Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 20 września 2016 r., znak IBPP1/4512-472/16-1/ES rozstrzygnął kwestię opodatkowania podatkiem VAT wniesienie przez gminę nieruchomości aportem do spółki komunalnej. Gmina w opisie stanu faktycznego wskazała, że jest większościowym udziałowcem spółki. W maju 2016 r. Prezydent Miasta wydał zarządzenie w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego spółki nastąpiło poprzez wniesienie przez gminę aportu do spółki. Zgodnie z umową przeniesienia własności gruntów i budynków przedmiotem aportu były trzy zabudowane nieruchomości gruntowe. Od maja 2001 r. nieruchomości (grunty wraz z budynkami) były przedmiotem umowy dzierżawy i najmu zawartej pomiędzy gminą a spółką. W okresie dzierżawy i najmu nakłady na ulepszenie budynków ponosiła spółka, które za każdym razem przekraczały 30 proc. wartości początkowej budynku. Spółka w przedmiotowych budynkach prowadziła działalność opodatkowaną i zwolnioną z VAT, jednak nie przysługiwało jej prawo do odliczenia VAT, ponieważ ulepszenia były dokonywane w budynkach przeznaczonych na działalność zwolnioną.

We wniosku gmina zadała pytanie, czy wniesienie przez nią aportu do spółki w postaci opisanych w stanie faktycznym nieruchomości (tj. gruntów wraz z posadowionymi na nich budynkami) stanowi czynność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT. Zdaniem gminy, wniesienie przez nią aportu do spółki w postaci opisanych nieruchomości będzie stanowić czynność zwolnioną z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Wobec tego aport budynków nie następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, nie następuje także w okresie krótszym niż dwa lata od daty pierwszego zasiedlenia. Nie zmienia tego również fakt, iż ponoszone nakłady na budynki na ich ulepszenie każdorazowo przekraczały 30 proc. wartości początkowej, ponieważ dokonywała ich spółka jako podmiot użytkujący budynki na podstawie umowy dzierżawy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wydanej interpretacji podzielił opinię gminy i wskazał, że wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa cywilnego lub handlowego spełnia definicję dostawy towarów zawartą w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym uznawane jest za sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Wynikiem tej czynności jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania wnoszonym towarem jak właściciel. Podmiot wnoszący aport zobowiązany jest do udokumentowania czynności za pomocą faktury, a także do rozliczenia podatku należnego na ogólnych zasadach. Czynność, żeby została uznana za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika. Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie czynności o charakterze cywilnoprawnym. Organ uznał, iż w okolicznościach rozpoznanej sprawy względem budynków będących przedmiotem aportu nastąpiło pierwsze zasiedlenie i od tego momentu upłynęły dwa lata. Ponadto wydatki na ulepszenie tych budynków ponosiła spółka z nich korzystająca, co nie ma wpływu na definicję pierwszego zasiedlenia, ponieważ nakłady nie zostały poniesione bezpośrednio przez gminę i nie miało miejsca rozliczenie nakładów poniesionych na ulepszenie. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach podkreślił również, że od czasu przekazania przez gminę zabudowanych nieruchomości spółce na podstawie umów najmu i dzierżawy do chwili aportu upłynął okres dłuższy niż dwa lata. Wobec tego dokonany aport zabudowanych nieruchomości jest zwolniony z VAT na podstawie art. 43 ust. 2 pkt 10 ustawy o VAT.

Komentarz

Janina Fornalik, doradca podatkowy, starszy menedżer w MDDP

Stanowisko organu podatkowego wyrażone w omawianej interpretacji jest moim zdaniem słuszne. Kwestią budzącą wątpliwości było w tej sytuacji spełnienie warunku zwolnienia z VAT dostawy nieruchomości, gdy zostały poniesione nakłady przewyższające 30 proc. wartości początkowej budynku. Co do zasady powoduje to, że kolejna dostawa budynku jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia i nie może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Jednak z uwagi na to, że nakłady na ulepszenie budynku poniosła spółka będąca dzierżawcą gminy, zatem fakt ten pozostaje bez wpływu na definicję pierwszego zasiedlenia. W konsekwencji oznacza to, że nie mamy do czynienia z ponownym „pierwszym zasiedleniem" po dokonaniu nakładów przez spółkę. Zatem gmina może zastosować zwolnienie w przypadku aportu przedmiotowej nieruchomości. Należy jednak pamiętać, że każda transakcja dotycząca dostawy nieruchomości przez gminę wymaga odrębnej analizy i jej skutki na gruncie podatku VAT zależeć będą od konkretnego stanu faktycznego. W przypadku gmin niektóre transakcje dotyczące dostawy nieruchomości mogą w ogóle być wyłączone z zakresu opodatkowania VAT, jeśli gmina nie działa w charakterze podatnika VAT, gdyż nabyła nieruchomość np. w drodze darowizny, spadkobrania lub z mocy prawa w wyniku komunalizacji. Stanowisko takie potwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE w postanowieniu z 20.3.2014 r. w sprawie C-72/13 Gmina Wrocław a także NSA w wydanym w tej samej sprawie wyroku z 5.12.2014 r. (sygn. akt I FSK 1547/14).