Bartek Chaciński: Wyż nisz, nowy słownik popkultury

Od kiedy nisze istnieją? Od zawsze, ale globalizm – paradoksalnie – spotęgował ich wysyp. Z czym się łączą? Z kulturą masową. Czego są antytezą? Kultury masowej.

[wyimek][link=http://empik.rp.pl/wyz-nisz-od-alterglobalistow-do-zoskarzy-55-malych-kultur-chacinski-bartlomiej,prod57986997,ksiazka-p]Czytaj na Empik.rp.pl [/link][/wyimek]

Bartek Chaciński wytropił różnorodne zjawiska z obrzeży mainstreamowych trendów, nadając poboczom miano „nisz”. Czytałam ten najnowszy przewodnik z wielką frajdą.

Z jednej strony – to lektura półnaukowa, z socjologicznym, historycznym i lingwistycznym zapleczem; z drugiej – zbiór pysznych felietonów, pełnych bon motów i brawurowych skojarzeń.

Tytuł „Wyż nisz” jest tyleż zgrabny, co obarczony kontekstem, którego być może sam autor nie jest świadom. Pęta mi się po pamięci tekst peerelowskiej awangardy rockowej: „Amor, Amor, a kysz, po co strzelasz, skoro wisz, jak to huśta każdy zmysł, erotyczny wyż-niż”.

Nieznany mi tekściarz (może ktoś go rozszyfruje?) także wykorzystał onomatopeiczną zabawę oraz odniesienia meteorologiczne.

Jak wiadomo, dla Chacińskiego brzmienie odgrywa niebagatelną rolę, czemu daje wyraz w programach muzycznych. A pogoda? Także. Prognozuje ją dla słów i zjawisk.

Bezbłędnie przewidział nawałnicę nowej terminologii, która zniweczyła wcześniejsze słowotwórcze uprawy. O tym traktowały trzy jego wcześniejsze słowniki – „Wypasiony…”, „Wyczesany…” i „Totalny…”.

„Wyż nisz” nie jest pójściem za ciosem, choć obraca się wokół zbliżonego tematu.

Tym razem autor bierze pod lupę 55 małych (niszowych) kultur. Stara się je zdefiniować, naszkicować ich historię, rodowód i skalę oddziaływania.

Oczywiście, w pamięć zapadają przede wszystkim idiotyzmy. Na przykład, sekta PUA. Skrót od określenia „pick-up artist”, czyli artyści podrywu. Tak określają się upośledzone intelektualnie samce, kwalifikujące płeć przeciwną od 1 do 10 w skali HB (znów skrót, od „hot baby”).

Superlaski mogą nawet uzyskać punktację poza normą. Z takim towarem żadne ludzkie interakcje nie są brane pod uwagę. Liczy się tylko szczytowanie. Szczyty osiągają też ironmani (od ironing – prasowanie). To sport ekstremalny połączony z… żonglerką żelazkiem.

Fani tegoż prasują koszule, wspinając się na Kilimandżaro, skacząc na spadochronie, zawieszeni nad wodospadem, a nawet – penetrując dno oceanu.

Podobnej determinacji wymaga przynależność do klanu traserów: przebywają trasę z punktu A do B po linii prostej, nie zważając na przeszkody w postaci wieżowców, ulic, rzek, gór, pustyni czy puszczy. Ta grupa ma już na koncie śmiertelne zejścia, ale co tam – kto nie ryzykuje, ten nie trasuje.

Mniej ryzykowna dla zdrowia jest formacja coachsurferów. Obieżyświaty na krzywy ryj poszukują bezpłatnych miejscówek na kanapie (couch) u obcych, za to serdecznych ludzi.

Na koniec rada. Nie czytajcie jednym tchem „Nisz…”, bo zrobi się wam w głowie misz (masz). Pomylicie hipstera z hejterem, scenowca z cospleyerem, trasera z trekkerem.

A to nie to samo.