Zaprzyjaźnić się z krogulcem

Jastrząb, sokół, orzeł, myszołów – różnymi nazwami mieszkańcy miast określają drapieżnego ptaka, który czasem pojawia się w ogrodzie albo na balkonie. Jednak żadna z nich nie jest prawidłowa.

Publikacja: 31.01.2010 00:01

Krogulec

Krogulec

Foto: AFP

Red

To krogulec, a zima to najlepsza okazja, aby go spotkać, poznać i może polubić. 30 i 31 stycznia Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków organizuje w całym kraju akcję „Zimowe ptakoliczenie”.

[srodtytul]Polubić czy pogonić?[/srodtytul]

Za wizytami krogulców nie przepada wiele osób dokarmiających małe ptaki, głównie wróble i sikory. Pojawienie się tego pięknego ptaka oznacza bowiem ryzyko, że liczba małych skrzydlatych stołowników zmniejszy się o przynajmniej jednego osobnika. Jednak trzeba pamiętać, że sukces łowiecki krogulców nie jest wysoki. Często muszą wykonać kilka ataków, aby udało im się w końcu coś złapać. Poza tym jeśli decydujemy się na karmnik, powinna nam przyświecać idea pomocy wszystkim ptakom, a nie tylko wyselekcjonowanej, uprzywilejowanej grupie.

Dla krogulca zima to też nie jest łatwy czas. Jego naturalny pokarm często przenosi się z lasu do miasta. I on też musi zainwestować siły w przemieszczenie się w nowe dla niego miejsce, aby nie umrzeć z głodu. W końcu warto mieć na uwadze ekologiczną regułę mówiącą o tym, że liczba ofiar zawsze znacząco przewyższa liczbę polujących na nie drapieżników. Gdyby tak nie było, ci ostatni pewnie szybko by zniknęli, nie będąc w stanie się wyżywić.

[srodtytul]Taki jestem przy tobie malutki [/srodtytul]

Tak mógłby powiedzieć samiec krogulca do swojej partnerki. Podobnie jak u wszystkich ptaków szponiastych również w tym przypadku samice są większe od samców, co ma swoje biologiczne uzasadnienie. Za sprawą różnicy rozmiarów obie płcie mogą polować na ofiary w różnych kategoriach wagowych, dzięki czemu nie stanowią dla siebie konkurencji.

Samce sprawnie chwytają np. sikory, wróble czy mazurki, a samice są w stanie poradzić sobie z kosem czy nawet gołębiem.

Oboje partnerów można odróżnić także po kolorze upierzenia. Panie są ubarwione skromnie – z wierzchu szarobrązowe, na spodzie ciała ciemno prążkowane. Panowie mają intensywnie rdzawy spód ciała, a głowa oraz wierzch skrzydeł są u nich metalicznie szare. Patrząc na takiego osobnika, można niekiedy dostrzec silnie pomarańczowe oko.

Szpony krogulca są długie, cienkie i zakrzywione, doskonale przystosowane do chwytania ptaków.

[srodtytul]Trudna przeszłość [/srodtytul]

Choć dzisiaj krogulec jest jednym z najliczniejszych ptaków z rzędu szponiastych występujących w Polsce, nie zawsze jego sytuacja była równie dobra. W minionych wiekach, podobnie jak wiele innych przedstawicieli tego rzędu, był systematycznie prześladowany przez ludzi, którzy traktowali go jak szkodnika. Poważnym ciosem dla jego populacji było wprowadzenie w latach 50. XX w.

chemicznych środków owadobójczych (przede wszystkim okrytego złą sławą DDT). Zatrutymi owadami żywiły się małe ptaki, które padały potem ofiarą m.in. krogulców. Gromadząca się w ich organizmach szkodliwa substancja powodowała zaburzenie gospodarki wapniowej. W rezultacie samice składały jaja o zbyt cienkiej skorupce, która pękała podczas wysiadywania. Dopiero po całkowitym zakazie stosowania DDT i związków pokrewnych populacja zaczęła się odbudowywać. Krogulcom poważnie zaszkodziły również... organizacje chroniące ptaki. W XIX w. wiele osób wykazywało odmienne podejście do obecności drapieżników w ekosystemie i wypłacało premie pieniężne za redukcję liczby gatunków „szkodliwych”. Tak było na przykład w niemieckim Kassel, gdzie w roku 1877 r. lokalne towarzystwo ornitologiczne nagrodziło myśliwych, którzy dostarczyli 30 zastrzelonych krogulców.

[srodtytul] Ptak Zimy 2010 [/srodtytul]

W sobotę i niedzielę OTOP zachęca wszystkich do wspólnego liczenia ptaków odwiedzających lokalne parki, przydomowe ogrody czy karmniki wywieszone za oknem. Jak co roku wytypowano głównego bohatera wydarzenia – Ptaka Zimy. Tegorocznym został właśnie krogulec.

[i]Autor jest administratorem serwisu dla obserwatorów ptaków – [link=http://www.awibaza.pl" "target=_blank]www.awibaza.pl[/link] Więcej informacji o „Zimowym ptakoliczeniu” – [link=http://www.otop.org.pl" "target=_blank]www.otop.org.pl[/link] [/i]

To krogulec, a zima to najlepsza okazja, aby go spotkać, poznać i może polubić. 30 i 31 stycznia Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków organizuje w całym kraju akcję „Zimowe ptakoliczenie”.

[srodtytul]Polubić czy pogonić?[/srodtytul]

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Kultura
Wystawa finalistów Young Design 2025 już otwarta
Kultura
Krakowska wystawa daje niepowtarzalną szansę poznania sztuki rumuńskiej
Kultura
Nie żyje Ewa Dałkowska. Aktorka miała 78 lat
Materiał Promocyjny
Bank Pekao nagrodzony w konkursie The Drum Awards for Marketing EMEA za działania w Fortnite
Kultura
„Rytuał”, czyli tajemnica Karkonoszy. Rozmowa z Wojciechem Chmielarzem