Liberator harley

Dziwna moc tkwi w tej niewiele zmieniającej się od lat konstrukcji. Potężny silnik zwany widłakiem, o dwóch cylindrach ustawionych pod kątem na kształt litery V, którego brzmienia na drodze nie można pomylić z żadnym innym. W klasycznych modelach – wysunięte daleko przed wysoko osadzoną kierownicę przednie koło umocowane na długim teleskopowym widelcu. Zbiornik na paliwo przypominający odwróconą kroplę wody. Błyszczące chromy. I logo – jedno z najlepiej rozpoznawalnych na świecie.

Właśnie mija 105 lat od chwili, gdy bracia Davidson i William Harley zbudowali w Milwaukee swój pierwszy motocykl.

– Harley stał się częścią wielkiego amerykańskiego mitu wolności. Nadal nazywa się go czasem liberatorem – wyjaśnia najstarszy czynny harlejowiec w Polsce, prezes pierwszego w kraju Harley-Davidson Club we Wrocławiu Adam Meller.

Bohaterowie niezapomnianego "Easy Ridera", Wyatt zwany Kapitanem Ameryką i jego kumpel Billy, przemierzają na swych harleyach-davidsonach długą drogę z Kalifornii do Luizjany – w poszukiwaniu wolności. Ale zanim ją znajdą, obaj giną z rąk lokalnych bandytów pod Nowym Orleanem.

Sytuacja dzisiejszych miłośników wolności i motocykli marki Harley jest bez porównania lepsza. A i droga na ogół krótsza.

W przypadku Jarosława Chrobocińskiego to najczęściej kilkunastokilometrowa trasa z domu do jednej z należących do niego restauracji w Warszawie. – Nie ma słów, by opisać poczucie swobody, jakie mnie ogarnia, kiedy siadam na harleya – podkreśla.

Szacuje się, że po polskich drogach jeździ obecnie ponad 1000 harleyów, z czego ok. 300 w samej Warszawie i okolicach.

Ale kiedyś, o czym mało kto już pamięta, było ich jeszcze więcej. Trafiły do Polski wraz z armią radziecką, która dostała od Amerykanów jako pomoc wojenną ponad 20 tys. legendarnych wojskowych harleyów WLA (z 1942 r.). Wielu mieszkańców wsi, zwłaszcza we wschodnich województwach, miało w stodołach nawet po kilka amerykańskich motocykli. Niektórzy, zaopatrzywszy je w wózki i terenowe opony, używali ich do orki. Potem harleye stały się jednak rzadkością.

Adam Meller swojego pierwszego HD złożył w 1969 r. z części przechowywanych przez 20 lat w piwnicy jednego ze znajomych. Sprzedający dołączył do niego dokument – rodzaj zbiorowego dowodu rejestracyjnego wystawionego na pojazdy, które rząd lubelski przekazał w 1944 r. władzom Lublina. Wkrótce potem powstał wrocławski klub, któremu Meller prezesuje już prawie 40 lat.

– Harleye były egzotyką w peerelowskiej rzeczywistości, pomagały choć trochę się od niej uwolnić. Czasy były takie, że amerykańska flaga na baku narażała na kontrole milicji i uniemożliwiała wjazd do NRD czy Czechosłowacji – wyjaśnia. – Potem objechałem z kolegami harleyem większość krajów Europy i cały zachód Stanów Zjednoczonych. Przebijałem się na motocyklu przez pustynie i burze piaskowe. Marzę o Australii.

Harley-Davidson to motocykl wielkich przestrzeni i biegnących prosto jak strzelił dróg liczących tysiące kilometrów, jak przecinająca prawie cały kontynent amerykański słynna szosa nr 66 z Chicago do Santa Monica. Jego legenda – a mówi się nawet o filozofii – wyrasta z amerykańskiej tradycji. Z jednej strony nawiązuje do starego mitu drogi, gdy człowiek wyzwolony od krępujących go więzów wyrusza przed siebie, najczęściej na Dziki Zachód. Z drugiej strony harley to jedna z ikon kontrkultury, symbol buntu amerykańskiej młodzieży – beatników, hipisów i rockersów. Harleyami pasjonowali się Jimmy Hendrix i Bob Dylan, choć także Elvis Presley.

W Polsce ta ideologia podróży przed siebie nie ma głębszych korzeni, a i odpowiednich dróg brakuje. W zlotach w Stanach Zjednoczonych, np. w Dayton, uczestniczy nieraz blisko pół miliona właścicieli harleyów. Na największą z trzech dorocznych imprez HD, organizowaną przez klub Warsaw Chapter Poland, przyjeżdża ich ok. 800. Jednak i u nas HD to dużo więcej niż zwykły motocykl.

– Harley zmienia życie i sposób myślenia. Pomaga odkryć na nowo takie wartości jak przyjaźń – twierdzi szef Warsaw Chapter Poland Dariusz Kramek.

W jednej z pierwszych scen "Easy Ridera" Kapitan Ameryka przed wyruszeniem w drogę zdejmuje z ręki i wyrzuca zegarek. Większość dzisiejszych posiadaczy harleyów na taki gest nie może sobie pozwolić.

– Kupując harleya, można jednak liczyć, przynajmniej w weekendy, na krótkie wyzwolenie się od codzienności. Pod warunkiem, że się na nim naprawdę jeździ – uważa Kramek.

A nie jest to u nas wcale oczywiste. Niemała część z dzisiejszych właścicieli kupiła HD, by pokazać, że ich na to stać, zaimponować otoczeniu i ukazać światu wizerunek twardziela. Takie reprezentacyjne maszyny mają często przebieg mniejszy niż tysiąc kilometrów rocznie. Zniżka cen (związana ze spadkiem wartości dolara) spowodowała, że harleye trochę się zdemokratyzowały i ostatnio rzadziej kupuje się je dla samego prestiżu.

Wprawdzie większość czynnych harleyowców to wciąż weterani, zamożni panowie około pięćdziesiątki lub starsi, ale ostatnio pojawia się w tym gronie sporo młodszych motocyklistów. To znaczy takich, którzy nie przekroczyli czterdziestki.