Frei Otto z architektonicznym Noblem

Był architektem-wizjonerem. Za całokształt twórczości Niemiec Frei Otto został w tym roku uhonorowany Nagrodą Pritzkera, zwaną architektonicznym Noblem. Nie doczekał jednak oficjalnego ogłoszenia werdyktu i wręczenia nagrody.

Publikacja: 22.03.2015 06:00

Foto: materiały prasowe

Zmarł 9 marca w wieku 90 lat. „Przez całe życie Frei Otto tworzył pełne wyobraźni, bezprecedensowe i odkrywcze konstrukcje, które dziś mają większe znaczenie niż wtedy, kiedy zostały po raz pierwszy przez niego zaproponowane ponad 60 lat temu" - oceniło jury.

Zasłynął przede wszystkim jako pionier lekkich, ale wytrzymałych wiszących konstrukcji linowych i namiotowych dachów, projektowanych z nowoczesnych materiałów i przy użyciu eksperymentalnych technologii. Najczęściej stosował je w obiektach sportowych i pawilonach wystawowych. Inspiracje czerpał z natury: obserwował budowę pajęczyn, ptasich czaszek i baniek mydlanych. Szukał sposobów jak najoszczędniejszego zużycia materiałów i energii. Stał się więc rzecznikiem idei zrównoważonego rozwoju, jeszcze zanim to pojęcie powstało. Jego najsłynniejszą pracą jest dach Stadionu Olimpijskiego w Monachium, który projektował razem z pracownią Behnish+Partners na letnią Olimpiadę w 1972 roku. Rozgłos przyniosły mu także pawilon RFN z podwieszonym na linach dachem na wystawie Expo 1967 w Montrealu oraz pawilon Japonii na wystawę Expo 2000 w Hanowerze.

Pierwsze lekkie konstrukcje i wiszące dachy Frei Otto zaczął jednak projektować już na przełomie lat 50. i 60. W 1963 roku nad terenem ekspozycyjnym Międzynarodowej Wystawy Ogrodniczej w Hamburgu rozpiął na słupach duży dach z białej tkaniny. Konstrukcja ta przypominała rozwieszone nad ziemią dziesiątki białych namiotów.

Ojciec i dziadek przyszłego architekta byli rzeźbiarzami. Mógł więc obserwować od dzieciństwa, jak można przekształcać materię, co było istotne dla kształtowania jego własnych zainteresowań. Studia architektoniczne rozpoczął w 1943 roku, ale trwała wojna, więc został powołany do wojska. Najpierw był pilotem, potem służył w piechocie. W 1945 roku na dwa lata trafił do obozu jenieckiego we Francji. Po powrocie do Niemiec dokończył studia. W 1952 roku założył własną pracownię.

W latach 50. był na stypendium w USA, gdzie zetknął się z dorobkiem Franka Lloyda Wrighta, Ericha Mendelsohna, Eero Saarinena, Ludwiga Mies van der Rohe, co było ważnym doświadczeniem w jego rozwoju. W 1954 roku obronił doktorat pt. „Dachy wiszące: forma i konstrukcja", przetłumaczony na kilka języków (także na polski). Był szefem Instytutu Lekkich Konstrukcji na Uniwersytecie w Stuttgarcie, prowadził wykłady i ćwiczenia jako „visiting professor" na wielu amerykańskich uczelniach.

Jak mówi słynny brytyjski architekt Norman Foster: „ Frei Otto pokazał nam, że architektura nie musi być obciążona ciężarem własnych tradycji, ale może swobodnie wyrażać się poprzez proste, lecz innowacyjne rzeźbiarskie formy. Poczucie nieważkości oraz architektura nieograniczona konwencją, cechowały podejście Freia do wszystkich praca. Zamiast pracować w izolacji, konsekwentnie podkreślał rolę architekta jako pedagoga, dzielącego się swoimi pomysłami z kolejnymi generacjami studentów, czy też w praktyce – w tworzeniu wartościowych wspólnych projektów lub pracach badawczych, wspierających innych architektów i inżynierów. Jego niezwykłe struktury zmieniły naturę architektonicznych form XX wieku. A jego ekologizm, inteligencja i zdolność prognozowanie dały podstawy architekturze XXI wieku."

Do znaczących prac Freia Otto należą także projekty na Bliskim Wschodzie, między innymi budynek klubu dyplomatycznego w Arabii Saudyjskiej. Uczestniczył też w pracach nad upamiętnieniem ofiar zamachu terrorystycznego z 11 września 2001 r. na World Trade Cente, proponując dwa ślady budynków World Trade Center pokryte wodą, otoczone drzewami. Nagroda Pritzkera została ufundowana w 1979 r. przez Amerykanina Jay'a A.Pritzkera i jego żonę Cindy. Przyznawana jest za całokształt twórczości architektom, łączącym sztukę, talent, wizjonerstwo.

Zmarł 9 marca w wieku 90 lat. „Przez całe życie Frei Otto tworzył pełne wyobraźni, bezprecedensowe i odkrywcze konstrukcje, które dziś mają większe znaczenie niż wtedy, kiedy zostały po raz pierwszy przez niego zaproponowane ponad 60 lat temu" - oceniło jury.

Zasłynął przede wszystkim jako pionier lekkich, ale wytrzymałych wiszących konstrukcji linowych i namiotowych dachów, projektowanych z nowoczesnych materiałów i przy użyciu eksperymentalnych technologii. Najczęściej stosował je w obiektach sportowych i pawilonach wystawowych. Inspiracje czerpał z natury: obserwował budowę pajęczyn, ptasich czaszek i baniek mydlanych. Szukał sposobów jak najoszczędniejszego zużycia materiałów i energii. Stał się więc rzecznikiem idei zrównoważonego rozwoju, jeszcze zanim to pojęcie powstało. Jego najsłynniejszą pracą jest dach Stadionu Olimpijskiego w Monachium, który projektował razem z pracownią Behnish+Partners na letnią Olimpiadę w 1972 roku. Rozgłos przyniosły mu także pawilon RFN z podwieszonym na linach dachem na wystawie Expo 1967 w Montrealu oraz pawilon Japonii na wystawę Expo 2000 w Hanowerze.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kultura
Warszawa: Majówka w Łazienkach Królewskich
Kultura
Plenerowa wystawa rzeźb Pawła Orłowskiego w Ogrodach Królewskich na Wawelu
Kultura
Powrót strat wojennych do Muzeum Zamkowego w Malborku
Kultura
Decyzje Bartłomieja Sienkiewicza: dymisja i eurowybory
Kultura
Odnowiony Pałac Rzeczypospolitej zaprezentuje zbiory Biblioteki Narodowej
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił