Wyjazd do Kijowa. O planach nie wiedziały nawet rodziny przywódców

Podróż do oblężonego Kijowa, gdzie ukraińskie wojsko walczy z rosyjskimi siłami zaledwie kilka kilometrów od granic miasta, została zorganizowana w pośpiechu i wiedziało o niej tylko kilka osób.

Publiczne wypowiedzi uczestników wyjazdy i źródła dyplomatyczne, które wypowiadały się prywatnie, wskazują na żmudną i ryzykowną misję dyplomatyczną, która podkreśliła poczucie naglącej potrzeby zakończenia wojny. 

Podczas szczytu w Wersalu w ubiegły piątek inni przywódcy europejscy zostali poinformowani o planowanej podróży, jednak tylko niewielka liczba państw była bezpośrednio zaangażowana w proces.

Premier Czech Petr Fiala, zapytany o niebezpieczeństwo, powiedział dziennikarzom w środę po powrocie z Ukrainy, że jego zdaniem warto było zaryzykować.

Czytaj więcej

Polityka

Niebezpieczna delegacja premierów do Kijowa

Wyjazd szefów rządu do strefy wojny był tak ryzykowny, że do ochrony zgłosiło się tylko 11 oficer...

- Są sytuacje, w których trzeba samemu podjąć decyzję, a ja podjąłem taką, jaką podjąłem - powiedział 57-latek. - Nie byłem sam, miałem kolegów - premierów, miałem kolegów z mojego zespołu i ze służby bezpieczeństwa, którzy byli gotowi odbyć tę podróż razem ze mną - dodał.

Fiala powiedział żonie o swoich planach, ale poprosił ją, aby nie mówiła o tym jego matce ani trójce dzieci. - One dowiedziały się o tym, gdy to zostało opublikowane - przekazał.

Wraz z nim w Kijowie byli premier Polski Mateusz Morawiecki, słoweński premier Janez Jansa i wicepremier Jarosław Kaczyński. Pojechali oni specjalnym pociągiem zza wschodniej granicy Polski na Ukrainę we wtorek rano. Zanim informacja o podróży została upubliczniona, byli już w drodze do stolicy.

Nie wiadomo, czy Rosja wiedziała o tej wizycie. Fiala napisał na swoim profilu na Facebooku, że społeczność międzynarodowa została o niej poinformowana za pośrednictwem organów międzynarodowych, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński powiedział, że uczestnicy nie rozmawiali wcześniej bezpośrednio z Moskwą.

- Chcielibyśmy mieć w Rosji kogoś wiarygodnego, z kim moglibyśmy dyskutować, ale Rosja nie jest już rozsądnym partnerem do jakichkolwiek rozmów - powiedział w środę. 

Europejskie źródło dyplomatyczne przekazało, że plan został po raz pierwszy przedstawiony Charlesowi Michelowi, przewodniczącemu Rady Europejskiej, przy okazji szczytu we Francji.

Morawiecki poinformował Michela i przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen w poniedziałek, że zamierza udać się w podróż następnego dnia.

Nie wiadomo, kto jeszcze został poproszony o dołączenie do wyjazu. Według dyplomaty, z którym rozmawiała agencja Reutera, nie poproszono o to prezydenta Francji Emmanuela Macrona, ani kanclerza Niemiec Olafa Scholza.

Premier Słowacji Eduard Heger konsultował się w tej sprawie ze swoimi służbami bezpieczeństwa, ale zdecydowanie odradzono mu wyjazd.

Jeden z uczestników misji, który odmówił ujawnienia swojej tożsamości ze względu na delikatny charakter wizyty, powiedział, że podróż pociągiem trwała około 10 godzin i że zanim dotarli do Kijowa zapadł zmrok.

Delegacja została przewieziona vanami przez w większości puste ulice do pałacu prezydenckiego, gdzie przez około cztery godziny czekała na spotkanie z prezydentem Zełenskim. W tym czasie nie wolno im było korzystać z telefonów komórkowych.