Spoty nie dla dzieci

– W kanale dla dzieci TVP ABC można zobaczyć m.in. reklamy środków przeciwbólowych. Nie rozumiem, do czego takie spoty są potrzebne najmłodszym – mówi Iwona Śledzińska-Katarasińska, posłanka PO i przewodnicząca rady programowej TVP.

Rada w połowie marca zaapelowała do zarządu telewizji o zmiany w TVP ABC. Chce, by kanał dla dzieci miał lepsze finansowanie, emitował więcej własnych produkcji, a przede wszystkim zupełnie zrezygnował z reklam.

Napięcia w rodzinach

O tym, że reklamy są szkodliwe dla najmłodszych, od lat przestrzegają specjaliści. – Mniej więcej do piątego roku życia dziecko nie potrafi odróżnić reklamy od bajki. Traktuje spot reklamowy czysto rozrywkowo, nie wiedząc, jaki jest jego cel – wyjaśnia Iwona van Buuren, psycholog ze stowarzyszenia Dziecko bez Reklamy. – Dopiero sześciolatki zaczynają odróżniać przekaz reklamowy. Brakuje im jednak krytycznego myślenia, które pojawia się dopiero w wieku 10–11 lat – dodaje.

Jej zdaniem reklamy powodują wzrost napięcia w rodzinach, bo dzieci wymuszają zakup niektórych produktów. Innym skutkiem są problemy ze zdrowiem u najmłodszych związane ze spożywaniem śmieciowego jedzenia.

Dlatego zanim w lutym 2014 r. wystartował TVP ABC, ówczesny rzecznik TVP Jacek Rakowiecki zapowiedział, że będą w nim ograniczenia w emitowaniu reklam. Spoty miały zajmować mniej czasu, niż pozwala prawo, i nie dotyczyć niezdrowego jedzenia.

Centrum Informacji TVP twierdzi, że ograniczenia wciąż obowiązują. „Stacja w szczególny sposób dba o młodych widzów. Czas emisji reklam jest limitowany i stacja nie wykorzystuje możliwych 12 minut w godzinie. Aktualnie wykorzystuje 8 minut 40 sekund na godzinę" – informuje. Dodaje, że od godz. 19 do 20 w ogóle nie emituje reklam.

Z wyjaśnień TVP wynika, że rezygnacja ze spotów nie wchodzi w grę, bo „w biznesplan stacji od samego początku wpisane były przychody reklamowe".

Fikcyjne ograniczenia

Jednak zdaniem Śledzińskiej-Katarasińskiej TVP stać na rezygnację z reklam w kanale dla dzieci. – Obecnie dzięki reklamom spółka zarabia na tej stacji – mówi. Jej zdaniem kanał powinien być wzorcowy, bo jest dostępny bezpłatnie w cyfrowej telewizji naziemnej.

Problem w tym, że reklamy emitują też inne kanały dla dzieci dostępne w sieciach kablowych. Podobnie jak TVP ABC spoty kierowane bezpośrednio do najmłodszych przeplatają się z reklamami dla dorosłych. Do swych usług lub produktów namawiają w nich m.in. operatorzy sieci komórkowych, producenci leków i kosmetyków, banki, a nawet firmy oferujące pożyczki chwilówki.

Teoretycznie reklamy w takich kanałach podlegają ograniczeniom. Ustawa o radiofonii i telewizji zakazuje emisji tych, które „zachęcają małoletnich do wywierania presji na rodziców" oraz „oddziałują w sposób ukryty na podświadomość".

Podobne przepisy są w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. W dodatku w październiku 2014 r. najwięksi nadawcy telewizyjni podpisali porozumienie, w którym zobowiązali się nie emitować reklam niezdrowej żywności przy audycjach dla dzieci.