Podatkowe zmiany wprowadzone od nowego roku w ramach Polskiego Ładu zdążyły już wywołać sporo zamieszania i kontrowersji. Ale są wśród nich i takie, które są korzystne dla podatników.
Do tej grupy można zaliczyć nowy, specjalny bonus podatkowy dla inwestycji w zabytkowe nieruchomości, czyli tzw. ulga na zabytki. Co istotne, będą mogli z niej skorzysta nie tylko indywidualni posiadacze np. zabytkowego pałacyku, ale także właściciele mieszkań w zabytkowych kamienicach.
Dla kogo ta premia
Nowa ulga podatkowa w założeniu ma promować i zachęcać do inwestowania w zabytkowe nieruchomości. Została uregulowana w art. 26hb ustawy o PIT. Z preferencji będą mogli skorzystać nie tylko podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej, ale także przedsiębiorcy na liniowym PIT oraz osoby rozliczające się ryczałem od przychodów ewidencjonowanych.
Bardzo istotne jest jednak to, że ustawa o PIT daje prawo do ulgi na zabytki nie tylko indywidualnym właścicielom zabytkowych nieruchomości, ale także ich współwłaścicielom, czyli osobom, które są członkami wspólnot lub spółdzielni mieszkaniowych i mają mieszkania w zabytkowych kamienicach.
Premiowane ulgą będą trzy kategorie wydatków:
? na wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony zgodnie z odrębnymi przepisami dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków,
? na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w ewidencji zabytków,
? odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku, pod warunkiem że podatnik na nabytą nieruchomość poniósł wydatek o charakterze remontowo-konserwatorskim.
Widać zatem, że katalog ten ma pewne cechy wspólne, ale i różnice. Przede wszystkim w dwóch pierwszych kategoriach – wpłat na fundusz remontowy oraz wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie czy roboty budowlane – mogą one dotyczyć zarówno nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków, jak i objętych ewidencją zabytków. Ma to istotne znaczenie praktyczne, bo rejestr zabytków jest mniej liczebny, a wpis do niego oznacza objęcie szczególną ochroną. Tym samym, żeby skorzystać z odliczenia w przypadku wpłat na fundusz oraz wskazanych przez ustawodawcę prac, nieruchomość nie musi być wpisana do rejestru.
W przypadku trzeciej kategorii sytuacja wygląda nieco inaczej. Tu prawo do ulgi daje odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w nim. Żeby zatem rozliczyć wydatki na sam zakup wiekowej nieruchomości, nie wystarczy objęcie jej ewidencją. Trzeba spełnić jeszcze jeden warunek: na nabytą nieruchomość podatnik musi ponieść wydatek o charakterze remontowo-konserwatorskim.
Kolejne kwestie, które zostały zróżnicowane w zależności od kategorii wydatku, to: moment jego odliczenia oraz data poniesienia. I tak w przypadku wpłat na fundusz remontowy odliczenie przysługuje podatnikowi, który w momencie poniesienia wydatku jest właścicielem lub współwłaścicielem zabytku. Za datę uznaje się zaś dzień zapłaty należności.
Ulga w zakresie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przysługuje podatnikowi, jeżeli w momencie poniesienia wydatku jest właścicielem lub współwłaścicielem zabytku, a dodatkowo posiada odpowiedni dokument sporządzony na piśmie.
W przypadku zabytku wpisanego do rejestru zabytków będzie to pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych. Dla zabytków znajdujących się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków będzie to odpowiednio dokument zalecenia konserwatorskiego. Datą poniesienia wydatku będzie zaś dzień wystawienia faktury.
Dla ostatniej kategorii wydatków związanych z odpłatnym nabyciem zabytkowej nieruchomości ulga będzie przysługiwać pod warunkiem, że w momencie dokonywania odliczenia jest jej właścicielem lub współwłaścicielem. Tu datą poniesienia wydatków będzie dzień nabycia.
Ulga na zabytki, jak wiele innych preferencji, została jednak ograniczona pewnymi limitami.
Limity odliczenia
Dla wpłat na fundusz remontowy oraz na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane odliczenie będzie wynosić maksymalnie 50 proc. wydatków.
Warunkiem odliczenia w tych kategoriach będzie odpowiednie udokumentowanie wydatku. Dla funduszu remontowego jest to dowód wpłaty lub zaświadczenie o wysokości wpłat w roku podatkowym od wspólnoty lub spółdzielni. Dla prac konserwatorskich itd. konieczna będzie faktura od podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia.
Dla wydatku na nabycie zabytku wpisanego do rejestru zabytków ulga nie będzie mogła być wyższa od kwoty odpowiadającej iloczynowi 500 zł i liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej zabytku. Dodatkowo limit na wszystkie inwestycje podatnika z tego tytułu nie będzie mógł przekroczyć 500 tys. zł.
Ustawa o PIT reguluje jeszcze kilka innych kwestii związanych z ulgą, m.in. dotyczących wyłączeń czy obowiązku zwrotu odliczenia. Warto zauważyć, że w przypadku małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, ulga może być odliczana po równo lub w dowolnej ustalonej przez nich proporcji. Przy czym nie będzie miało znaczenia, czy dokument potwierdzający poniesienie wydatku został wystawiony na jednego, czy na oboje małżonków.
