Art. 110 ust. 5 ustawy z 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich stanowi, że „kara pozbawienia prawa wykonywania zawodu nie ulega zatarciu". To oznacza, że lekarze i dentyści nie mają możliwości ponownego wpis u na listę członków samorządu zawodowego oraz uzyskania prawa wykonywania zawodu. Tymczasem w przypadku innych zawodów medycznych ustawodawca dopuścił możliwość przywrócenia do zawodu po upływie okresu wskazanego w orzeczeniu kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu.
Np. ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych stanowi, że „zatarcie ukarania następuje z urzędu po upływie 15 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o ukaraniu karą pozbawieni a prawa wykonywania zawodu - jeżeli pielęgniarka lub położna nie zostaną w tym czasie ponownie ukarane lub nie zostaną wszczęte przeciwko nim postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej " (art. 86 ust. 1 pkt 5). Także ustawa o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko - weterynaryjnych stanowi, że „kara pozbawienia prawa wykonywania zawodu powoduje skreślenie z rejestru członków okręgowej izby lekarsko - weterynaryjnej bez prawa ubiegania się o ponowne uzyskanie prawa wykonywania zawodu lekarza weterynarii przez okres dziesięciu lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu " (art. 51 ust. 3).
Podobne rozwiązanie ustawodawca przyjął w stosunku do diagnostów laboratoryjnych , farmaceutów i fizjoterapeutów.
Rzecznik przypomina, że przepisy dotyczące zatarcia ukarania m.in. pielęgniarek i położnych oraz lekarzy weterynarii były - na wniosek RPO - przedmiotem badania Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z 18 października 2010 r. ( sygn. akt K 1/09 ) TK orzekł, że uniemożliwienie ubiegania się o ponowne przyjęcie do samorządu zawodowego jest niekonstytucyjne. W uzasadnieniu wyroku TK stwierdził, że „rozwiązania te stanowią bezpośrednią ingerencję w jedną z „wolności składowych", wynikających z art. 65 ust. 1 Konstytucji – wolność wyboru zawodu (...) ."
"Najważniejsze znaczenie ma nadmierny rygoryzm i automatyzm badanych przepisów. Powodują one, że osoby wydalone z samorządów zawodowych nigdy – nawet po upływie wielu lat i całkowitym odstąpieniu od tych czynów, które spowodowały ich ukaranie oraz naprawieniu ich skutków – nie mają szansy na rehabilitację i powrót do zawodu. Budzi to wątpliwości z punktu widzenia godności tych osób, która (w myśl art. 30 Konstytucji) jest nienaruszalna i powinna być szanowana przez władze publiczne . [...] Nie bez znaczenia jest również nieproporcjonalność charakteru zaskarżonych przepisów do ich celu. [...] Dodatkowo zaskarżone rozwiązania należy ocenić także jako nieekonomiczne i nieracjonalne " - uzasadniał TK swój wyrok.
