Zdrowy tryb życia może uchronić przed chorobą

Według podziału Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukrzyca dzieli się na cztery typy. [b]Cukrzyca typu 1[/b] (insulinozależna) spowodowana jest zniszczeniem komórek beta, czyli wysp trzustkowych, które wydzielają insulinę. Chorują na nią przeważnie ludzie młodzi, często bardzo szczupli, a objawy są u nich bardzo nasilone. Do utrzymania życia i zdrowia konieczne jest przyjmowanie insuliny.

[b]Typ 2[/b] spowodowany jest tzw. insulinoopornością, czyli zmniejszoną wrażliwością tkanek organizmu na insulinę. Chorzy to głównie osoby starsze, często z otyłością i nadciśnieniem tętniczym. Na ten typ zapada ponad 90 proc. chorych.

[b]Typ 3[/b] powstaje w wyniku chorób powodujących wtórnie cukrzycę, jak np. zapalne, a także poalkoholowe uszkodzenie trzustki, choroby endokrynologiczne.

[b]Typ 4[/b] występuje w czasie [b][link=http://www.rp.pl/temat/349042.html]ciąży[/link][/b] i najczęściej ustępuje po jej zakończeniu, może wywołać uszkodzenie rozwijającego się płodu.

— Cukrzyca to zbiór wielu chorób charakteryzujących się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi i możliwością wynikających z tego powikłań — wyjaśnia dr n. med. Paweł Luźniak, adiunkt w Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalista diabetolog. Przewlekła hiperglikemia może spowodować uszkodzenie, zaburzenie czynności i niewydolność różnych narządów, głównie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. U niektórych, choroba przez długi okres przebiega w sposób bezobjawowo lub ze słabo nasilonymi objawami. Diagnozę stawia się w momencie, gdy już wystąpiły poważne powikłania. Tak najczęściej dzieje się w przypadku chorych na cukrzycę typu 2.

[srodtytul]Z objawami do lekarza rodzinnego [/srodtytul]

Leczeniem cukrzycy zajmują się poradnie diabetologiczne, diabetolodzy, a także lekarze rodzinni. W całym kraju działają specjalistyczne poradnie, zakłady opieki zdrowotnej w których można uzyskać pomoc. W takich poradniach powinny leczyć się osoby z cukrzycą typu 1, z powikłaniami cukrzycy, a także chorzy z cukrzycą typu 2, u których występują bardziej nasilone objawy. Pozostali pacjenci mogą się leczyć u lekarzy rodzinnych, którzy współpracują ze specjalistami i w razie potrzeby mogą konsultować z nimi trudniejsze przypadki choroby. Osoba, u której choroba zostanie wykryta, powinna przejść na dietę cukrzycową, zacząć uprawiać sport, kontrolować poziom cukru oraz przyjmować leki.

W leczeniu niezwykle ważna jest samoopieka. Pacjent powinien dowiedzieć się od swojego lekarza jak najwięcej o chorobie, by móc zdrowo funkcjonować, nie bać się choroby i uniknąć depresji. Powinien umieć badać się samodzielnie, oznaczyć poziom glukozy we krwi, znać prawidłowe wartości. W czasie leczenia, stężenie glukozy na czczo nie powinno być większe niż 110 mg/dl, a po posiłkach nie większe niż 160 mg/dl. Stężenie glikowanej hemoglobiny powinno być niższe niż 6,5 proc. Dla niektórych grup chorych te normy są jeszcze bardziej rygorystyczne (np. kobiety w ciąży). Da to nie tylko zdrowie, ale i dobrą kondycję i zapobiegnie powikłaniom.

[srodtytul]Lepiej zapobiegać niż leczyć [/srodtytul]

Osoby zagrożone powinny zgłosić się do lekarza i wykonać badania stężenia glukozy na czczo oraz test tolerancji glukozy przynajmniej raz w roku, nawet jeśli nie mają objawów cukrzycy. Wszystkie osoby, które ukończyły 45 rok życia, powinny badać się raz na trzy lata. W ten sposób zmniejszy się liczba osób z nierozpoznaną cukrzycą. Badać powinny się także kobiety, zanim jeszcze zaplanują ciążę, osoby z nadwagą, ci, u których w rodzinie występowała cukrzyca, a także kobiety, które urodziły dziecko ważące więcej niż cztery kilogramy. — W wielu przypadkach nieznane są czynniki wywołujące chorobę, przez co nie zawsze da jej się zapobiegać. Tak się dzieje w przypadku cukrzycy typu 1, najczęściej rozpoznawanej u dzieci i młodzieży.

Nieco większe możliwości zapobiegania mamy w cukrzycy typu 2, dominującej postaci cukrzycy. Wiemy, że głównymi czynnikami wykazującymi korelację z cukrzycą typu 2 są wiek i otyłość — mówi specjalista. Na pierwszy z tych czynników nie mamy wpływu. — Na drugi owszem, choć spora część społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy z tego, że nadwaga może być przyczyną groźnych chorób — dodaje. W związku z coraz częstszym występowaniem otyłości przewiduje się, że ilość chorych na cukrzycę w najbliższych latach będzie rosnąć w ogromnym tempie. — W roku 2030 na całym świecie będzie ponad 360 milionów diabetyków — mówi dr Luźniak. Głównymi sposobami walki z otyłością jest ograniczenie kaloryczności posiłków i zwiększenie aktywności fizycznej. Badania prowadzone w Finlandii i USA wykazały, że zmniejszenie kaloryczności posiłków o 500 kalorii na dobę i umiarkowany wysiłek fizyczny (30 minut dziennie) pozwalają zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy aż o 58 procent.