Architektura wirusa HIV

Naukowcy rozszyfrowali przestrzenną strukturę całego genomu wirusa wywołującego AIDS

Aktualizacja: 06.08.2009 12:28 Publikacja: 06.08.2009 00:44

HIV wnika do ludzkiej komórki. Wkrótce we wnętrzu limfocytu rozpocznie się proces produkcji nowych w

HIV wnika do ludzkiej komórki. Wkrótce we wnętrzu limfocytu rozpocznie się proces produkcji nowych wirusów

Foto: Rzeczpospolita

Odkrycie specjalistów z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill ma pomóc w ustaleniu, jak to się dzieje, że HIV z taką łatwością wnika do ludzkiego organizmu i naszych komórek. W przyszłości umożliwi opracowanie nowych leków blokujących HIV lub zapobiegających rozwojowi choroby. Doniesienie zespołu prof. Kevina Weeksa o rozszyfrowaniu struktury RNA, w której zapisany jest cały kod wirusa, to najważniejsza informacja w dzisiejszym wydaniu magazynu naukowego „Nature”.

[srodtytul]Pogięty kod[/srodtytul]

Wirus nabytego zespołu niedoboru odporności – bo tak brzmi pełna polska nazwa HIV – całą informację genetyczną przenosi w nici RNA (a nie w spirali DNA). Podobnie sprawa wygląda w przypadku innych wirusów groźnych dla człowieka – m.in. grypy, zapalenia wątroby typu C czy wywołujących niektóre nowotwory. Informacja w RNA (kwasie rybonukleinowym) po wniknięciu wirusów do komórki człowieka jest przepisywana na DNA. Wirusy, w tym również HIV, niosą ze sobą odpowiednie oprzyrządowanie w postaci enzymów umożliwiających takie manipulacje genetyczne. To pozwala na produkowanie w zaatakowanej komórce białek potrzebnych do składania nowych wirusów.

Ale – jak podkreślają w najnowszym „Nature” naukowcy z Uniwersytetu Karoliny Północnej – część informacji potrzebnych do budowy białek jest „zapisanych” w przestrzennej budowie RNA. – Ta struktura RNA wirusów nabytego niedoboru odporności niemal na pewno odgrywa rolę w ekspresji kodu genetycznego. Rolę wcześniej niedocenianą – mówi prof. Kevin Weeks. – Zaczynamy też rozumieć, jakich sztuczek używa genom, aby wirusy uniknęły wykrycia przez organizm nosiciela.

[wyimek]Mimo że wirus HIV należy do najlepiej poznanych, wciąż wiemy o nim stosunkowo niewiele[/wyimek]

Wszystkie dotychczasowe badania przestrzennej struktury RNA wirusów HIV obejmowały jedynie jej niewielkie części. Tymczasem to RNA jest dość obszerne – obejmuje dwie takie same nici, z których każda zawiera prawie 10 tys. nukleotydów – podstawowych cegiełek tworzących genetyczny zapis.

„To jak widok z lotu ptaka, przedstawiający całą strukturę genomu wirusa, ujawniający ciekawe motywy w zaskakujących miejscach” – pisze w komentarzu do artykułu biochemików Hashim Al-Hashimi z Uniwersytetu Michigan. Jego zdaniem zagięcia, pętle i rozgałęzienia kierują kolejnymi etapami namnażania się wirusa HIV.

[srodtytul]Wciąż wiemy za mało[/srodtytul]

Jak można w praktyce wykorzystać tę nową wiedzę o wirusie HIV? Według mikrobiologa prof. Rona Swanstroma, który również brał udział w pracach nad badaniem wirusowej struktury RNA, trzeba teraz ustalić, które jej fragmenty są ważne dla cyklu namnażania się HIV.

– Jednym z pomysłów jest zmiana części tej sekwencji i sprawdzenie, czy wirus to poczuje – tłumaczy prof. Swanstrom. – Jeśli taka mutacja sprawi, że wirusy przestaną szybko się namnażać, to będzie znaczyło, iż mutacja dotyczyła czegoś ważnego.

[srodtytul]Przełom pilnie potrzebny[/srodtytul]

Wyjaśnienia naukowca świadczą o tym, że badacze przynajmniej na razie będą się poruszać na oślep, zmieniając fragment wirusa i sprawdzając, co taka zmiana spowodowała. „Niezwykła gęstość upakowania informacji w strukturze cząsteczek RNA to kolejny poziom kodu genetycznego. Poziom ten jest obecnie najsłabiej poznany” – przyznają Amerykanie na łamach „Nature”.

Badania nad „wnętrzem” wirusa HIV na pierwszy rzut oka mogą się wydawać mało praktyczne. Bezpośrednio nie dają skutecznych leków, a jedynie mogą się przyczynić do opracowania lepszych terapii w przyszłości.

Mimo że wirus HIV należy do najlepiej poznanych, wciąż wiemy o nim stosunkowo niewiele. Nie ma skutecznej szczepionki przeciw HIV/AIDS, nie ma też leków, które mogłyby bez negatywnych skutków ubocznych przez długi czas hamować występowanie objawów AIDS.

Amerykanie skoncentrowali się tylko na jednym typie wirusa – HIV-1. To najczęściej występujący szczep (zainfekował ok. 33 mln ludzi na świecie), a zarazem najbardziej niebezpieczny, bo szybciej doprowadzający do AIDS. HIV-2 wolniej przenosi się z człowieka na człowieka (występuje głównie w zachodniej Afryce) i później powoduje objawy AIDS. Od kilku dni naukowcy znają także trzecią odmianę HIV – wykryto ją u 62-letniej Kamerunki. Jest spokrewniony z wirusem atakującym goryle.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora:

[mail=p.koscielniak@rp.pl]p.koscielniak@rp.pl[/mail]

Odkrycie specjalistów z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill ma pomóc w ustaleniu, jak to się dzieje, że HIV z taką łatwością wnika do ludzkiego organizmu i naszych komórek. W przyszłości umożliwi opracowanie nowych leków blokujących HIV lub zapobiegających rozwojowi choroby. Doniesienie zespołu prof. Kevina Weeksa o rozszyfrowaniu struktury RNA, w której zapisany jest cały kod wirusa, to najważniejsza informacja w dzisiejszym wydaniu magazynu naukowego „Nature”.

Pozostało 89% artykułu
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi