Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, bardzo korzystny dla emerytowanych policjantów, może wywołać falę wniosków o wyrównanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Jest wypłacany, gdy policjant odchodzi ze służby, najczęściej na emeryturę. Wtedy niewykorzystany urlop przelicza się na pieniądze i wypłaca równowartość wynagrodzenia urlopowego w gotówce.
Niższe świadczenia
Od 19 października 2001 r. ten ekwiwalent jest wypłacany funkcjonariuszom w zaniżonej o ponad 1/4 wysokości. Wszystko bierze się z nowelizacji ustawy o policji z 27 lipca 2001 r., która zmieniła zasady udzielania funkcjonariuszom urlopu wypoczynkowego. Wcześniej mieli oni do dyspozycji 30 dni kalendarzowych. Po wejściu w życie nowelizacji od 19 października mają prawo do wolnego w wymiarze 26 dni roboczych.
Przez te wszystkie lata nie zmienił się jednak art. 115a ustawy o policji dotyczący obliczania ekwiwalentu za każdy dzień niewykorzystanego urlopu, który po zmianie przepisów wynosił 1/30 uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku.
Czytaj też: Trybunał: ekwiwalent za urlop policjanta niezgodny z konstytucją
Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 115a ustawy o policji w zakresie, w jakim ustala wysokość ekwiwalentu pieniężnego za jeden dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia, jest niezgodny z art. 66 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji RP.
Zmiany na przyszłość
– Artykuł 115a ustawy o policji nawiązuje do poprzedniej regulacji, w której urlop policjantów był liczony w dniach kalendarzowych, a nie w dniach pracujących, jak obecnie – tłumaczył Stanisław Rymar, sędzia TK, w uzasadnieniu do wyroku. – Określony w art. 115a ustawy o policji sposób obliczania ekwiwalentu pieniężnego powoduje, że policjanci za każdy dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego otrzymują około 73 proc. dziennego uposażenia, czego, w ocenie Trybunału, nie można nazwać rekompensatą ekwiwalentną.
Wyrok Trybunału jest ostateczny i podlega niezwłocznej publikacji w Dzienniku Ustaw. Od tego dnia muszą się zmienić zasady obliczania ekwiwalentu na przyszłość.
Wypłata wstecz
– Wyrok Trybunału wejdzie w życie z dniem ogłoszenia i będzie rodził istotne skutki prawne także dla tych policjantów, którzy już odeszli ze służby – wskazuje adwokat dr Marta Derlatka reprezentująca policjantów w Trybunale Konstytucyjnym. – Policjanci, którzy wszczęli po odejściu ze służby postępowania o wypłatę dodatkowego (czyli wyliczonego w sposób bardziej korzystny niż przy przeliczniku 1/30 miesięcznego uposażenia za dzień urlopu) ekwiwalentu i przegrali, będą mieli możliwość wznowienia postępowań administracyjnych i sądowoadministracyjnych w swoich sprawach i wtedy naturalnie wyrok TK musi być uwzględniany w rozstrzygnięciach. Natomiast wszyscy ci policjanci, którzy nie wszczynali postępowań, mogą teraz wystąpić do właściwego przełożonego o wypłatę ekwiwalentu w odpowiedniej części.
Podstawę do tego daje z art. 145 a kodeksu postępowania administracyjnego, który przewiduje możliwość wznowienia postępowania zakończonego wydaniem decyzji, jeśli została ona oparta na przepisie uznanym później za niezgodny z konstytucją. Tak właśnie jest z decyzjami ustalającymi wysokość należnego im ekwiwalentu po tym, gdy TK uznał, że art. 115a ustawy o policji jest niezgodny z konstytucją, bo prowadzi do zaniżania ekwiwalentu. Skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Nie ma przy tym znaczenia, czy skarga będzie dotyczyła decyzji wydanej w 2002 r., 2012 r. czy 2018 r.
Sygnatura akt: K 7/15
Rafał Jankowski, przewodniczący NSZZ Policjantów
Wyrok Trybunału to ogromny sukces, bo jest korzystny nie tylko dla kilkudziesięciu tysięcy policjantów, którzy odeszli ze służby w ciągu ostatnich 17 lat, ale także dla byłych strażników granicznych, funkcjonariuszy BOR, CBA i SOP, którzy mają te same co policja zasady liczenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Przygotujemy teraz wzór wniosku do komendanta wojewódzkiego policji o wypłatę wyrównania ekwiwalentu, do złożenia tuż po tym, jak wyrok TK zostanie opublikowany w Dzienniku Ustaw. Pytanie, jak ekwiwalent będzie teraz liczony i czy wyniesie 1/22 czy 1/21 ostatniego uposażenia policjanta. Jeśli TK nie określi tego w uzasadnieniu do wyroku, zajmą się tym zapewne sądy administracyjne.
