Nowy program dla Polski wsch. to zastrzyk ponad 2 mld euro

W okresie 2014–2020 wsparcie dla pięciu wschodnich województw będzie kontynuowane w formie odrębnego programu operacyjnego. Oznacza to napływ co najmniej 2,35 mld euro, w tym 2 mld euro z Unii Europejskiej.

Publikacja: 22.03.2015 20:00

Program Polska wschodnia przewidziany na lata 2014-2020 przyniesie makroregionowi ponad 2 mld euro.

Program Polska wschodnia przewidziany na lata 2014-2020 przyniesie makroregionowi ponad 2 mld euro.

Foto: Bloomberg

Choć wartość pomocy dla pięciu wschodnich województw (lubelskie, podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie) nieco spadnie w porównaniu z okresem 2007–2013, to jednak piątka tych regionów nadal będzie mogła czerpać środki na rozwój z odrębnego krajowego, de facto makroregionalnego, programu. Wykorzystanie jego budżetu ma się przełożyć na rozwój Polski wschodniej. A ten ma być osiągnięty głównie poprzez rozwój przedsiębiorczości oraz infrastruktury transportowej – tak drogowej, jak i kolejowej.

Kto skorzysta

Program „Polska wschodnia" nie będzie więc prostą kontynuacją realizowanego w latach 2007–2013 (de facto 2007–2015) programu „Rozwój Polski wschodniej". O ile z tego ostatniego korzystały przede wszystkim samorządy i szkoły wyższe, o tyle z nowego programu skorzystają przede wszystkim małe i średnie firmy oraz firmy nowo tworzone (start-upy). Poza nimi na pieniądze mogą też liczyć ośrodki innowacji (jako animatorzy platform startowych), ponownie samorządy oraz spółka PKP Polskie Linie Kolejowe w zakresie inwestycji kolejowych. Te ostatnie to zresztą nowość w programie, choć wychodząca naprzeciw oczekiwaniom Komisji Europejskiej, która w okresie 2014–2020 zdecydowanie bardziej niż dotychczas stawia na transport kolejowy.

Teraz firmy

Jednak główną grupą, do której będzie kierowana pomoc, będą przedsiębiorcy, co wynika m.in. z tego, że rząd chce podnieść niski obecnie poziom rozwoju gospodarczego województw Polski wschodniej. Chce też poprawić niższy od średniej krajowej poziom innowacyjności. W przypadku przedsiębiorstw chodzi o zwiększenie liczby nowych innowacyjnych start-upów, większą aktywność małych i średnich firm na rynkach międzynarodowych oraz ich zwiększoną aktywność na polu innowacji.

– W ramach programu „Polska wschodnia" do dyspozycji przedsiębiorców z sektora MŚP będzie prawie 850 mln euro na projekty związane ze wsparciem dla start-upów, umiędzynarodowieniem przedsiębiorstw oraz finansowaniem ich innowacyjnej działalności. Szczególnie to ostatnie działanie jest interesujące, ponieważ promuje wdrażanie nowoczesnych technologii w przedsiębiorstwach w celu stworzenia innowacyjnych produktów i usług – mówi „Rzeczpospolitej" Bartosz Igielski, menedżer w firmie doradczej KPMG. Wskazuje, że pieniądze będą też przeznaczone na wykorzystywanie wzornictwa przemysłowego.

Zdaniem eksperta takie ukierunkowanie dofinansowania dla firm działających w Polsce wschodniej pozwoli na zwiększenie ich konkurencyjności na arenie krajowej i międzynarodowej i większą liczbę nowych miejsc pracy na terenach z wysokim bezrobociem. – Podobne projekty będą także wspierane w ramach programu operacyjnego „Inteligentny rozwój", dostępnego dla przedsiębiorstw z całej Polski. Jednak osobne finansowanie w ramach „Polski wschodniej" sprawi, że środki będą lepiej nakierowane na potrzeby makroregionu i przedsiębiorstwa będą miały do nich lepszy dostęp – dodaje Igielski.

Transport nadal ważny

Nowy program dla wschodu kraju ma też przynieść zwiększenie wykorzystania transportu miejskiego w miastach wojewódzkich i ich obszarach funkcjonalnych, większą drogową dostępność stolic województw (chodzi o ich lepsze skomunikowanie z siecią dróg krajowych i wojewódzkich) oraz łatwiejszy dostęp do całego makroregionu poprzez kolej (o tym więcej w ramce na dole). W przypadku transportu miejskiego wspierane będą inwestycje z zakresu tworzenia nowych lub rozbudowy istniejących ekologicznych zintegrowanych sieci transportu miejskiego. Chodzi o kompleksowe rozwiązania obejmujące zarówno infrastrukturę, jak i zakup ekologicznego taboru czy wdrożenie systemów telematycznych. Dotowane będą też projekty skracające czas podróży komunikacją miejską, skutkujące upłynnieniem ruchu w zatłoczonych obszarach miast (centra) oraz objęciem usługą przewozów pasażerskich obszarów miejskich dotąd nieobsługiwanych i integrację form transportu.

Opinia

Maria Wasiak, minister infrastruktury i rozwoju

Polska wschodnia to tzw. obszar strategicznej interwencji, czyli jeden z ważniejszych kierunków inwestowania pieniędzy unijnych, także w latach 2014–2020. Nowy program nie jest prostą kontynuacją poprzedniego – „Rozwój Polski wschodniej", ale podobnie stanowi dodatkowe źródło funduszy rozwojowych dla makroregionu. Będzie uzupełniał działania podejmowane w ramach programów regionalnych i krajowych. Środki unijne chcemy skierować przede wszystkim do przedsiębiorstw, do instytucji otoczenia biznesu, ale także na tworzenie i wzmacnianie nowatorskich firm. Stawiamy na wzrost ich konkurencyjności i innowacyjności oraz promocję na rynkach międzynarodowych. Poprawie dostępu komunikacyjnego ma służyć rozwój sieci kolejowej w makroregionie oraz transportu publicznego w miastach wojewódzkich i ich obszarach funkcjonalnych, bo to właśnie te ośrodki są głównymi rynkami pracy dla całych regionów.

Strony krajowych planów operacyjnych

- „Infrastruktura i środowisko 2014–2020": www.pois.gov.pl

- „Inteligentny rozwój": www.poir.gov.pl

- „Polska cyfrowa": www.popc.gov.pl

- „Wiedza edukacja rozwój": www.power.gov.pl

- „Polska wschodnia": www.polskawschodnia.gov.pl

- „Pomoc techniczna 2014–2020": www.popt.gov.pl

- Wsparciu unijnemu na lata 2014–2020 poświęcona jest też strona: http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl

Projekty kolejowe nowością w programie dla makroregionu

Na infrastrukturę kolejową w programie „Polska wschodnia" zarezerwowano 330 mln euro. Dofinansowaniem objęte zostaną głównie linie kolejowe tworzące tzw. magistralę wschodnią, która łączy stolice makroregionu. Inwestycje zrealizuje PKP PLK. Prace dotyczyć będą zarówno infrastruktury liniowej (planuje się m.in. elektryfikację niektórych odcinków, wymianę przestarzałych elementów infrastruktury), jak i punktowej (obiekty obsługi podróżnych, m.in. przystanki, wiaty, kładki dla pieszych oraz inne obiekty inżynieryjne). Przewidziano też rozwój systemów sterowania ruchem oraz systemów informacji pasażerskiej. Modernizacja infrastruktury kolejowej w Polsce wschodniej poprawi dostępność do głównych miast makroregionu (nie tylko tych wojewódzkich) i oferowanych przez nie usług publicznych, m.in. z zakresu edukacji i opieki zdrowotnej. Poprawić ma się też skomunikowanie Polski wschodniej z pozostałą częścią kraju. Resort infrastruktury i rozwoju zakłada, że przebudowanych zostanie 548 km linii kolejowych, w tym 110 km w ramach ogólnoeuropejskiej sieci TEN-T. Obecnie trwają prace nad dokumentami niezbędnymi do rozpoczęcia inwestycji. PKP PLK ogłosiły już przetargi na opracowanie dokumentacji dla planowanych projektów, które mają być sfinansowane z programu „Polska wschodnia".

Resort infrastruktury i rozwoju zarządzi, PARP zrealizuje

Programem „Polska wschodnia" będzie zarządzać Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, a za realizację zdecydowanej jego większości będzie odpowiadać Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Resort będzie więc pełnić funkcję tzw. instytucji zarządzającej, m.in. decydującej o dofinansowywaniu projektów, kontrolującej realizację programu oraz nakładającej korekty finansowe. Resort zajmie się też oceną i promocją programu. Główny wysiłek jego realizacji spadnie na Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) jako tzw. instytucję pośredniczącą (PARP pełniła taką funkcję już w poprzednim programie „Rozwój Polski wschodniej" realizowanym w latach 2007–2013, de facto 2007–2015). PARP będzie odpowiedzialna m.in. za wybór projektów do dofinansowania, w tym organizację konkursów, podpisywanie umów z beneficjentami, rozliczanie projektów, odzyskiwanie kwot nienależnie wypłaconych beneficjentom. Agencja będzie też musiała przechować dokumentację związaną z realizacją programu przez trzy lata od daty jego zamknięcia.

Drugą instytucją pośredniczącą w programie będzie Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT). Centrum zajmie się jednak tylko przedsięwzięciami kolejowymi.

Fundusze europejskie
Polska prezydencja przygotuje grunt pod negocjacje budżetu UE
Fundusze europejskie
Wkrótce miliardy z KPO trafią do Polski. Wiceminister finansów podał datę
Fundusze europejskie
Horizon4Poland ’24 - fundusze europejskie na polskie projekty B+R!
Fundusze europejskie
Pieniądze na amunicję i infrastrukturę obronną zamiast na regiony
Fundusze europejskie
Piotr Serafin bronił roli regionów w polityce spójności
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem