Reklama

Andrzej Wajda - mecenas sztuki

Andrzej Wajda to nie tylko legenda i historia kina. Miał także ogromny wkład w polskie życie kulturalne i powstanie ważnych instytucji sztuki.

Aktualizacja: 10.10.2016 11:36 Publikacja: 10.10.2016 11:29

Andrzej Wajda

Andrzej Wajda

Foto: PAP/EPA

Z inicjatywy Andrzeja Wajdy i Krystyny Zachwatowicz powstały m.in.  Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Galerii Europa-Daleki Wschód i Pawilon Wyspiańskiego w Krakowie oraz Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu.

Na wybudowanie Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” Andrzej Wajda przeznaczył japońską Nagrodę Kioto, którą otrzymał w 1987 roku za twórczość filmową i teatralną. Manggha, zaprojektowana przez wybitnego japońskiego architekta Arata Isozaki, powstała specjalnie z myślą o stworzeniu miejsca dla znakomitej kolekcji sztuki japońskiej, zgromadzonej przez krakowskiego kolekcjonera Feliksa Mangghę Jasieńskiego. Otwarto je w 1994 roku. Dziś mieści w nim także Archiwum Andrzeja Wajdy, obejmujące jego filmowy dorobek, szkicowniki, korespondencję i wiele innych cennych materiałów.

Jeszcze niedawno reżyser wspominał: „Aby coś wybudować, trzeba zacząć  od architekta. Aratę Isozaki podpowiedział nam Krzysztof Ingarden. Isozaki podjął ideę i nie tylko stworzył projekt przyszłego muzeum, ale i podarował go naszej Fundacji. To on zdecydował, że ma ono stanąć na Dębnikach nad Wisłą, naprzeciw Wawelu. Kraków nie myślał wówczas o jakichkolwiek inwestycjach kulturalnych w tym miejscu. Była to część miasta nieciesząca się dobrą sławą. Pani Dulska ze sztuki Zapolskiej, gdy jej syn zadał się ze służącą, skarżyła się, że w związku z zaistniałą sytuacją towarzyską „przyjdzie się wyprowadzić na Dębniki”. My wyprowadziliśmy się na Dębniki bez obaw, a za nami poszli inni i dziś ta strona Wisły jest miejscem wielu wspaniałych manifestacji architektoniczno-artystycznych.”

Potem reżyser  stał się pomysłodawcą i orędownikiem Galerii Europa-Daleki Wschód w Krakowie według architektonicznego projektu Krzysztofa Ingardena, otwartej obok Mangghi w 2015 roku, która poszerzyła jej geograficzny zasięg i działalność o współczesną sztukę. Andrzej Wajda był także pomysłodawcą nazwy tej galerii.

Z kolei pomysł wybudowania Pawilonu Wyspiańskiego Andrzej Wajda zgłosił w 1998 roku, gdy Kraków przygotowywał się do objęcia funkcji Europejskiej Stolicy Kultury w roku 2000. W tej idei chodziło przede wszystkim o stworzenie miejsca dla ekspozycji projektowanych, ale niezrealizowanych trzech witraży Stanisława Wyspiańskiego. Pawilon według architektonicznego projektu Krzysztofa Ingardena (Ingarden & Ewý Architekci) zbudowano przy Placu Wszystkich Świętych w latach 2005 – 2007. A witraże wg Wyspiańskiego, przedstawiające św. Stanisława oraz polskich królów Kazimierza Wielkiego i Henryka Pobożnego wyko­nał Piotr Ostrow­ski przy współ­pracy arty­stycz­nej Andrzeja Wajdy. Pawilon pełni zarazem rolę cen­trum infor­ma­cji kul­tu­ral­nej i tury­stycz­nej mia­sta Krakowa.

Reklama
Reklama

A w Radomiu, gdzie mieszkał w czasach młodości, Andrzej Wajda stał się pomysłodawcą  nowej instytucji - Centrum Sztuki Współczesnej. Otwarto je w 2014 roku w zrewitalizowanym gmachu dawnej elektrowni (projekt Kaja Koziarska; adaptacja - architekt Andrzej Kikowski). Wcześniej Andrzej Wajda jako mecenas sztuki wspierał  hojnie radomskie Muzeum Sztuki Współczesnej, któremu ofiarował nie tylko wybrane własne prace, ale również innych polskich artystów ze swej kolekcji, m.in. Aliny Szapocznikow, Jerzego Tchórzewskiego, Józefa Czapskiego, Tadeusza Kantora.

W ubiegłym roku reżyser przekazał też część swojej japońskiej kolekcji rysunków Centrum Sztuki Współczesnej w Suwałkach, rodzinnym mieście reżysera. Natomiast do Muzeum Kinematografii w Łodzi trafiło ponad 140 nagród i wyróżnień, które Andrzej Wajda dostał w ciągu kilkudziesięciu lat pracy zawodowej.

Film
Oscary 2026: Krótkie listy ogłoszone. Nie ma „Franza Kafki”
Film
USA: Aktor i reżyser Rob Reiner zamordowany we własnym domu
Film
Nie żyje Peter Greene, Zed z „Pulp Fiction”
Film
Jak zagra Trump w sprawie przejęcia Warner Bros. Discovery przez Netflix?
Film
„Jedna bitwa po drugiej” z 9 nominacjami Złotych Globów. W grze Stone i Roberts
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama