To nie sztuka być artystą

– Dobrze zorganizowane zajęcia plastyczne u wszystkich, absolutnie wszystkich dzieci rozwijają wyobraźnię i pobudzają fantazję. Uczą też zachowań społecznych, samodzielności, cierpliwości – twierdzi Justyna Święcicka, psycholog dziecięcy, związana m.in. z akcją „Cała Polska czyta dzieciom”. – Mają też funkcję wręcz terapeutyczną: dzieci nadpobudliwe mogą rozładować napięcie emocjonalne, nieśmiałe zyskują pewność siebie, przełamują bariery komunikacyjne. Bo twórczość to wyrażanie siebie i emocji. Dlatego prace plastyczne dzieci są dla uważnego rodzica czy wychowawcy tak cennym źródłem informacji o nich.

O ile przedszkola publiczne w większości starają się prowadzić zajęcia manualne i plastyczne w grupach, o tyle w szkołach podstawowych i gimnazjach lekcje takie odbywają się przez jedną godzinę raz w tygodniu. Albo wcale.

– Parę lat temu wprowadzono dziwne reformy, które przewidziały lekcje pod hasłem sztuka – a to w praktyce oznaczało, że na jednej godzinie lekcyjnej uczono jednocześnie muzyki i plastyki. I robił to nauczyciel od biologii – mówi w rozmowie z „Rz” plastyczka Teresa Starzec i dodaje: – Dzieci i młodzież nie odkryją tej dziedziny dla siebie w szkolnej ławce, zgarbione nad kartką. A próbując w ciągu 45 minut przerysować coś ołówkiem z tablicy, zniechęcą się.

[srodtytul]500 metrów i narzędzia [/srodtytul]

Teresa Starzec razem z mężem Andrzejem Bielawskim założyła w 1991 r. w Warszawie Fundację Atelier. Rok później Szkołę Rysunku i Malarstwa, a pięć lat temu zainicjowała projekt Kamienica Artystyczna Foksal 11. Skończyła krakowską i sztokholmską ASP. Zajmuje się malarstwem, grafiką, fotografią i nauczaniem artystycznym. Od niemal 20 lat wraz z zaprzyjaźnionymi artystami przekazuje kilku- i nastolatkom plastyczne pasje. Dzieci przychodzą do kamienicy popołudniami, po lekcjach, lub w weekendy.

– Mamy tu dla nich 500 metrów dobrze oświetlonych pomieszczeń, sztalugi, pracownię rzeźby. I salę komputerową, by mogły ćwiczyć nowoczesną grafikę i multimedialne formy przekazu – mówi Starzec.

Fundacja często działa non profit, np. na rzecz dzieci niepełnosprawnych lub przewlekle chorych. W czerwcu zorganizuje dla nich warsztaty plastyczne w zoo. Czasem fundację wspiera miasto. Teraz zajęcia z montażu „Studio miniatur filmowych – Legendy warszawskie”.

Kamienica Artystyczna liczy na to, że urzędnicy spojrzą też przychylnie na prośbę o niepodwyższanie czynszu za wynajmowaną dla działań plastycznych przestrzeń.

– W Atelier pojawia się na chwilę lub na dłużej ok. 800 osób rocznie – mówi Teresa Starzec. – Zawsze blisko 50 dostaje się na uczelnie artystyczne w Polsce i za granicą. Jednak nie tylko o takie sukcesy tu chodzi – dodaje. – Najbardziej niesamowite jest, jak dzieci zmieniają się po tym, jak próbują swoich sił w twórczości. Wierzą we własne możliwości, wystarczy dać im swobodę, narzędzia i trochę uwagi. Wychodzą stąd inne – niekoniecznie utalentowane plastycznie, ale inaczej postrzegają świat. Umieją patrzeć, dostrzegać szczegóły, mają wyższe poczucie własnej wartości.

[srodtytul]Sukces grupy[/srodtytul]

Podobne spostrzeżenia ma Barbara Szydelska. Od 20 lat prowadzi Pracownię Plastyczną Dziecko i Sztuka na warszawskim Żoliborzu. Jej podopieczni przywożeni przez rodziców na zajęcia po szkole mieli wystawy zbiorowe w Sztokholmie, Londynie, Wiedniu. Pracownia i stworzone przez nią Muzeum Sztuki Dziecka boryka się z problemami lokalowymi. Trudno argumentować w urzędach, gdy o ciekawe lokalizacje starają się organizatorzy komercyjnych przedsięwzięć.