Reklama

Kościół ukryty pod piaskiem

Najbardziej tajemniczą świątynię starożytnej Nubii odkryli Polacy nad Nilem. To ruiny wczesnochrześcijańskiego kościoła z cegły otoczonego kwadratowym murem

Publikacja: 11.03.2008 01:37

Kościół ukryty pod piaskiem

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Dobrzyński

Ruiny znajdują się w Sudanie, w pobliżu wioski Selib (po arabsku: krzyż). W starożytności rejon ten nazywano Nubią. Budowla znajdowała się pierwotnie nad brzegiem Nilu, ale rzeka zmieniła koryto około 100 lat temu i obiekt znalazł się kilka kilometrów od niej. Stoi na podium – cokole wysokości dwóch metrów – niewykluczone, że są to resztki wcześniejszego obiektu.

Kościół zniknął z powierzchni ziemi, gdy przykryła go wydma. Tereny te znajdują się pomiędzy III i IV kataraktą. Wkrótce znikną pod wodą, pochłonie je sztuczne jezioro, które powstanie po zbudowaniu tamy na Nilu.

W 2007 roku ekspedycja pod kierunkiem dr. Bogdana Żurawskiego z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie wystąpiła do władz Sudanu o zgodę na przeprowadzenie badań sondażowych tego obiektu. Zgoda nadeszła i w tym roku Polacy przeprowadzili sondaż.

Na powierzchni stanowiska znajduje się dużo wapiennego tynku, sporo pokruszonej wypalanej cegły i mało ceramiki. – Są to bardzo wyraźne wskazówki, że mamy do czynienia z kościołem, a właściwie z jego gruzami – wyjaśnia dr Bogdan Żurawski.

Przypuszczenia te zostały potwierdzone badaniami geofizycznymi. Dr Tomasz Herbich zbadał stanowisko magnetometrem protonowym. Wprawdzie nie udało się odczytać dokładnie zarysów murów świątyni, ale magnetometr wykrył po jej wschodniej stronie okrągłą budowlę średnicy ośmiu metrów.

Reklama
Reklama

– Jest to niezwykle interesujące, ponieważ w Nubii okrągłe są tylko piece do wypieku chleba, wypalania wapna lub cegieł. Ale tak wielkich pieców po prostu nie ma – wyjaśnia dr Żurawski.

Wstępny sondaż (wykopaliska) pozwolił ustalić, że okrągła budowla wzniesiona była z czerwonej, wypalonej cegły. Z kolei wykopaliska w miejscu, gdzie powinna stać właściwa świątynia, upewniły badaczy, że tak właśnie jest: – Trafiliśmy na spojenie łuku absydy z zakrystią południową. Wszelkie wątpliwości ostatecznie rozwiane zostały w momencie, gdy odkopaliśmy relikwiarz kamienny, kamienną kolumienkę od przegrody ołtarzowej, gliniane i kamienne lampki oliwne stojące niegdyś w absydzie i fragmenty polichromowanego tynku – powiedział „Rz” dr Żurawski.

Polscy badacze nie ustalili jeszcze dokładnie wieku tego obiektu, mogą tylko powiedzieć, że powstał w pierwszych wiekach naszej ery. Nie ustalili również, czym była ceglana rotunda.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

k.kowalski@rp.pl

Nauka
Przełomowe badania DNA zaprzeczają popularnej teorii. Chodzi o ewolucję Homo sapiens
Nauka
Po co robotnice zabijają własne poczwarki? Niezwykłe zachowanie mrówek
Nauka
Ostatnia superpełnia w tym roku już niedługo. Kiedy obserwować Zimny Księżyc?
Materiał Partnera
Radio na laser i opary rubidu. Kwantowy wynalazek fizyków z UW
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Nauka
Co łączy golden retrievera i człowieka? Zaskakujące wyniki najnowszych badań
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama