Kogo dotkną podwyżki za wywóz śmieci

Na czym będą polegały zmiany związane z wejściem w życie ustawy o utrzymaniu czystości w gminach?

Paweł Puch: Dotychczas to właściciele nieruchomości decydowali, który przedsiębiorca odbierał od nich śmieci. W myśl nowych przepisów wybór takiej spółki należy tylko i wyłącznie do gminy. W drodze przetargu będzie ona wybierać przedsiębiorstwo świadczące usługi na jej terenie.

Wszystko wskazuje na to, że opłaty za wywóz nieczystości wzrosną

Ustawa zakłada, że właściciele nieruchomości, zamiast płacić za wywóz pojedynczych pojemników o określonej wielkości wybranym firmom, obciążeni będą jedną opłatą śmieciową, którą będą musieli płacić niezależnie od tego, ile śmieci wyprodukują.

Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi będzie uwzględniała koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku, w tym recyklingu, a także unieszkodliwiania odpadów zgodnie z obowiązującą hierarchią postępowania z odpadami. Należność będzie naliczana w formie podatku.

Co zmieni w praktyce – dla wspólnot i spółdzielni oraz właścicieli domów – tzw. ustawa śmieciowa?

Właściciele i zarządcy nieruchomości nie będą musieli podpisywać umów z firmami wywożącymi odpady, bo obowiązek ten przejmie gmina i to ona obciąży też opłatami mieszkańców.

Zarządcy nieruchomości będą jednak musieli pobierać i odprowadzać należne opłaty oraz składać deklaracje np., za ile osób śmieci są wywożone. Jak bowiem czytamy w ustawie, jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkami wielolokalowymi, w których ustanowiono odrębną własność lokali, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają osoby sprawujące zarząd nieruchomością wspólną, w rozumieniu ustawy o własności lokali lub właścicieli lokali, jeżeli zarząd nie został wybrany.

Poważnym problemem wspólnot mieszkaniowych będzie także kwestia sortowania śmieci.

?Jak to jest z ustawą śmieciową?

Z jakiego powodu?

Teoretycznie wspólnoty mają wybór pomiędzy dwiema stawkami: za odbiór śmieci sortowanych i niesortowanych, ale nie mają ani możliwości weryfikacji, którzy mieszkańcy sortują śmieci, a którzy nie, ani możliwości egzekwowania sortowania. W konsekwencji nawet jeśli w danym bloku tylko jedno gospodarstwo domowe nie będzie sortować śmieci, wszyscy mieszkańcy mogą być obciążeni wyższymi kosztami.

Kolejnym problemem może okazać się składanie deklaracji w przypadku, gdy gmina jako podstawę określenia opłaty śmieciowej przyjmie liczbę osób zamieszkałych w budynku. Wówczas na zarządcę może spaść odpowiedzialność za błędne, niezgodne ze stanem faktycznym jej wypełnienie, gdy mieszkańcy będą podawać nieprawdziwe dane odnośnie do osób zamieszkałych w lokalach, by zaniżyć opłatę śmieciową.

Od kiedy gmina narzuci odbiorcę śmieci, jeśli tego jeszcze nie zrobiła?

Od 1 lipca br. obowiązek zapewnienia wywozu i utylizacji śmieci przejmie gmina. Powinna ona poinformować wszystkich mieszkańców, którą z metod wywozu wybrała, oraz podać tryb, sposób i częstotliwość jej wnoszenia.

1 lipca 2013 r. jest jednak terminem ostatecznym. Gminy, które będą wcześniej gotowe do wprowadzenia nowego systemu, mogą go wdrożyć szybciej. Wyłoniona w przetargu firma zacznie odbierać od mieszkańców odpady oraz zorganizuje wraz z gminą punkty selektywnego zbierania odpadów.

Co zrobić z już zawartymi, prywatnymi umowami o wywóz śmieci? Kiedy i jak je wymówić?

Trzeba pamiętać, że umowy zawarte z firmami odbierającymi śmieci nie wygasają automatycznie. Dotychczasowe umowy należy rozwiązać najpóźniej z dniem 30 czerwca 2013 roku.

Z wypowiedzeniem należy wystąpić odpowiednio wcześniej, w zależności od zapisów w umowie. Oczywiście, jeżeli gmina będzie wcześniej gotowa do wprowadzenia nowego systemu, umowę można, ale nie trzeba, rozwiązać wcześniej.

Według nowych przepisów gminy mogą wybrać tylko jeden spośród czterech wariantów metody naliczania opłat za wywóz śmieci: od gospodarstwa domowego, od liczby osób zamieszkujących gospodarstwo, od powierzchni mieszkalnej i od zużycia wody w danej nieruchomości. Jakie może to mieć znaczenie  dla mieszkańców?

Powszechnie uważa się, że żadna metoda nie jest sprawiedliwa. Ani naliczanie opłat za wywóz śmieci od głowy, czyli na podstawie liczby osób zamieszkałych pod jednym adresem, ani od powierzchni nieruchomości; ani od ilości zużywanej przez gospodarstwo domowe wody, ani ryczałtem, czyli pobieranie takiej samej kwoty od każdego gospodarstwa domowego.

Jeżeli gmina wybierze metodę zgodnie z liczbą mieszkańców, można się spodziewać, że zacznie się ukrywanie liczby osób zamieszkujących w lokalach.

Z kolei opłata zależna od powierzchni mieszkania, choć stosowana obecnie przez część spółdzielni i wspólnot, ma się nijak do ilości produkowanych śmieci, tak samo jak ryczałt w postaci stałej opłaty od gospodarstwa.

Metoda uzależniająca opłatę od ilości zużywanej przez gospodarstwo domowe wody, choć uważana za w miarę sprawiedliwą w porównaniu z wymienionymi wcześniej, będzie znowu rzadko przez gminy stosowana ze względu na trudności w wyliczeniach i ich bardziej złożony charakter. Obojętnie jednak, który system gmina wybierze, wszystko wskazuje na to, że będziemy płacić więcej za wywóz nieczystości niż do tej pory.

Kogo najbardziej dotkną podwyżki opłat za wywóz śmieci?

Więcej, w stosunku do obecnych opłat, mogą zapłacić mieszkańcy budynków wielolokalowych. Mniej wzrosną opłaty właścicieli domów, które były obecnie wyższe.

Poza tym właściciele domów będą zapewne powszechnie segregować odpady, bo będzie to dla nich łatwiejsze do zorganizowania.

Segregowanie rodzi jednak problemy. Przede wszystkim wiąże się z koniecznością znalezienia miejsca na kilka pojemników. Nie do końca wiadomo też, jakim wymogom należy sprostać, aby śmieci były wyselekcjonowane w sposób gwarantujący niższe opłaty oraz jak ma wyglądać kontrola.

CV

Paweł Puch, prawnik specjalizujący się w problematyce nieruchomości. Współpracownik portalu nieruchomości Domy.pl. Autor artykułów, opracowań i opinii prawnych dotyczących nieruchomości. Od wielu lat doradza wspólnotom i spółdzielniom mieszkaniowym oraz pośrednikom w obrocie nieruchomościami i zarządcom nieruchomości.

Opinia

O wywóz śmieci – Do lipca można umawiać się po staremu

Piotr Woźniak | Kancelaria WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr