Inkowie skorzystali na ociepleniu

Rozkwit cywilizacji inkaskiej przypadł na duży wzrost temperatur w regionie. To nie był przypadek — uważają naukowcy

Aktualizacja: 27.07.2009 19:42 Publikacja: 27.07.2009 17:29

Ollantaytambo, niedokończona świątynia słońca zburzona przez Hiszpan.

Ollantaytambo, niedokończona świątynia słońca zburzona przez Hiszpan.

Foto: commons.wikimedia.org

Imperium Inków rozkwitło około 1400 roku, a zgasło — za sprawą hiszpańskiej konkwisty — w 1532 roku. Różnie próbowano tłumaczyć ten okres prosperity. Teraz naukowcy z Uniwersytetu w Montpellier we Francji przebadali skład osadów z okolicy centrum cywilizacji inkaskiej. Odnaleźli w nich wyraźne ślady znacznego ocieplenia klimatu w tamtym okresie.

[srodtytul]Tarasy wodą płynące [/srodtytul]

Wzrost temperatury zaczął się około 1150 roku, zamykając trwający tysiące lat okres suchego i zimnego nieurodzaju na obszarze dzisiejszego Peru. Inkascy rolnicy mogli wówczas zająć pod uprawę wyżej położone obszary górskie, do tej pory zbyt chłodne dla rolnictwa. Uprawy ziemniaków i kukurydzy, położone na tarasach ukształtowanych na stokach Andów, były zasilane wodą wypływającą z topniejących lodowców. To było dodatkowy plus trwającego blisko 400 lat ocieplenia.

Inkaskie rolnictwo funkcjonowało tak dobrze, że ludność imperium nie była w stanie przejeść wszystkich jego owoców. Nadwyżki żywności pozwoliły władcom zainwestować wielkie środki w budowę dróg i stworzenie silnej armii. Granice imperium przesunięto dzięki temu o 4000 km na południe, w kierunku dzisiejszego Ekwadoru.

Wszystkie te zdarzenia nie byłyby możliwe, gdyby nie wzrost temperatur— twierdzi kierujący badaniami dr Alex Chepstow-Lusty z Uniwersytetu w Montpellier.

[srodtytul] Pyłki i roztocza [/srodtytul]

Osady z jeziora Marcacocha w pobliżu Cuzco (stolicy imperium Inków) ukazały badaczom historię ostatnich 4000 lat, ukrytą w glebie i szczątkach organicznych. Przez pierwsze 3000 lat klimat tamtych okolic był chłodny i niesprzyjający rolnictwu. Potem, około 800 roku n. e., nastąpił jałowy okres obejmujący stuletnią suszę. Wówczas jezioro mocno się skurczyło, o czym świadczą ślady nabrzeżnej roślinności wdzierające się w głąb dawniej zalanego wodą obszaru. Wreszcie, około 1100 roku, temperatury znacząco wzrosły. W osadach z okresu, który później nastąpił, naukowcy znaleźli wiele śladów inkaskiej aktywności rolniczej: pyłków kwiatów roślin uprawnych, ale też sporo szczątków roztoczy żywiących się odchodami udomowionych przez Inków lam. Rolnicy imperium zaczęli wówczas przekształcać górskie stoki na potrzeby upraw tarasowych, wykorzystując wodę z topniejących lodowców w systemach irygacyjnych.

- Nagle Andy stały się terenami uprawnymi — mówi dr Chepstow-Lusty. — Ziemniaki uprawiano na większych wysokościach, a kukurydzę — na mniejszych.

To wszystko skończyło się w 1533 roku, kiedy to najazd Hiszpanów zepchnął ocalałych inkaskich rolników w wyżej położone, mniej urodzajne tereny. Naukowcy uważają, że z inkaskiego ocieplenia płynie lekcja dla dzisiejszego Peru, dotkniętego wyniszczającą suszą wynikającą ze zmian klimatycznych. Według dr Chepstow-Lusty'ego Peruwiańczycy powinni pomyśleć o przeniesieniu rolnictwa w wyżej położone regiony, w czym mogłaby im pomóc renowacja zrujnowanych inkaskich kanałów irygacyjnych i tarasów uprawnych.

[i] New Scientist[/i]

Imperium Inków rozkwitło około 1400 roku, a zgasło — za sprawą hiszpańskiej konkwisty — w 1532 roku. Różnie próbowano tłumaczyć ten okres prosperity. Teraz naukowcy z Uniwersytetu w Montpellier we Francji przebadali skład osadów z okolicy centrum cywilizacji inkaskiej. Odnaleźli w nich wyraźne ślady znacznego ocieplenia klimatu w tamtym okresie.

[srodtytul]Tarasy wodą płynące [/srodtytul]

Pozostało 87% artykułu
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację