Podwykonawcy usług edukacyjnych mają prawo do zwolnienia z VAT

Tak wynika z wyroku WSA w Krakowie z 15 listopada 2011 (I SA/Kr 1534/11), dotyczącego możliwości skorzystania ze zwolnienia z VAT przez podwykonawców świadczących usługi szkoleniowe dla przedsiębiorców prowadzących szkolenia.

Czego dotyczył spór

Sprawa dotyczyła podatnika, który we wniosku o interpretację przepisów podatkowych pytał, czy usługi dokształcania zawodowego, świadczone przez niego jako podwykonawcę dla podmiotu będącego głównym wykonawcą, korzystają ze zwolnienia z VAT.

Głównym wykonawcą była firma realizująca projekt finansowany ze środków publicznych w wysokości 80 proc. Przedmiotem umowy było przeprowadzenie 68 szkoleń. Instytucja zarządzająca wpłacała środki publiczne na wyodrębnione konto głównego wykonawcy. Z tego konta płacił on za usługi szkoleniowe realizowane przez wnioskodawcę.

Zwolnienie z rozporządzenia

Podatnik był zdania, że świadcząc usługę jako podwykonawca może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia ministra finansów z 4 kwietnia 2011 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (DzU nr 73, poz. 392).

Przepis ten zwalnia od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70 proc. ze środków publicznych, oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Niekorzystna interpretacja

Co ciekawe, wnioskodawca nie był jedynym podwykonawcą. Pozostali, dla których właściwy miejscowo był inny dyrektor izby skarbowej, również zwrócili się z identycznym pytaniem. Właściwy dla nich organ wydał interpretację korzystną, uznając ich stanowisko za prawidłowe.

Tymczasem w interpretacji zaskarżonej do WSA w Krakowie Izba Skarbowa w Katowicach uznała, że świadczone przez podatnika usługi nie mogą korzystać ze zwolnienia. To bowiem zleceniodawca jako główny wykonawca i główny realizator projektu jest bezpośrednim beneficjentem środków publicznych. Zatem środki publiczne na realizację szkoleń otrzymała od instytucji zarządzającej spółka z o.o., a nie wnioskodawca.

Nieważny status prowadzącego

W skardze do sądu wnioskodawca podnosił, że pojęcie „finansowane z” użyte przez ustawodawcę w § 13 ust. 1 pkt 20 ww. rozporządzenia powinno być rozumiane szeroko w ten sposób, że obejmuje także sytuację, gdy firma szkoleniowa otrzymująca dotację zleca przeprowadzenie szkolenia innemu podmiotowi, wskutek czego jego wynagrodzenie jest pośrednio finansowane z dotacji.

Zdaniem skarżącego ustawodawca nie uzależnia stosowania zwolnienia od statusu uczestników szkoleń ani podmiotu prowadzącego szkolenie. Kładzie nacisk na przedmiot usługi i sposób jej finansowania, stawiając jako warunek pochodzenie środków od instytucji publicznych.

Nie ma zatem znaczenia sposób przekazania tych środków (pośrednio, bezpośrednio, przy wykorzystaniu wyodrębnionego rachunku bankowego czy nie), decyduje bowiem przymiot środków publicznych. W ocenie wnioskodawcy środki nie tracą charakteru „publicznych” tylko dlatego, że nie trafiły bezpośrednio do  podmiotu świadczącego usługę, ale za pośrednictwem innego podmiotu. Nie zmienia to bowiem ich przeznaczenia.

Sąd po stronie podatnika

Sąd zgodził się w całości z tym stanowiskiem i uchylił niekorzystną interpretację. W jego ocenie nie ma znaczenia fakt, że środki publiczne trafiły pośrednio do podwykonawcy. Nie zmienia to bowiem ich charakteru. Zatem, przy założeniu że są spełnione pozostałe przesłanki z § 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia, podwykonawca może korzystać ze zwolnienia.

Sąd stwierdził także, że dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wydając taką interpretację, rażąco naruszył przepisy proceduralne, nie biorąc pod uwagę okoliczności, że w obiegu prawnym w identycznym stanie faktycznym są odmienne interpretacje. Zdaniem sądu organ powinien był wyraźnie stwierdzić, dlaczego zajmuje inne stanowisko niż pozostałe organy. •

Jarosław Włoch

Komentuje Jarosław Włoch, aplikant radcowski w OIRP Kraków, konsultant podatkowy w Małopolskim Instytucie Studiów Podatkowych w Krakowie

Wyrok, choć jeszcze nieprawomocny, ma ogromne znaczenie dla firm świadczących usługi szkoleniowe. Opisane tu sytuacje są bowiem bardzo często spotkane w obrocie gospodarczym, gdzie te same podmioty występują raz jako podwykonawcy, a innym razem jako główni wykonawcy usług szkoleniowych.

Trudno jeszcze mówić o ugruntowanej linii orzeczniczej, ale to już drugi wyrok wypowiadający się w tym tonie po orzeczeniu WSA w Gdańsku (z 4 października 2011, I SA/Gd 859/11).

Wyrok WSA w Krakowie dotyka jeszcze jednej ważnej kwestii, mianowicie swoistego regionalizmu, jaki można zaobserwować wśród organów wydających interpretacje. Częstym zjawiskiem jest, że dyrektorzy izb skarbowych zajmują zupełnie inne stanowiska w tych samych sprawach, pomimo że działają w imieniu jednego przecież ministra finansów.