopóki wszyscy – zarówno ci, którzy żyją w przepychu, jak i ci, którzy żyją skromnie – posiadają dostęp do podstawowych dóbr oraz są w stanie zadbać o materialny byt dla siebie i swoich bliskich na pewnym elementarnym poziomie.

Pozostało jeszcze 93% artykułu

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Reklama

Początkowo Donald Trump (na zdjęciu) zdawał się mieć więcej cierpliwości do Władimira Putina niż do

Plus Minus

Michał Szułdrzyński: Donald Trump, Ukraina i NATO. A co, jeśli prezydent USA ma rację?

Czy brutalność i kaprysy amerykańskiego prezydenta to na pewno największe zagrożenie dla Europy?

Materiał Promocyjny

25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju

Odpowiedzialny biznes przechodzi kolejną ewolucję związaną z nowymi wymaganiami regulacyjnymi. Tym razem celem jest strategiczna transformacja pozwalająca na skuteczną ochronę środowiska i praw człowieka. Jak odpowiedzieć na te wyzwania?