Gminy nie są w stanie zapewnić w rozsądnym terminie mieszkań ponad 80 proc. rodzin, które  są w trudnej sytuacji życiowej – alarmuje Najwyższa Izba Kontroli w raporcie o mieszkaniach komunalnych, do którego dotarła „Rz".

– Z roku na rok oczekujących na takie mieszkania jest więcej. W 2011 r. było to ponad 48 tys. rodzin, o 6 proc. więcej niż dwa lata wcześniej. Tymczasem rocznie gminy przyznawały lokale zaledwie 16 proc. starających się o najem. Pozostali czekali latami  – mówi Jacek Jezierski, prezes NIK.

Jak wynika z danych GUS, ponad 3 mln osób w Polsce żyje poniżej minimum socjalnego. Część z nich wręcz w ubóstwie. Tacy ludzie nie są w stanie na własną rękę zapewnić sobie dachu nad głową. Powinno im pomóc państwo.

O mieszkania komunalne mogą ubiegać się osoby o bardzo niskich dochodach, które nie kupią ich same. Nie  mają zdolności kredytowej i żaden bank nie da im pożyczki.  Ubiegają się więc o mieszkanie komunalne.

Z raportu NIK, który sprawdził 34 gminy, wynika, że w większości z nich nie było przejrzystych zasad rozpatrywania wniosków, co sprzyjało korupcji. Średni czas oczekiwania wynosił 6 lat. Ale np. w Kielcach rekordzista bezskutecznie czekał ok. 27 lat, a w Kutnie 19 osób złożyło wnioski ponad dekadę temu.

Co gorsze, jest coraz większy popyt na lokale socjalne, wiąże się to z wyrokami eksmisyjnymi. Zapotrzebowanie na nie wzrosło o 21 proc.  W 2009 r. na zapewnienie takiego lokum czekało 13,6 tys. rodzin, a w 2011 r. o 3 tys. więcej.

– Mamy w kolejce ok. 1200 osób, z tego ok. 60 proc. to  oczekujący na mieszkania socjalne, wobec których orzeczono eksmisje – mówi Marek Klikowicz, dyrektor wydziału mieszkalnictwa UM Kielce. Rocznie zapada w mieście 400  wyroków eksmisyjnych.

W Kutnie na liście oczekujących na komunalne lokum jest 611 rodzin, czyli około 1,4 tys. osób. Orzeczonych  jest też 114 eksmisji  – mówi „Rz" Jacek Boczkaja, wiceprezydent Kutna.

NIK podaje, że w ciągu dwóch lat (2009–2011) liczba wyroków sądowych orzekających eksmisję z prawem do lokalu socjalnego wzrosła o jedną trzecią – z 11 do 15 tys.

Samorządy, oprócz kryteriów dochodowych, biorą też pod uwagę m.in. trudną sytuację życiową oraz stan techniczny obecnego lokalu. – W pierwszej kolejności przyznajemy mieszkania opuszczającym domy dziecka, tym, którzy mają bardzo złe warunki lokalowe  i ciężką sytuację życiową – mówi dyr. Klikowicz.

Marek Jasiński z Komitetu Obrony Lokatorów w Warszawie twierdzi, że coraz więcej ludzi będzie potrzebować mieszkań od miasta, bo eksmisji przybywa.