Kiedy firmy znów zaczną inwestować

[i]Przemysław Gdański członek zarządu BRE Banku SA[/i]

Mimo że polska gospodarka gwałtownie zwolniła w ubiegłym roku, to ze wzrostem PKB o 1,8 proc. i tak byliśmy odosobnioną wyspą na oceanie ogarniętej recesją gospodarki światowej.

W tym roku polska gospodarka powinna urosnąć o ponad 3 proc. (3,5 proc. wg analityków BRE Banku), a od naszych głównych partnerów, w tym przede wszystkim z Niemiec, docierają coraz bardziej optymistyczne wieści. Tu i ówdzie wciąż jeszcze słychać głosy o możliwym nadejściu drugiej fali kryzysu („double-dip”), ale podpisują się pod nimi tylko co więksi pesymiści.

Dlaczego więc w dalszym ciągu notujemy spadek inwestycji, a w konsekwencji również ujemną dynamikę kredytów udzielanych przez banki przedsiębiorstwom?

[srodtytul]Kryzys nauczył firmy ostrożności[/srodtytul]

Ubiegły rok nauczył nas skromności i pokory. Przypomniał, jak powiązane są gospodarki poszczególnych krajów i jak silny może być tzw. efekt motyla. Jak bardzo nieprzewidywalna może być nawet najbliższa przyszłość i jak w niepewnych realiach mylne mogą

być makroekonomiczne prognozy. Wreszcie jak ważne dla przetrwania w trudnych czasach są zasoby zgromadzonej na czarną godzinę gotówki.

Przedsiębiorstwa zapamiętały te lekcje i chcą nabrać przekonania graniczącego z pewnością, że gospodarki polska i światowa nie sprawią nam już żadnej przykrej niespodzianki. Decyzje inwestycyjne są więc wciąż odkładane, czego skutkiem jest spadek nakładów inwestycyjnych w polskiej gospodarce w I połowie tego roku o prawie 18 proc.

W minionym roku, pełnym wyzwań, wiele firm zanotowało znaczący spadek sprzedaży. Osłabł eksport, któremu tylko po części pomógł słaby złoty, a i rynek krajowy nie dawał powodów do wielkiej radości. W efekcie w wielu przedsiębiorstwach powstały wolne moce produkcyjne, co w naturalny sposób zweryfikowało kreślone przed 2008 r. plany inwestycyjne. Można się spodziewać, że do czasu powrotu produkcji i sprzedaży do poziomu konsumującego istniejące moce produkcyjne skłonność do inwestycji innych niż modernizacyjne i odtworzeniowe będzie w najlepszym razie umiarkowana.

[wyimek]Rok 2009 uczynił wielu przedsiębiorców bardziej ostrożnymi w zarządzaniu biznesem. Decyzje o ekspansji podejmowane są rozważniej i poprzedzane gruntowniejszymi analizami, badaniami i kalkulacjami[/wyimek]

Rok 2009 uczynił wielu przedsiębiorców bardziej ostrożnymi w zarządzaniu biznesem. Decyzje o ekspansji podejmowane są rozważniej i poprzedzane gruntowniejszymi analizami, badaniami i kalkulacjami. Równocześnie świadomość znaczenia poduszki płynnościowej powoduje, że firmy skrupulatnie oszczędzają, a saldo depozytów przedsiębiorstw dynamicznie rośnie od początku roku.

[srodtytul]Pieniądze z sektora publicznego[/srodtytul]

Wyjątkowy na tle całości jest w tym roku sektor finansów publicznych. Tu dynamika inwestycji jest zdecydowanie dodatnia i na koniec roku może przekroczyć nawet 15 proc. Wpływa na to wiele czynników, począwszy od relatywnie dużego niedoinwestowania infrastruktury komunalnej przez konieczność wykorzystania obecnie dostępnych znacznych środków unijnych aż do nadciągającego wielkimi krokami Euro 2012.

Na tę sytuację polski sektor bankowy nie pozostaje obojętny. Bankowców trapi, co jasne, wciąż ujemna dynamika rynku kredytów dla przedsiębiorstw, ale równocześnie cieszy wzrost depozytów i koniec obciążającej rachunek wyników banków wojny depozytowej. Szukając wzrostu, niektóre banki ostro ruszyły na podbój sektora finansów publicznych, budując odpowiednie struktury i rozwijając w tym zakresie posiadane kompetencje.

Równocześnie wzmogła się rywalizacja o najlepszych kredytobiorców, o których banki coraz intensywniej zabiegają. Duża podaż środków na rynku przy braku odbicia popytu na finansowanie powoduje, że marże kredytowe dla najlepszych i najbezpieczniejszych klientów zauważalnie spadają w stosunku do tych, które funkcjonowały w 2009 r. Banki czekają na odbicie się rynku kredytowego i wielu z nich wciąż wierzy, że zacznie się to jeszcze w tym roku. Te największe są na to dobrze przygotowane zarówno od strony kapitałowej i płynnościowej, jak i kadrowej.

[srodtytul]Dobre sygnały z branży energetycznej[/srodtytul]

Powrót inwestycji do fazy wzrostowej nie będzie skokowy, raczej dokona się stopniowo. Każda kolejna informacja potwierdzająca, że nasza gospodarka trwale i stabilnie powróciła do trendu wzrostowego, może być impulsem dla kolejnych firm, aby odważniej i mocniej ruszyć do przodu.