Radość spotkania przy muzyce świata

Łatwiej o tyle, że dorastałem w muzycznej rodzinie. Pierwsze lata spędziłem z matką i to ona dbała o to, by muzyka była przy mnie. A gdy już odrobinę podrosłem, trafiłem pod skrzydła ojca. Nie było tak, że dawał mi lekcje gry na instrumentach czy lekcje życiowe. Ale prowadził dom otwarty. Zawsze było w nim pełno artystów. Dzięki tej atmosferze przesiąkłem muzyką, podpatrywałem innych, słuchałem ich wskazówek, uczyłem się sam.

Relacja z ojcem była trudna?

To był wielki twórca i ja to rozumiem.

A pana syn? Wychowa go pan na muzyka?

Już gramy razem, ale mnie najbardziej zależało na jego edukacji. W szkole, która nauczy go czegoś więcej niż kiepskiej znajomości angielskiego. Na muzykę zawsze będzie czas, ale nam są potrzebni ludzie wykształceni.

Afryka nieustannie wrze, głośno jest o Sudanie, ale też o krajach Maghrebu – Tunezji, Egipcie, Libii. Myśli pan, że rewolucja na północy coś zmieni?

To trudne pytanie, bo ludzie, którzy tam żyją, to bardziej Arabowie niż Afrykańczycy, jedną nogą stoją w Europie. Ludzie z dalszej – tej środkowej i południowej – części naszego kontynentu myślą i działają inaczej. Dlatego nie umiem przewidzieć, co zrobią Libijczycy. Mogą wykorzystać swoją szansę, ale nie widzę tam silnego przywódcy, który mógłby im pokazać drogę.

Pan, jako muzyk, też jest kimś w rodzaju przewodnika...

Ta rola to bardzo stara afrykańska tradycja.

I dokąd chce pan poprowadzić swoich słuchaczy?

Tych afrykańskich? Zależy mi na tym, by przestali czekać tylko na pomoc z zewnątrz. By zrozumieli, że to w ich rękach leży przyszłość. Stąd też tytuł mojej ostatniej płyty – „Afrika For Afrika".

Nie jest pan jedynym muzykiem, który ma taką koncepcję rozwoju kontynentu. Nie myśleliście o wspólnym działaniu?

Doświadczenie pokazuje, że gdy jest się w dużej grupie, odpowiedzialność się rozmywa. Ja wiem, co mówię, co robię i do czego dążę. W grupie trudniej też sprawnie zarządzać finansami. Ja mam swoją fundację.

Zdarzyło się, że proponowano panu karierę polityczną?

Nie wierzę w politykę, to arena brudnych gierek, kłamstw, czczych obietnic. Nawet dobrych ludzi potęga władzy jest w stanie zniewolić. Dlatego wolę działać tak jak teraz, nagrywać muzykę.

Jednak drogi muzyczne zeszły się z politycznymi, gdy kilka lat temu władze zamknęły założony przez pana ojca klub The Shrine...

To było nieprzyjemne spotkanie. Oficjalne powody były absurdalne, w zasadzie nie dotyczyły nawet bezpośrednio naszej działalności. Nieoficjalnie chodziło zaś o to, że nasz klub (prowadzony wspólnie przez potomków Fela Kutiego – przyp. red.) był ostoją wolności w Nigerii. Tu nie chodzi tylko o to, że każdy mógł tu przyjść i zagrać, raczej o to, że tu można było swobodnie wyrażać poglądy, bezdomni mogli znaleźć dach, głodni – jedzenie.

Ale klub znów działa.

Tak. Duch afrobeatu zagościł tam na dobre, choć każdy rodzaj muzyki jest mile widziany.

Pokazywaliście tam spektakl „Fela!" poświęcony pana ojcu, a przygotowany przy współpracy rapera Jaya-Z. Panu zawsze było po drodze z amerykańskimi hiphopowcami, prawda?

Rzeczywiście, nagrywaliśmy utwory z takimi ludźmi jak Mos Def, Erykah Badu...

Czego pan się nauczył, a czego mogli nauczyć się oni?

Ja dowiedziałem się przede wszystkim, jak to działa w USA. Możesz być legendą w swoim kraju, ale dopiero wspólna praca z Amerykanami sprawia, że ktoś chce cię tam wysłuchać. Z kolei wśród Afroamerykanów wciąż żywy jest sentyment, tęsknota za „Mamą Afryką", miejscem, z którego wywodzą się ich przodkowie. Wspólne muzykowanie miało więc bardziej duchowy wymiar.

Na kolejnych krążkach wzbogaca pan afrobeat. Czy nigdy nie kusiło pana odejście od niego?

Po co? To moje dziedzictwo, gatunek skrywający całe bogactwo brzmień. Pozwalający na różne rozkładanie akcentów, na wplatanie muzycznych odniesień. To jak tygiel, w którym łączą się wszystkie brzmienia grane przez potomków ludzi z Afryki. Mogę grać wszystko i będzie to afrobeatowe.