Inwestorzy odreagowują pandemię. Ci najwięksi chcą wydać miliardy

Ubiegły rok przyniósł wzrost inwestycji w polskiej gospodarce, a wiele firm zapowiedziało zwiększenie nakładów także w roku 2022. Ale perspektywy nie są pewne.

O ile do rosnących wydatków inwestycyjnych przyczyniło się wygaszenie pandemii, o tyle hamulcem dla części zarówno realizowanych, jak i planowanych przedsięwzięć okażą się skutki wojny w Ukrainie: problemy z zaopatrzeniem w surowce czy perturbacje w łańcuchach dostaw. Według prognoz Komisji Europejskiej rosnące koszty, niepewność co do dalszego rozwoju sytuacji gospodarczej oraz zaostrzone warunki finansowania mogą teraz skłaniać niektóre przedsiębiorstwa do redukowania, a nawet odkładania projektów inwestycyjnych.

Największym inwestorem w Polsce jest PKN Orlen. W 2021 r. na realizację strategicznych przedsięwzięć płocki koncern przeznaczył niemal 10 mld zł. Inwestycje ukierunkowane były na wzrost zysków, poprawienie bezpieczeństwa energetycznego, a także na poszerzanie oferty produktowej.

Duże znaczenie miały projekty w energetyce, zwłaszcza wiatrowej. Orlen jako pierwszy w Polsce chce rozpocząć budowę elektrowni wiatrowej na Bałtyku, realizowanej z kanadyjską firmą Northland Power. Natomiast szanse w staraniach o nowe koncesje dla morskich farm ma zwiększyć partnerstwo z GE Renewable Energy.

Zatankujemy wodór

Ubiegły rok przyniósł w Orlenie rozpoczęcie realizacji programu „Hydrogen Eagle”, zakładającego budowę międzynarodowej sieci hubów wodorowych zasilanych odnawialnymi źródłami energii oraz uruchomienie ponad 100 stacji tankowania wodorem. Ruszyła ponadto realizacja największej inwestycji koncernu w ostatnich 20 latach – wartej ponad 13 mld zł instalacji olefin.

Drugim inwestorem pod względem wartości nakładów jest Grupa PGNiG, która w 2021 r. przeznaczyła na inwestycje przeszło 7 mld zł. W ubiegłym roku zwiększyła wydobycie gazu ziemnego o 19 proc., a ropy naftowej o prawie 4 proc., przy czym największy wzrost produkcji miał miejsce na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Norwegia stała się dla spółki priorytetowym kierunkiem rozwoju ze względu na strategię dywersyfikacji dostaw i uniezależnienia od dostaw ze Wschodu.Wielkość własnego wydobycia PGNiG w Norwegii wzrosła w ubiegłym roku do 1,42 mld m sześc. wobec 0,48 mld m sześc. w roku 2020.

W tym roku wartość nakładów inwestycyjnych PGNiG jeszcze się zwiększy. Podczas marcowej prezentacji ubiegłorocznych wyników spółka zapowiedziała na 2022 r. inwestycje o łącznej wartości prawie 11 mld zł, z czego 3,5 mld zł zostanie zainwestowane w sektor poszukiwania i wydobycia, natomiast 3,2 mld zł w dystrybucję.

Prawie 4,7 mld zł przeznaczyła na ubiegłoroczne inwestycje Grupa PGE. Jej projekty – m.in. budowa morskich farm wiatrowych na Bałtyku i budowa elektrowni gazowych – mają się przyczynić do transformacji polskiej energetyki. W 2022 r. PGE chce zwiększyć nakłady na źródła niskoemisyjne, większe w porównaniu z ub. rokiem wydatki zaplanowano także na fotowoltaikę. W sumie wartość inwestycji w 2022 r. może sięgnąć 7 mld zł.

W kwietniu PGE zdecydowała się na emisję akcji, dzięki której na inwestycje pozyska ponad 3 mld zł. Będą finansować przedsięwzięcia związane z rozwojem dystrybucji energii, w tym modernizacją sieci, rozwojem OZE oraz źródeł niskoemisyjnych.

Kolejny polski gigant – KGHM – zainwestował w ub. roku 3,9 mld zł. Najwięcej wydał na udostępnianie złóż dla utrzymania i zwiększenia wydobycia. Koncern realizuje ponadto program rozwoju energetyki, mający zredukować udział energii konwencjonalnej i zwiększyć niezależność energetyczną spółki. Jako pierwsza firma w Polsce złożył do Państwowej Agencji Atomistyki wniosek o ocenę technologii dotyczący wdrożenia małych jądrowych reaktorów modułowych. Podpisał w tej sprawie umowę z amerykańskim dostawcą technologii, firmą NuScale Power. KGHM przystąpił również do porozumienia sektorowego na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej i zaangażował się w budowę Dolnośląskiej Doliny Wodorowej.

Wśród największych inwestorów firm z sektorów surowcowych i energetycznych jest więcej. Przeszło 3,2 mld zł inwestował w ubiegłym roku Tauron Polska Energia, prawie 2,7 mld zł wyniosły nakłady gdańskiej Energi, prawie 2,5 mld zł wydała na inwestycje Grupa Azoty, a 2 mld zł Synthos. Z kolei ponad 1,3 mld zł zainwestowała Jastrzębska Spółka Węglowa.

Miliardy na telekomy

Przeszło miliardowe inwestycje poczyniły firmy w branżach technologicznych. Prawie 2 mld zł wydała Orange Polska, blisko 1,2 mld zł zainwestował Cyfrowy Polsat, ok. 1 mld zł – T-Mobile Polska.

W handlu największymi nakładami na inwestycje w 2021 r. może pochwalić się druga pod względem przychodów firma w Polsce, Jeronimo Martins, będąca właścicielem sieci sklepów Biedronka – 1,5 mld zł. Z kolei firma Dino Polska, która na koniec czerwca 2022 r. zwiększyła rozmiary swojej sieci do 1975 sklepów z 1622 rok wcześniej, a w pierwszym półroczu tego roku otworzyła 162 nowe placówki, wydała w ub. roku na inwestycje ponad 1,3 mld zł. Natomiast dynamicznie rozwijający się w Polsce kolejny handlowy gigant – mający ponad 800 sklepów Lidl – zainwestował prawie 1,2 mld zł.

Szczególne znaczenie dla polskiej gospodarki mają bezpośrednie inwestycje firm zagranicznych (BIZ). Wnoszą najnowocześniejsze technologie oraz innowacje w zarządzaniu, zarazem tworzą nowe miejsca pracy. Duże zagraniczne projekty stają się przy tym magnesem dla kolejnych inwestycji, w tym również polskich kooperantów.

Według danych UNCTAD (Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju), w 2021 r. wartość napływających do Polski bezpośrednich inwestycji zagranicznych wyniosła 24,8 mld dol. To prawie dwa razy więcej w porównaniu do lat 2020 i 2019. W globalnym rankingu zajęliśmy pod tym względem 17. miejsce, w porównaniu z miejscem 19. rok wcześniej. W Europie wyprzedziły nas tylko Niemcy, Szwecja i Belgia.

W grupie kluczowych inwestorów działających od lat w Polsce są firmy amerykańskie, które według American Chamber of Commerce zainwestowały w Polsce niemal 27 mld dol. i zatrudniły prawie 300 tys. osób.