Jeden kredyt od kilku banków

Przedsiębiorca z branży rolniczej przez lata borykał się z problemem sezonowości przepływów finansowych. Jego firma, jak wiele innych w tej branży, przez kilka miesięcy w roku uzyskuje przychody ze sprzedaży towarów, a potem przez kilka kolejnych miesięcy tylko konsumuje gotówkę.

Co roku firma zgłaszała się do banku po kredyt w rachunku bieżącym, który pomógłby jej zarządzać sezonowością. Wprawdzie otrzymywała finansowanie, ale tylko na dany sezon. Zaangażowanie finansowe w kwocie niezbędnej spółce na dłuższy okres byłoby dla jednego banku zbyt ryzykowne.

Rozwiązaniem dla przedsiębiorcy okazało się utworzenie konsorcjum. Grupa banków podzieliła się ryzykiem związanym z finansowaniem tego podmiotu. Dzięki temu możliwe było wspólne sfinansowanie przedsiębiorcy na okres trzech lat. Nie musiał on co roku występować o kolejny kredyt.

Skomplikowane projekty

Ten prosty przykład pokazuje korzyści z zastosowania finansowania strukturyzowanego. Pod tą nazwą kryją się wszystkie bardziej skomplikowane sposoby finansowania, wymagające od banku szczegółowej analizy biznesplanu. Często angażują one nie tylko pracowników banku, ale także doradców zewnętrznych oraz inne podmioty.

Jednostka banku odpowiadająca za finansowanie strukturyzowane może się więc zajmować m.in. finansowaniem przejęć spółek, zmian w strukturze właścicielskiej przedsiębiorstwa (np. sprzedaż udziałów czy finansowanie wyjścia z giełdy), długookresowych projektów inwestycyjnych, restrukturyzacją zadłużenia czy finansowaniem innych, niestandardowych projektów.

30 osób tak duże zespoły zajmujące się finansowaniem strukturyzowanym zatrudniają tylko największe banki

W takiej sytuacji finansowanie często udzielane jest nie przez jeden bank, ale przez konsorcjum złożone z kilku instytucji finansowych. Oznacza to zmniejszenie ryzyka ponoszonego zarówno przez przedsiębiorcę (ewentualne wycofanie się jednego z banków nie zamyka całkowicie drogi do pieniędzy), jak i przez instytucję finansową; każda z nich angażuje się w mniejszym stopniu, a jednocześnie korzysta z systemu wczesnego ostrzegania. W umowy kredytowe konsorcjalne wbudowana jest często klauzula cross-default. Oznacza ona, że naruszenie przez klienta warunków wobec jednego banku jest automatycznie traktowane jak naruszenie umów z pozostałymi instytucjami.

Pomoc w doborze finansowania

Tego typu projektami zajmują się wyodrębnione grupy czy departamenty odpowiadające za finansowanie strukturyzowane. Zwykle są to niewielkie zespoły, składające się z trzech – sześciu osób. Tylko w największych bankach działających na polskim rynku liczą do 30 pracowników.

W odróżnieniu od doradców, którzy zajmują się codzienną obsługą firm, osoby z zespołów finansowania strukturyzowanego angażują się wyłącznie w pracę nad konkretnym projektem.

Ograniczenia prawne nie pozwalają bankowi zajmować się doradztwem. Bank organizujący konsorcjum może natomiast zaproponować najkorzystniejszą, jego zdaniem, i najlepiej dopasowaną do struktury inwestycji formę finansowania. Niekiedy będzie to kredyt, ale może też być np. przygotowanie emisji obligacji lub objęcie emisji obligacji. Tego typu rozwiązania wykraczają poza zakres kompetencji zwykłych doradców klienta.

Zamiast wielu umów

Kredyt konsorcjalny można wykorzystać nie tylko do sfinansowania inwestycji albo bieżącej działalności, ale też do zrefinansowania zadłużenia firmy w kilku bankach. Posiadanie wielu dwustronnych umów kredytowych jest kłopotliwe. Każdy bank może mieć inne wymagania w sprawie dokumentów. Każdy zażąda odrębnego zabezpieczenia kredytu. Różne są też terminy wygasania poszczególnych umów kredytowych.