Serce pod nowoczesną ochroną

Postęp dokonał się nie tylko w terapii chorób układu krążenia, ale również w ich diagnozowaniu. – Dzięki nowoczesnej aparaturze, m.in. wielonarządowej tomografii komputerowej i rezonansowi magnetycznemu jesteśmy w stanie wykrywać je w naprawdę wczesnych stadiach rozwoju – mówi prof. Waldemar Banasiak, kierownik Ośrodka Chorób Serca w Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. W ten sposób można na przykład zdiagnozować pierwotne schorzenia mięśnia sercowego, czego lekarze nie potrafią zrobić klasycznymi metodami (EKG, koronografia, badanie radiologiczne). Urządzenia te mogą być również wykorzystywane w oszacowaniu ryzyka i korzyści zabiegów kardiochirurgicznych jeszcze przed ich przeprowadzeniem. W Polsce kardiolodzy stosują je od kilku lat. Niestety, stwarza to też nowe problemy. Na wczesnym etapie choroby pacjent nie odczuwa jeszcze dolegliwości. A w związku z tym nie ma motywacji do zmiany trybu życia czy regularnego stosowania leków.

[srodtytul]Bat na masowego zabójcę[/srodtytul]

Arsenał leków w ostatnim czasie się powiększył. – Triumfem farmakoterapii jest udowodnienie, że statyny, tj. atorwastatyna i rosuwastatyna, są w stanie nie tylko zahamować proces narastania blaszki miażdżycowej, ale także doprowadzać do jej regresji – ocenia prof. Banasiak. Pod ich postacią lekarze otrzymali skuteczną broń do walki z miażdżycą, nazywaną – z racji swojej masowości – głównym zabójcą ludzkości. Jak wynika z badań, przyjmowanie tej grupy leków zmniejsza o 30 proc. ryzyko śmierci, zawału serca i udaru. Stosować je bezterminowo powinny osoby z chorobą wieńcową, po zawale serca i udarze, z miażdżycą kończyn dolnych i cukrzycą. Tylko w naszym kraju to kilka milionów osób. Niestety, terapia jest stosunkowo droga, w związku z czym znajduje się poza zasięgiem finansowym wielu pacjentów.

Podobnie rzecz ma się z innym nowatorskim lekiem – dabigatranem. Jest on stosowany u chorych z migotaniem przedsionków w celu przeciwdziałania powikłaniom zakrzepowo-zatorowym, zwłaszcza w postaci udaru mózgowego. Dotychczas wykorzystywane leki, tzw. antagoniści witaminy K, powodowały szereg działań ubocznych, m.in. powikłania krwotoczne. Nie mówiąc o tym, że wchodziły w niekorzystne interakcje z innymi farmaceutykami. Dabigatran jest bezpieczniejszy w użyciu, a także bardziej skuteczny w działaniu, a więc w redukcji udarów. Potwierdziły to badania opublikowane w 2010 roku.

[srodtytul]„Sprężynki” kolejnej generacji[/srodtytul]

Nadzieja w postaci nowych leków przeciwpłytkowych pojawiła się dla osób po zawale mięśnia sercowego, z cukrzycą, czy po wszczepieniu stentów. Jeszcze do niedawna mieli oni do wyboru zaledwie dwa leki: klopidogrel (stosowany do roku po zdarzeniu) i kwas acetylosalicylowy (zażywany najczęściej do końca życia). Niedawno pojawiły się dwa kolejne: prasugrel (od dwóch lat na rynku) i tikagrelor (rejestracja na wiosnę). Zdaniem prof. Waldemara Banasiaka są zupełnie nową i skuteczną opcją terapeutyczną.

Ostatnie lata upłynęły w kardiologii na walce o wydłużenie życia pacjentów z niewydolnością serca. To głównie ludzie starsi w końcowym etapie różnorodnych schorzeń kardiologicznych. Pomóc im może m.in. eplerenon. Jego stosowanie zmniejsza prawdopodobieństwo nasilenia się niewydolności serca i ryzyko zgonu z powodu zawału serca lub w przebiegu zaawansowanej niewydolności serca. Z terapii nim (lek jest obecny na rynku od kilku lat) mogłyby skorzystać dziesiątki tysięcy osób. Na przeszkodzie stoi jednak zaporowa cena: kilkaset złotych miesięcznie.

Ogromny rozwój następuje także w dziedzinie kardiologii interwencyjnej. Stoi za nim wprowadzanie kolejnej generacji stentów. Pierwsze „sprężynki” wszczepiane w celu przywrócenia drożności naczyniom wykonane były z metalu. Jako że organizm rozpoznawał je jako substancje obce, dochodziło do ich zarastania. Aby temu zapobiec, stenty kolejnej generacji zostały pokryte lekami. Najnowsze stworzone są z materiału biodegradowalnego. Innymi słowy, wchłaniają się po wygojeniu zmiany w naczyniu.

Biodegradowalne stenty wszczepiane są w naszym kraju od około roku w ramach międzynarodowych badań klinicznych, nosi je już kilkuset Polaków. Jeśli kolejne badania potwierdzą, że ich stosowanie niesie większe korzyści niż wszczepianie stenów powlekanych, to zdaniem specjalistów staną się bardziej powszechne w użyciu.

[srodtytul]Za drogo dla emeryta[/srodtytul]

– To niebywałe osiągnięcie. Sam byłem pod ogromnym wrażeniem przebiegu tego zabiegu – w ten sposób kierownik wrocławskiego Ośrodka Chorób Serca WSK mówi na temat przezskórnej implantacji zastawek aortalnych. Stosowana jest ona u osób, w przypadku których ryzyko wynikające z klasycznego zabiegu, jakim jest otwarcie klatki piersiowej, przewyższa korzyści. W związku z tym, że do uszkodzenia zastawek dochodzi wraz z wiekiem, dotyczy to starszych pacjentów. Zabieg polega na wprowadzeniu w okolicach pachwiny cewnika do tętnicy udowej. Wędruje on do serca i poprzez niego wprowadza się sztuczną zastawkę, którą następnie umieszcza się w miejscu zmiażdżonej zastawki pacjenta.