Naturalne zmiany następują z wiekiem
Człowiek nie może urodzić się z fioletowymi oczami. Większość dzieci rodzi się z brązowymi oczami, ale zdarza się, że osoby pochodzenia kaukaskiego mają początkowo oczy niebieskie lub szare. Kolor ten może z czasem ciemnieć, aby stać się zielonym, orzechowym lub brązowym. Niemowlęta z brązowymi oczami rzadko doświadczają zmian koloru tęczówki, choć z czasem może stać się on bardziej intensywny.
Zmiana koloru tęczówki następuje w wyniku obecności białka zwanego melaniną, które jest również obecne we włosach oraz skórze i odpowiada za pigmentację. To dzięki niej światło może wpadać do wnętrza oka wyłącznie przez źrenicę. Wytwarzają ją komórki zwane melanocytami w odpowiedzi na działanie światła. Melanocyty stają się aktywne w ciągu pierwszego roku życia dziecka, co tłumaczy zachodzącą u niego zmianę koloru oczu. Zazwyczaj zmiany ustają w wieku 6 lat, choć zdarza się, że niektórzy ludzie doświadczają jej przez całe życie. Z badań wynika, że zjawisko to dotyka 10-15 proc. mieszkańców Kaukazu.
Różnobarwność tęczówki (łac. heterochromia iridis)
Osoby z heterochromią mają oczy w różnych kolorach. Inna forma tego stanu, nazywana heterochromią segmentalną, powoduje zmiany barwy w obrębie tej samej tęczówki. Występuje ona sporadycznie. Jest drobną wadą wrodzoną i polega na zaburzeniu rozmieszczenia barwnika w obrębie tęczówki obu oczu lub tylko jednego z nich.
Naprawdę rzadko przyczyną są choroby
Zdarzają się choroby oczu, które mogą wpłynąć na ich zabarwienia. Na szczęście są to niezwykle rzadkie przypadki. Może to być zespół Claude’a Bernarda-Hornera, który jest spowodowany uszkodzeniem unerwienia oka i może powodować różnobarwność tęczówek, czy heterochromiczne zapalenie tęczówki Fuchsa, które ma nieznane pochodzenie, ale może spowodować rozjaśnienie bądź przyciemnienie tęczówki oka. Zmiany koloru oczu mogą spowodować również nowotwory tęczówek.
Jaskra barwnikowa (pigmentowa)
Jaskra jest niestety chorobą częstą. Jest to grupa schorzeń oczu spowodowanych uszkodzeniem nerwu wzrokowego. Uszkodzenie to jest często związane z nienormalnie wysokim ciśnieniem w oku. Nieleczona jaskra może prowadzić do utraty wzroku.