- Jestem pracownikiem referatu księgowości urzędu gminy. Czy nowe przepisy tzw. tarczy antykryzysowej umożliwiają wójtowi dokonywanie przesunięć wydatków pomiędzy działami klasyfikacji budżetowej? I czy dotyczą one realizacji wszelkich zadań gminy? Dotychczas ustawa o finansach publicznych wykluczała taką możliwość.
Odpowiadając na pytanie, należy przytoczyć przepisy ustawy o finansach publicznych (u.f.p.) dotyczące kompetencji organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dokonywania przesunięć wydatków tej jednostki. Status organu wykonawczego w gminie ma wójt (burmistrz, prezydent miasta). Zasadniczo, ww. problematyka ujęta została w art. 258 w zw. z art. 257 u.f.p. I tak, zgodnie z art. 258 ust. 1 u.f.p., organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd do:
- dokonywania innych zmian w planie wydatków niż określone w art. 257, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami;
- przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego;
- przekazania uprawnień innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy;
- dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków związanych ze:
– zmianą kwot lub uzyskaniem płatności przekazywanych z budżetu środków europejskich, o ile zmiany te nie pogorszą wyniku budżetu,
– zmianami w realizacji przedsięwzięcia finansowanego z udziałem środków europejskich albo środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3, o ile zmiany te nie pogorszą wyniku budżetu,
To już IV edycja kongresu dla liderów świata finansów
– zwrotem płatności otrzymanych z budżetu środków europejskich.
Czytaj także: Wójt odroczy, rada zwolni z podatku. O ile ich stać
Z punktu widzenia pytania znaczenie ma przytoczony wyżej punkt pierwszy, gdzie ustawodawca stwierdził, że organ stanowiący jednostki samorządowej może (aczkolwiek nie musi) upoważnić zarząd (np. wójta) do dokonywania zmian (innych niż w art. 257) – z wyłączeniem jednak przeniesień między działami budżetu. Ze wspomnianej regulacji art. 257 ww. ustawy (do której nastąpiło odesłanie) wynika z kolei, że – w toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego polegających na zmianach planu:
- dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;
- dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynikających ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej;
- wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
- dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego.
Na kanwie wzajemnej relacji ww. przepisów warto odnotować stanowisko zawarte w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 31 stycznia 2018 r. (Nr 2/2018) gdzie stwierdzono: Czynność dokonana przez wójta gminy, polegająca na przeniesieniu wydatków między działami klasyfikacji budżetowej stanowi naruszenie art. 257 pkt 3 i art. 258 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 2077 ze zm.).
Z powyższego wynika więc prawna dopuszczalność przesunięć wydatków dokonywana przez wójta, lecz tylko w granicach danego działu wydatkowego, np. w obrębie działu oznaczonego jako 750, czyli Administracja publiczna.
Co jednak istotne, wspomniana tarcza antykryzysowa wprowadziła pewne rozwiązania wyjątkowe. Jak bowiem wynika z przepisu oznaczonego jako art. 15zn pkt 1 tej ustawy: W celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu lub zarząd województwa może dokonać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym dokonać przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej. Zatem, z powyższego wynika, że m.in. wójt gminy zyskał prawo dokonywania przesunięć wydatków pomiędzy działami klasyfikacji budżetowej np. pomiędzy działem 750 a działem 754 czyli Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa. Należy jednak zauważyć, że ta możliwość została ograniczona tylko do zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, a nie do wszelkich możliwych zadań gminy.
Autor jest radcą prawnym
podstawa prawna: Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 869 ze zm.)
podstawa prawna: Ustawa z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. (DzU z 2020 r. poz. 568)
