Kiedy zawinił pośrednik – gdzie się skarżyć

Jerzy Sobański, pośrednik, członek Komisji Odpowiedzialności Zawodowej przy Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

Klientka kupowała na kredyt mieszkanie z obciążoną hipoteką. Była otoczona pośrednikami, notariuszem, bankowcami. Mimo to nie obyło się bez problemów. Pośrednicy i notariusz przy wyliczaniu kwoty kredytu, jaką miał spłacić sprzedający, przyjęli średni kurs euro NBP.

Jerzy Sobański: Wina pośrednika i notariusza wydaje się ewidentna. Kwota powinna być wyliczona na podstawie zaświadczenia z banku, w którym sprzedający skredytował zakup mieszkania. Bank zazwyczaj precyzyjnie podaje kwotę potrzebną do spłaty zobowiązań. Informuje też, ile potrzeba np. na prowizję za wcześniejszą spłatę. Wydaje się, że banki też nie są tu bez winy.

Sprzedający nie wydał dyspozycji dotyczącej wcześniejszej spłaty.

I tu pośrednik też nie wykazał się czujnością. Wiedząc, że taka deklaracja jest niezbędna, trzeba wziąć klienta pod rękę, zaprowadzić do banku i dopilnować, by złożył stosowne oświadczenie. Takie oświadczenie mogłoby być podpisane także przed transakcją na drukach banku, w którym sprzedający ma kredyt.

Pośrednicy ze Szczecina wyłożyli brakującą do spłaty kredytu kwotę.

To honorowe zachowanie. Za błędy się płaci.

Czy takie sytuacje są częste?

Transakcje ze spłatą kredytu są dość powszechne, ale opisany błąd nie jest najczęstszym z popełnianych przez pośredników. Pamiętam, gdy klient na zakup ziemi rolnej zaciągnął kredyt w walucie. Ani pośrednik, ani notariusz nie poinformowali go o prawie pierwokupu, z którego musi w określonych sytuacjach zrezygnować – pod rygorem nieważności transakcji – reprezentująca Skarb Państwa Agencja Nieruchomości Rolnych. Trzeba było poczekać, aż ta z tego prawa zrezygnuje. Transakcja się opóźniła, a w tym czasie waluta zdrożała. Wartość kredytu, a co za tym idzie – cena nieruchomości poszły w górę. Klient się poskarżył do Komisji Odpowiedzialności Zawodowej, że przez opóźnienie transakcji poniósł stratę. Pośrednik został ukarany nie za to, że zmienił się kurs waluty i kupujący musiał zapłacić więcej, ale za to, że nie poinformował go o procedurach przy tego typu transakcji.

Klientka ze Szczecina zastanawiała się, czy nie zgłosić się do KOZ. Bała się solidarności zawodowej.

Ponieważ pośrednik zachował się honorowo i zrekompensował stratę, zastanowiłbym się, czy to robić – z czysto ludzkiego punktu widzenia. Klientka ma jednak prawo się poskarżyć. Pamiętajmy, że KOZ reprezentuje ministra, i to minister karze lub umarza postępowanie. Sama komisja jest od wyjaśnienia sprawy i stwierdzenia, czy skarga jest zasadna. Ocenia nie tylko, czy transakcja przebiegała zgodnie z prawem, ale bierze też pod uwagę standardy zawodowe i etykę postępowania pośrednika, i to nie tylko przy konkretnej transakcji. Chodzi o jego zachowanie – promowanie ofert, przestrzeganie ustawowych obowiązków, np. posiadanie OC lub udział w szkoleniach. Pośrednikowi musi zależeć na utrzymaniu standardów, bo może zostać ukarany nawet odebraniem licencji.

Pamięta Pan jakieś przykłady?