Połączenie systemów za sześć lat

Rz:

Trwające blisko 10 lat rozmowy, negocjacje i ustalenia między Polską i Litwą dotyczące współpracy w elektroenergetyce osiągną 19 maja realny wymiar. Wreszcie dziś w Warszawie zostanie podpisany akt założycielski spółki LitPol Link. Dlaczego to trwało tak długo?

Vytas Navickas:

Negocjacje pokazały, jak bardzo złożone jest to przedsięwzięcie. Najlepiej świadczą o tym liczby – koszty samego elektroenergetycznego połączenia między Polską i Litwą są szacowane na 237 mln euro, a na rozwój sieci obu krajów potrzebne są dodatkowe inwestycje o wartości 460 mln euro. Gdy oba kraje przystąpiły do Unii Europejskiej, zmieniły się warunki dotyczące realizacji projektu. W 2004 r. Komisji Europejskiej został przedłożony ogólny dokument dotyczący finansowych i technicznych warunków tego połączenia. 29 września 2006 r. ja i minister gospodarki Polski podpisaliśmy list intencyjny. Był to punkt przełomowy – po dwóch miesiącach zostało podpisane porozumienie między AB Lietuvos Energija i Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi. 2 marca 2007 r. w Warszawie premierzy Polski i Litwy parafowali komunikat w sprawie współpracy Polski i Litwy w obszarze energetyki, a 31 lipca 2007 r. grupa robocza podpisała dokument końcowy studium możliwości połączenia systemów elektroenergetycznych Litwy i Polski. Rezultatem prac było podpisanie 12 lutego 2008 r. umowy akcjonariuszy spółki celowej między operatorami.

Dlaczego zostanie ona zarejestrowana w Warszawie i będzie podlegać prawu polskiemu?

W początkowym stadium wdrażania projektu większa część problemów będzie dotyczyła terytorium Polski – chodzi m.in. o kwestie związane z ochroną środowiska czy własnością gruntów. Spółce zarejestrowanej w Polsce łatwiej będzie rozwiązywać takie sprawy.

Za co będzie odpowiadać LitPol Link w ramach projektu elektroenergetycznego połączenia Polska – Litwa?

Przedsiębiorstwo będzie odpowiedzialne za uzyskanie licencji i pozwoleń na budowę linii, ocenę wpływu na środowisko, przygotowanie i ekspertyzę projektu technicznego mostu energetycznego, rozwiązywanie kwestii związanych z własnością ziemi, przygotowywanie dokumentacji dotyczącej zlecania prac budowlanych. Sprawy dotyczące dalszych działań związanych z realizacją projektu akcjonariusze muszą uzgodnić do marca 2010 r.

Ile potrwa ta inwestycja? Jeszcze niedawno mówiło się o roku 2012, ale prof. Władysław Mielczarski, który koordynuje projekt z ramienia Komisji Europejskiej, twierdzi, że przygotowania tego typu inwestycji trwają przeciętnie około siedmiu lat.

Jednym z najważniejszych zadań przewidzianych w Narodowej Strategii Energetycznej Litwy jest połączenie sieci energetycznych Litwy i Polski do 2012 r. To data optymistyczna. Jednak nie brakuje opinii, iż bardziej prawdopodobne są lata 2012 – 2014.

Jaką rolę będzie w tym przedsięwzięciu pełnił EBOR?

Inwestycja ma kosztować około 237 mln euro – 71 mln euro to niezbędne wydatki na terytorium Polski i 166 mln euro na Litwie. Aby projekt był uzasadniony pod względem ekonomicznym, 75 proc. jego wartości powinno być sfinansowane z funduszy unijnych.

EBOR zarządza środkami Międzynarodowego Funduszu Wspierania Likwidacji Elektrowni Ignalin. Przewidujemy kofinansowanie projektu z tych środków, bez tej pomocy projekt byłby niemożliwy ze względów ekonomicznych. Przedstawiciele EBOR podczas spotkań z premierem Republiki Litewskiej informowali o swoich zamiarach takiego finansowania projektu połączenia systemów energetycznych Litwy i Polski.

Czy most energetyczny to rzeczywiście wstęp do wspólnej polsko-litewskiej budowy elektrowni atomowej Ignalin 2?

Mimo że most energetyczny i nowa elektrownia atomowa są odrębnymi projektami, dla realizacji projektu budowy nowej elektrowni ważna jest pewność dostaw energii elektrycznej oraz włączenie się systemu energetycznego Litwy do jednolitego rynku energetycznego UE. A to zapewni most Litwa – Polska.

Ile mocy z nowej elektrowni przypadnie poszczególnym krajom?

Moc nowej elektrowni atomowej, którą otrzymają partnerzy projektu, będzie można oszacować, znając ogólną moc przyszłej elektrowni. A o tym zadecydują wyniki przeprowadzanej obecnie oceny wpływu tego przedsięwzięcia na środowisko. Mają one być znane w sierpniu 2008 r., a sam proces oceny zostanie zakończony na początku 2009 r.