Krystyna Czerni od lat zajmuje się życiem i twórczością Jerzego Nowosielskiego (1923–2011) i wydaje o nim kolejne książki. Warto przywołać świetną biografię „Nietoperz w świątyni” (2011), a także przypomnieć, że ukazujący się tom dokumentujący prace Nowosielskiego, jest czwartym z kolei tej autorki. Poprzednie opowiadały o jego dziełach w Małopolsce, na Podlasiu, Warmii i Mazurach, w Lublinie, na Śląsku.
Od lat 60. Nowosielski był popularyzatorem malarstwa ikonowego w Polsce. Łączący w swojej twórczości sztukę Wschodu i Zachodu, znany jest przede wszystkim jako autor malowideł ściennych, ikonostasów i polichromii w świątyniach katolickich i prawosławnych. Jednak jego sztuka nie tylko wzbudzała zachwyty, ale i kontrowersje. Realizacje bywały odrzucane jako niezrozumiałe, zbyt nowoczesne. Czerni przywołuje słowa artysty: „Dzisiaj religia zajmuje się głównie etyką: jak to zrobić, żeby człowiek był stosunkowo porządny, natomiast piękno jest troszeczkę na boku. Możliwe, że nie jestem człowiekiem etycznym, ale jestem człowiekiem estetycznym. Może przyjdzie taki czas, że takich jak ja z powrotem będą potrzebować?”.
Czytaj więcej
„Za grosze. Pracować i (nie) przeżyć” Barbary Ehrenreich to książka, która stała się współczesnym klasykiem. Nie bez powodu.
Autorka prezentuje nie tylko zrealizowane projekty, ale także te, które pozostały jedynie na rysunkach, jak w przypadku kościoła w Sochaczewie czy świątyni redemptorystów na Nowym Mieście, o którym generalny projektant odbudowy Starego i Nowego Miasta orzekł: „projekt jest zbyt awangardowy, a zatem nie licuje z zabytkowym charakterem zrekonstruowanego kościoła”. Na szczęście są wciąż miejsca kultu, w których trwa dzieło Nowosielskiego. Wśród nich m.in. polichromia dolnej kaplicy w prawosławnej cerkwi cmentarnej na Woli, wystrój kościoła w Wesołej (1975–1979) łącznie z posadzką i żyrandolami, witrażami. Wciąż przyglądać się też można polichromii i wystrojowi kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego na Jelonkach (1967), choć w realizacji odbiegającej od jego pierwotnych założeń.
W kościele oo. Dominikanów na Służewie trwa ostatnia praca sakralna Nowosielskiego – niedokończony wielki krzyż ołtarzowy ze scenami pasyjnymi (1998–1999) – wysoki na 532 cm, malowany akrylem na lipowych deskach, zmontowany z pięciu segmentów.
