Unia czeka na konkrety. Kiedy Polska dostanie pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy?

Lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk obiecał szybkie odblokowanie w Brukseli pieniędzy dla Polski. Ale Komisja Europejska nie zrezygnuje, chce faktycznych reform i realizacji kamieni milowych.

Aktualizacja: 18.10.2023 06:33 Publikacja: 18.10.2023 03:00

Lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk obiecał szybkie odblokowanie w Brukseli pieniędzy dla Polsk

Lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk obiecał szybkie odblokowanie w Brukseli pieniędzy dla Polski

Foto: AFP

22,5 mld euro dotacji i nawet 34,5 mld euro tanich pożyczek – te gigantyczne pieniądze czekają na Polskę od ponad dwóch lat w Krajowym Planie Odbudowy. Donald Tusk zapowiadał w kampanii, że uruchomienie tego strumienia będzie jednym z jego pierwszych zadań w razie zwycięstwa.

Czytaj więcej

Coraz mniej czasu na inwestycje z Krajowego Planu Odbudowy

– Dzień po wyborach pojadę i odblokuję pieniądze – powiedział były szef Rady Europejskiej. I choć Tusk wie, jak poruszać się po brukselskich korytarzach, to ambitne zadanie może okazać się trudne do zrealizowania. Na pewno nie wystarczy sam tylko fakt powstania proeuropejskiego rządu.

– Jeśli w najbliższej przyszłości możliwy będzie w Polsce powrót dzięki reformom do prawdziwego poszanowania praworządności, prawdziwego szacunku dla sądownictwa, to będzie dobrze – powiedział „Financial Times” Didier Reynders, unijny komisarz sprawiedliwości. Ale podkreślił, że zmiana stanowiska UE jest możliwa tylko wtedy, gdy nastąpią faktyczne reformy.

Piłka w sprawie KPO jest po stronie Polski

Zatem piłka jest po stronie Polski. Nowy rząd będzie musiał pokazać, jak zamierza zrealizować zawarte w KPO tzw. superkamienie milowe, z których ten najtrudniejszy do wykonania mówi o reformie systemu dyscyplinarnego sędziów.

Rząd PiS przygotował ustawę zawierającą punkty postulowane przez KE, ale została ona wysłana przez prezydenta Andrzeja Dudę do Trybunału Konstytucyjnego. I tam utknęła z powodu instytucjonalnego paraliżu. Pytanie, jak rząd złożony z KO, TD i Lewicy miałby odblokować procedowanie w Trybunale, jeśli nie udało się to PiS, mającemu przecież bezpośrednie przełożenie na Julię Przyłębską? Jak miałby dokonać ewentualnie innych zmian ustawowych, które mogłyby przynieść ten sam efekt, jeśli byłyby one blokowane przez związanego z PiS prezydenta? – Już Szynkowski vel Sęk (minister ds. europejskich w rządzie PiS) zastanawiał się, czy można zrealizować zapisy z kamienia milowego z pominięciem ustawy. Ale nie dało się znaleźć takiej możliwości – słyszymy nieoficjalnie w Brukseli.

Czytaj więcej

Jakub Borowski: KPO to absolutny priorytet dla nowego rządu

Rząd może jednak przekonać KE, że osiągnie ten sam cel w inny sposób. Nowy minister sprawiedliwości może doprowadzić do faktycznego zaprzestania szykanowania sędziów ukaranych w przeszłości przez Izbę Dyscyplinarną SN oraz tych, którzy odwołują się w swoich wyrokach wprost do prawa europejskiego. Być może w połączeniu z twardą deklaracją rządu chęci przywrócenia praworządności wystarczyłoby to do warunkowego rozpoczęcia wypłat z KPO. Tym bardziej że jak to wielokrotnie okazywało się w przeszłości, ostateczne słowo w tej sprawie mają nie poszczególni komisarze, ale przewodnicząca Ursula von der Leyen. Może ona traktować sprawę bardziej politycznie, musi mieć jednak pretekst, żeby wydać zgodę na uruchomienie pieniędzy.

Czytaj więcej

Czy po wyborach KPO zostanie odblokowany?

22,5 mld euro dotacji i nawet 34,5 mld euro tanich pożyczek – te gigantyczne pieniądze czekają na Polskę od ponad dwóch lat w Krajowym Planie Odbudowy. Donald Tusk zapowiadał w kampanii, że uruchomienie tego strumienia będzie jednym z jego pierwszych zadań w razie zwycięstwa.

– Dzień po wyborach pojadę i odblokuję pieniądze – powiedział były szef Rady Europejskiej. I choć Tusk wie, jak poruszać się po brukselskich korytarzach, to ambitne zadanie może okazać się trudne do zrealizowania. Na pewno nie wystarczy sam tylko fakt powstania proeuropejskiego rządu.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Fundusze europejskie
Rząd chce zmian w KPO. Bruksela się na to zgodzi?
Fundusze europejskie
Polska może stracić duże środki z funduszy unijnych. KE wykryła nieprawidłowości
Fundusze europejskie
KPO: do Polski wpłynął największy jak dotąd przelew z UE
Fundusze europejskie
KE zaakceptowała pierwszy wniosek Polski o płatność z KPO. „Czekamy na przelew”
Fundusze europejskie
Wsparcie w biegu po unijne miliardy