Jak od 1 stycznia zatrudniać samorządowców

[b] Od 1 stycznia 2009 r. nie będzie już urzędników mianowanych. Co to oznacza dla osób, które są nimi teraz. Czy ich akty mianowania przekształcą się automatycznie w bezterminowe umowy o pracę?[/b]

[b]Nie[/b] Nowa ustawa o pracownikach samorządowych (dalej ustawa) zacznie obowiązywać 1 stycznia 2009 r. Z tą datą żaden nowy urzędnik nie dostanie aktu mianowania. Natomiast osoby mające ten dokument zachowają status urzędników mianowanych do końca 2011 r. Dopiero 1 stycznia 2012 r. ich stosunki pracy przekształcą się w bezterminowe umowy o pracę.

[b] Czy pracownikiem jednostki samorządowej może być cudzoziemiec? [/b]

[b]Tak[/b] Kierownik jednostki samorządowej może ogłosić nabór na wolne stanowiska, na których nie jest wymagane obywatelstwo polskie. Taką ofertę pracy należy kierować do obywateli Unii Europejskiej oraz innych krajów, z którymi Polska podpisała umowy międzynarodowe. Kandydat musi się wykazać znajomością języka polskiego i nie może piastować funkcji związanych z bezpośrednim udziałem w wykonywaniu władzy publicznej oraz takich, które mają na celu ochronę generalnych interesów państwa. Może być zatem kierownikiem biura administracyjnego, które zajmuje się sprawami organizacyjnymi czy logistycznymi, ale nie może piastować stanowiska, z którym wiąże się bezpośredni dostęp do tajnych informacji państwowych.

[b] Kiedy kierownik jednostki powinien wskazać wykaz stanowisk, o które mogą ubiegać się obywatele UE i innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia w Polsce?[/b]

To jest decyzja kierownika jednostki, jakie to będą stanowiska i kiedy podejmie taką decyzję. W ustawie jest mowa tylko o tym, że nie mogą to być stanowiska, na których praca polega na udziale w wykonywaniu władzy publicznej, i funkcje mające na celu ochronę interesów państwa.

[srodtytul]Bez konkursu nie da rady[/srodtytul]

[b] Sekretarka urzędu gminy zamierza ubiegać się o stanowisko urzędnicze. Czy po 1 stycznia 2009 r. dostanie tę posadę bez konkursu? [/b]

[b]Nie[/b] Na wolne stanowiska urzędnicze konkursy będą nadal organizowane. Tę procedurę ominiemy tylko przy awansowaniu urzędników już pracujących w jednostkach samorządu. Zatem osoby na stanowisku pomocniczym nie można przenieść na urzędnicze bez konkursu. Nie ma znaczenia to, że np. sekretarka czy asystentka jest tak samo jak urzędnik pracownikiem samorządowym. Kategoria tych stanowisk jest bowiem inna.

[b] Samorządowiec podpisał umowę na zastępstwo. Zastępowany nie wraca do pracy, a urząd ma wakat. Czy zastępca może zająć na stałe piastowane tymczasowo stanowisko urzędnicze z pominięciem konkursu?[/b]

[b]Nie[/b] Umowa na zastępstwo to specyficzny rodzaj zatrudnienia związany z usprawiedliwioną nieobecnością pracownika. Ma charakter terminowy i zasadniczo kończy się z chwilą powrotu tej osoby do pracy. Jeżeli nieobecny nie wróci do pracy, nabór na wakat musi odbyć się w drodze konkursu. Osoba zastępująca przystępuje do niego tak jak pozostali kandydaci. Nie ma znaczenia, że stanowisko, o które się ubiega, piastowała przez ostatnie miesiące.

[b] Nowa ustawa dopuszcza, aby urzędnikami samorządowymi były osoby prowadzące w ostatnim czasie własną działalność gospodarczą. Jak długo trzeba prowadzić taką firmę i czy taka osoba bierze udział w konkursie?[/b]

Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być osoba, która przez co najmniej trzy lata prowadziła indywidualną działalność gospodarczą o charakterze zgodnym z wymaganiami na danym stanowisku. Ta oferta jest skierowana do geodetów, architektów czy urbanistów. Chodzi o osoby niemające wcześniej kontaktu etatowego z urzędem, ale specjalizujące się w dziedzinie, na którą w jednostce samorządowej jest zapotrzebowanie. Niestety, nie dotyczy to osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

[b] W ustawie określono tzw. awans wewnętrzny. Na czym on polega i jakie są skutki tego przeniesienia, gdy pracownik przechodzi np. do urzędu miasta w innej miejscowości?[/b]

To są dwa różne zagadnienia. Ustawa wprowadza możliwość przeniesienia pracownika samorządowego. Skutkuje ono wygaśnięciem stosunku pracy u jednego pracodawcy i nawiązaniem umowy o pracę u drugiego bez konieczności przeprowadzania dodatkowego naboru. Taka osoba przeszła już raz nabór na stanowisko pracownika samorządowego i nie ma potrzeby, aby ponawiać tę procedurę. Jeżeli zatem pracownik urzędu m.st. Warszawy zechce świadczyć pracę w krakowskim urzędzie, wystarczy, że nowy i dotychczasowy pracodawca zawrą za zgodą pracownika porozumienie. Jedna umowa o pracę rozwiąże się, a druga zostanie zawarta.

Natomiast czym innym jest awans wewnętrzny, czyli obsadzenie wolnego stanowiska w tym samym urzędzie przez osobę już tam zatrudnioną. Można to zrobić bez naboru, ale po spełnieniu określonych wymagań. Wystarczy wtedy porozumienie zmieniające warunki zatrudnienia między pracodawcą i pracownikiem.

[srodtytul]Sekretarze, doradcy i asystenci[/srodtytul]

[b] Czy po wejściu w życie ustawy będzie można zatrudnić asystenta lub doradcę na podstawie obecnego rozporządzenia dotyczącego wynagradzania tych pracowników? [/b]

[b]Nie[/b] Asystentów i doradców będziemy mogli zatrudniać dopiero po wejściu w życie nowego rozporządzenia. Na przygotowanie i wdrożenie nowych przepisów wykonawczych rząd ma sześć miesięcy od 1 stycznia 2009 r. Obecne rozporządzenia Rady Ministrów z 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego zawierają wykaz stanowisk samorządowych. Na razie nie ma wśród nich ani asystenta, ani doradcy. To jest nowość.

[b] Czy asystenci i doradcy zastąpią normalnych urzędników?[/b]

[b]Nie[/b] Ustawa ogranicza ilość takich etatów w urzędzie. W największym może być siedem takich osób. W odróżnieniu od zwykłych urzędników asystentów i doradców zatrudniamy bez procedury konkursowej, ale na czas określony. Nie może być zatem tak, że cały urząd będzie składał się z takich stanowisk.

[b] Jakie trzeba mieć kompetencje, aby pełnić funkcję doradcy i asystenta?[/b]

W zasadzie ustawa nie wprowadza żadnych ograniczeń co do kompetencji, ale ci pracownicy nie są tak uprzywilejowani, jak urzędnicy. Ich umowy o pracę są terminowe. Zawiera się je na czas kadencji kierownika urzędu. Asystent wykonuje zadania czysto organizacyjne – kancelaryjne przy kierowniku jednostki.

Natomiast stanowisko doradcy jest dla osób, których wiedzę i doświadczenie urząd może wykorzystać bez konieczności organizowania czasochłonnych naborów. Mogą to być osoby, które wcześniej piastowały ważne funkcje publiczne albo mają tytuł profesora lub doktora. Podkreślam jednak, że szef urzędu ma pełną dowolność w zatrudnianiu kompetentnych osób. Nie muszą one mieć stopnia akademickiego.

[b] Czy takiego doradcę zatrudniamy na całą kadencję?[/b]

Nie ma takiego obowiązku. Wolno go przyjąć na czas wykonania zadania. Jeżeli np. gmina realizuje nową inwestycję wodno-kanalizacyjną, to profesora politechniki z wiedzą z tego zakresu urząd zatrudni do czasu zakończenia realizacji tego projektu. Nie dłużej jednak niż do końca kadencji kierownika jednostki.

[b] Czy są ograniczenia w ilości stanowisk, które może pełnić taka osoba?[/b]

[b]Nie[/b] Nie ma przeszkód, aby np. jeden profesor był doradcą w kilku urzędach. Urzędnik niekaralny i apolityczny

[b] Ustawa ogranicza możliwość pełnienia funkcji prezydenta, burmistrza i wójta, a także zatrudnionych na podstawie powołania przez osoby skazane prawomocnym wyrokiem z oskarżenia publicznego. Czy od nowego roku tacy włodarze stracą piastowane funkcje?[/b]

[b]Nie[/b] Dotychczas takiego ograniczenia nie było. Od kandydujących na te stanowiska nie wymagano oświadczeń o niekaralności. Teraz urząd będzie zamknięty przed skazanymi prawomocnym wyrokiem w wyniku oskarżenia publicznego. W stosunku do osób, które teraz piastują funkcje samorządowe, ten zakaz zacznie obowiązywać dopiero od następnej kadencji. Zatem mający coś na sumieniu nie będą mogli ponownie kandydować na dotychczasowe stanowisko.

[b] Czy sekretarz województwa będzie musiał składać oświadczenie majątkowe?[/b]

[b]Tak[/b] Sekretarz województwa – tak jak dziś sekretarz miasta czy powiatu – będzie składał oświadczenie majątkowe zgodnie z tym samym trybem i na tych samych formularzach. W tym zakresie mamy przepisy przejściowe, które mówią o tym, że do nowej kadencji będzie to robić tak samo jak sekretarz gminy.