Rzecznik Finansowy: 70 tys. pozwów w sprawach frankowych w sądach

Rzecznik Finansowy opublikował analizę aktualnych zagadnień dotyczących kredytów frankowych. Jak zauważa w opracowaniu, choć część banków uruchomiła programy ugód z klientami, nadal wielu frankowiczów decyduje się dochodzić swoich praw na drodze sądowej, a do Rzecznika Finansowego wpływa wiele  wniosków od kredytobiorców.

"Według różnych danych obecnie jest ok. 70 tys. pozwów w sprawach frankowych w sądach pierwszej instancji, w drugiej instancji - ok. 4 tys. oraz ok. 250 prawomocnych wyroków" - napisał RF we wprowadzeniu do analizy.

Zaznacza również, że część toczących się postępowań została zawieszona do czasu wydania kompleksowej uchwały dotyczącej kredytów frankowych przez Sąd Najwyższy, która jak wiadomo nie została wydana - pełny skład Izby Cywilnej postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalnego w tym zakresie.

Czytaj więcej:

Sądy i Prokuratura

Marek Domagalski: Frankowicz sam ze swoją sprawą

Tysiące frankowiczów powinno przeanal...

Pro

Zdaniem Rzecznika Finansowego, interpretacja postanowień umów frankowych w orzecznictwie polskim oraz unijnym jest coraz bardziej jednolita i prokonsumencka. Według RF, przeprowadzona analiza pozwala na następujące podsumowanie:

- ukształtowana została linia orzecznicza zgodnie z którą uznanie danych postanowień umowy kredytu frankowego za niedozwolone, w tym mechanizmu indeksacyjnego, oznacza, że po pierwsze, taka umowa może zostać uznana za nieważną, jeśli takie rozwiązanie zapewni ochronę konsumenta, a o uznanie umowy za nieważną wnosi sam konsument lub po drugie, taka umowa zawarta między bankiem a konsumentem w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, o ile jest to obiektywnie możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków;

- Rzecznik Finansowy konsekwentnie prezentuje jednolite stanowisko co do braku podstaw prawnych do żądania przez kredytodawców wynagrodzenia za kapitał w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności lub bezskuteczności umowy frankowej. Takie stanowisko wraz z uzasadnieniem Rzecznik Finansowy wyraził przystępując do postępowań dotyczących tego zagadnienia, w tym w sytuacji skierowania pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a także w odpowiedzi na wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 11/21;

- są rozbieżności w orzecznictwie polskich sądów, co do sposobu rozstrzygnięcia w zakresie wzajemnych rozliczeń między stronami w przypadku stwierdzenia nieważność umowy frankowej i w związku z tym złożył wniosek do Sądu Najwyższego. W wyniku rozpoznania wniosku Rzecznika Finansowego w dniu 7 maja 2021 r., Sąd Najwyższy podjął uchwałę (w składzie 7 sędziów) o sygn. akt III CZP 6/21, co do zasady, podzielając stanowisko prezentowane przez Rzecznika i orzekł, że te rozliczenia powinny być zgodne z teorią dwóch kondykcji. Uchwale tej Sąd Najwyższy nadał moc zasady prawnej;

- zwracając uwagę na ważność dla kredytobiorców problematyki przedawnienia roszczeń wynikających z umów frankowych oraz istniejących w tym zakresie rozbieżności w orzecznictwie, RF złożył   8 lipca 2021 r. wniosek do Sądu Najwyższego o wydanie orzeczenia w tym zakresie. We wniosku tym Rzecznik prezentuje stanowisko, że owe rozbieżności w orzecznictwie wymagają usunięcia poprzez podjęcie uchwały przez Sąd Najwyższy przesądzającej, że w przypadku wypowiedzenia umowy kredytu przez kredytodawcę, bieg terminu przedawnienia roszczeń kredytodawcy o zapłatę rat, których terminy płatności upłynęły przed momentem wypowiedzenia, rozpoczyna się z upływem odrębnego dla każdej raty umownego terminu płatności. Wniosek otrzymał sygnaturę sprawy III CZP 46/21 i czeka na rozstrzygnięcie w Sądzie Najwyższym;

-  w przypadku niekorzystnych prawomocnych orzeczeń sądów powszechnych w sprawach dotyczących kredytu frankowego, RF korzysta również z ustawowego upoważnienia i wnosi skargi nadzwyczajne do Sądu Najwyższego. Rzecznik Finansowy bada kwestie ewentualnego naruszenia przepisów Konstytucji RP, w tym zwłaszcza jej art. 7, 9, 76 oraz rażącego naruszenia prawa materialnego, w tym art. 385(1) § 1 i 3 k.c., oraz art. 58 § 1 k.c. i wnosi o uchylenie spornego (zaskarżonego) orzeczenia oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

- w ocenie Rzecznika Finansowego na podstawie przepisów prawa oraz zasad podstawowych, w tym zasady słuszności, możliwe jest wykreślenie wpisu hipoteki banku na mocy wyroku ustalającego w swojej sentencji nieważność umowy kredytu frankowego, bez konieczności wszczynania przez kredytobiorcę dodatkowych postępowań sądowych oraz bez potrzeby uzyskiwania zgody banku na taką czynność. Rzecznik Finansowy konsekwentnie prezentuje pogląd, że taki kredytobiorca będzie mógł uzyskać odpowiednią ochronę prawną jedynie dysponując ww. wyrokiem ustalającym nieważność;