Nowe zasady obrotu ziemią rolną, które wejdą w życie 30 kwietnia 2016 r., wywołują sporo kontrowersji z uwagi na istotne ograniczenie możliwości sprzedaży takich gruntów. Dotyczy to w szczególności obrotu całymi gospodarstwami rolnymi. Niemniej jednak ustawa z 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej oraz Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, nowelizując ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego (zawiera ona przepisy regulujące zasady sprzedaży nieruchomości rolnej), choć istotnie ogranicza obrót ziemią rolną, to jednak go nie wyłącza.
Co więcej, przepisy te umożliwiają obrót ziemią rolną niezależnie od warunków wprowadzonych ustawą. To dlatego, że ostatecznie uchwalony tekst tej ustawy stanowi, iż przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie stosuje się do nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha.
Bez badania przesłanek
W konsekwencji obrót nieruchomościami rolnymi o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha będzie dopuszczalny bez konieczności ustalenia, czy spełnione zostały przesłanki warunkujące sprzedaż takiej części nieruchomości określone wskutek wyżej przywołanej nowelizacji. Niemniej jednak, aby sprzedać część nieruchomości, należy uprzednio dokonać ewidencyjnego podziału nieruchomości. Tak, by wydzielić działkę albo działki, których powierzchnia będzie mniejsza niż 0,3 ha, która to działka albo działki będą następnie przedmiotem sprzedaży.
Zasady i tryb dokonywania ewidencyjnych podziałów nieruchomości reguluje ustawa o gospodarce nieruchomościami. Ustawa ta w art. 93 ust. 2a wskazuje, iż podział nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planu miejscowego wykorzystywanych na cele rolne i leśne, powodujący wydzielenie działki gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha, jest dopuszczalny pod warunkiem, że działka ta zostanie przeznaczona na powiększenie sąsiedniej nieruchomości lub dokonana zostanie regulacja granic między sąsiadującymi nieruchomościami. W decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości określa się termin na przeniesienie praw do wydzielonych działek gruntu, który nie może być dłuższy niż sześć miesięcy od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna.
Gdy plan nie obowiązuje
Wydawać by się mogło, że wyłącznie w tych ściśle określonych przypadkach z nieruchomości rolnej można wydzielić działkę o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha. Tymczasem przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami umożliwiają wydzielenie z nieruchomości rolnej działki o takiej powierzchni bez konieczności spełniania ww. przesłanek ustawowych, w przypadku gdy na danym terenie nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
