Wynajem oraz udostępnianie sal gimnastycznych w szkołach, a mówiąc szerzej całości lub części obiektów sportowych, to dla celów VAT dwie różne czynności i dwie różne stawki VAT. Rozróżnienia pomiędzy tymi czynnościami dokonuje statystyka. Należy ją bezwzględnie stosować dla celów stawek VAT.

Dwie stawki podatkowe

Wymaga tego art. 5a ustawy o VAT, zgodnie z którym: „Towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne".

Skoro zatem ww. czynności (tj. wynajem oraz udostępnienie całości lub części obiektów sportowych) są zamieszczone w dwóch różnych grupowaniach statystycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), to w konsekwencji oznacza to, iż muszą do nich mieć zastosowanie dwie różne stawki VAT.

Zgodnie z treścią poz. 179 zał. Nr 3 do ustawy o VAT, tj. „Wykazu towarów i usług opodatkowanych stawką podatku w wysokości 8 proc.", usługi takie jak: „Usługi związane z działalnością obiektów sportowych (symbol PKWiU z 2008 roku: 93.11.10.0)", są opodatkowane stawką VAT w wysokości 8 proc.

Opinie statystyczne zamieszczone na ogólnodostępnej stronie stat.gov.pl, tak opisują owe usługi (jest ich łącznie siedem z podaną datą ich wydania):

- udostępnianie obiektu sportowego na zasadzie wykupienia wstępu (np. karnetów, biletów wstępu) uprawniającego do korzystania z obiektu zgodnie z jego charakterem, niezależnie czy celem wstępu jest uprawianie sportu czy rekreacja;

- organizowanie przez Ośrodek Sportu i Rekreacji różnorodnych imprez sportowych na posiadanych obiektach sportowych jak również udostępnianie obiektów sportowych na zasadzie np. sprzedaży biletu wstępu, karnetu, który upoważnia do korzystania np. z basenu, kortu tenisowego, hali sportowej sprzedaż karnetów uprawniających do wstępu lub jednorazowych biletów wstępu na obiekty, firmom lub osobom fizycznym;

- prowadzenie kręgielni;

- usługi prowadzenia nauki pływania oraz nauki gry w tenisa przez pracowników zatrudnionych przez Centrum Sportu i Rekreacji;

- usługi polegające na udostępnianiu basenu zakładowi budżetowemu szkół, łącznie z zapewnieniem opiekunów (będącymi pracownikami pływalni), do pracy z grupami szkolnymi;

- usługi polegające na udostępnianiu basenu na zasadzie wykupienia wstępu (poprzez zakup np. karnetu, biletu wstępu, itp.) osobom fizycznym, podmiotom gospodarczym lub innym jednostkom organizacyjnym wykupującym wstęp dla swoich pracowników/członków;

- udostępnianie obiektu sportowego na zasadzie wykupienia wstępu (np. karnetu) w celu wykorzystania go zgodnie z charakterem obiektu, niezależnie czy celem wstępu jest rekreacja czy uprawianie sportu.

Natomiast wg PKWiU z 2008 roku najem całości lub części obiektów sportowych mieści się w symbolu tej klasyfikacji PKWiU 68.20.12.0 opisanym jako: „Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami niemieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi".

Rozróżnianie usług

Usługi te – w opiniach statystycznych zamieszczonych na ogólnodostępnej stronie stat.gov.pl – zostały tak opisane:

- usługi polegające na wynajmie hali sportowej – osobom fizycznym, podmiotom gospodarczym lub innym jednostkom organizacyjnym – na cele prowadzonej przez nich działalności;

- wynajem świadczony na podstawie umowy najmu całości/części obiektu sportowego; wynajem obiektu sportowego na podstawie umowy najmu na prowadzenie lekcji wychowania fizycznego szkole; wynajem hali sportowej szkolnej, basenu szkolnego na prowadzenie lekcji wychowania fizycznego innej szkole.

Z powyższego przytoczenia wszystkich opinii (precedensów) statystycznych wynika, iż najem całości lub części obiektów sportowych musi być opodatkowany stawką 23 proc. Natomiast udostępnienie całości lub części obiektów sportowych, może być opodatkowane stawką 8 proc.

Problem w rozróżnianiu tych usług tkwi w tym, że sama nazwa tych usług, podana w poz. 179 wykazu usług opodatkowanych stawką VAT 8 proc., tj. „Usługi związane z działalnością obiektów sportowych", jest myląca. Może bowiem wskazywać (sugerować), iż wszelkie usługi związane z działalnością obiektów sportowych, w tym zarówno ich udostępnienie, jak i ich wynajem, objęte są stawką 8 proc. Jednakże w rzeczywistości tak nie jest. Jak się bowiem okazuje po bliższej analizie wyjaśnień dotyczących grupowania PKWiU 93.11.10.0, podanego obok nazwy tych usług, nie mieści się w nim wynajem tych obiektów, a tylko ich udostępnienie.

Przy czym należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż z podanych wyjaśnień wynika wprost, iż udostępnienie obiektu zakłada jednoczesne zapewnienie kadry i zaplecza. Natomiast wynajem już tego nie zakłada. Nasuwa się w tym miejscu porównanie do wynajmu autobusu szkolnego. Jeśli jest on dokonywany wraz z kierowcą, to mamy do czynienia nie z najmem, a z usługami przewozu osób, opodatkowanymi stawką 8 proc. (co jest zgodne z poz. 157 załącznika nr 3 PKWiU 49.39, wymieniającego takie usługi). Jeśli natomiast wynajem autobusu jest dokonywany bez kierowcy, to jest to zwykły najem, opodatkowany stawką 23 proc.

Powyższe szczegóły dotyczące grupowań i opinii statystycznych są niezwykle istotne przy określaniu stawki opodatkowania na dane usługi. Czy to chodzi o wynajem lub udostępnienie sal gimnastycznych w szkole, czy też o wynajem autokaru lub usługi przewozu osób.

Elżbieta Rogala, niezależny ekspert i wykładowca VAT