Ile jest warte dobre imię

W literaturze dobre imię – jak rzecze Jagon, chorąży, intrygant i sprawca wszelkich obsesji Otlella Williama Szekspira względem rzekomo cudzołożnej żony, „(…) jest najdroższym skarbem mężów i niewiast: kto mi kradnie worek, kradnie drań marną, coś i nic; rzecz, która w tysiącznych była rękach wprzód niż w moich; Ale kto dobre imię mi wydziera, grabi mi dobro, z którego sam nie ma korzyści, mnie zaś przyprawia o nędzę” . W życiu natomiast - jak pokazuje Sąd Apelacyjny we Wrocławiu z 5 listopada 2020 w głośnej sprawie profesora Politechniki Opolskiej - dobrem o wartości nawet 50 tyś. złotych.

Aktualizacja: 26.01.2021 13:40 Publikacja: 26.01.2021 12:39

Ile jest warte dobre imię

Sprawa dotyczyła naruszenia dobrego imienia profesora, który został zwolniony dyscyplinarnie z pracy w związku z niepotwierdzonymi zarzutami o korupcję i niegospodarność w rozliczaniu projektów badawczych.

Apelacja apelacji nierówna

Wrocławski wyrok, poza kwestiami oczywistymi wynikającymi z treści, zwraca szczególną uwagę w zakresie wysokość zasądzonego zadośćuczynienia. Średnia wysokość tego rodzaju rekompensat w latach 2017 – 2020 w tej apelacji wynosiła 6,5 tyś zł. podczas gdy w apelacji warszawskiej była już to kwota czterokrotnie wyższa - 26,670 zł.

Czytaj także: TVP pozywa Trzaskowskiego. "Narusza dobre imię Spółki"

Czy zadośćuczynienie zależy od sądu

Odpowiedź nie jest ani prosta ani oczywista, choć wydaje się, że problem wynika z wadliwości art. 445 § 1 KC, który posługuje się pojęciem odpowiedniej sumy pieniężnej za doznaną krzywdę. Truizmem jest twierdzenie, że „krzywda krzywdzie nierówna", ale w przywołanej sprawie w I instancji, uznano, że dobre imię nie waży tyle co zdrowie lub życie. Trudno polemizować z tym argumentem, ale trudno jednocześnie akceptować pogląd, że procesy o naruszenie dobrego imienia jest tak naprawdę sporem o przeprosiny za nieprawdę, zniewagę lub znieważenie. W końcu – jak powszechnie wiadomo – ludzie mają naturalną potrzebę przeproszenia za złe zachowanie, a wartość słów – nawet słowa przepraszam – nie zdezawuowała się.

Ile jest warte dobre imię

Przewrotnie można odpowiedzieć, że tyle ile waży. W 1907 Duncan MacDougall w New York Times i czasopiśmie naukowym American Medicine zasugerował, że dusza człowieka waży 21 gramów (3/4 uncji). Oznaczałoby to, że na każdy 1 gram naszej duszy jest warty – zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – około 2 380 zł. Niestety sprawa nie jest taka prosta, a próba stworzenia tabeli zadośćuczynienia na kształt tabeli frankfurckiej za utracony wypoczynek, wydaje się z góry skazana na porażkę.

Reklama
Reklama

Dyskrecjonalna władza sędziego

Wysokość świadczenia przyznawanego na podstawie art. 448 KC ma charakter wysoce oceny, dlatego też przy jego określaniu sądy zachowują duży zakres swobody, a strony mogą skutecznie kwestionować wysokość zasądzonego świadczenia tylko wtedy, gdy jego nieproporcjonalność do wyrządzonej krzywdy jest wyraźna lub rażąca (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 października 2015 r. I ACa 387/15).

W wyroku z 5 listopada 2020 r. Sąd Apelacyjny we Wrocław stwierdził, że doszło do rażącego zaniżenia zadośćuczynienia, pomimo, że w pierwszej instancji zasądzono, niemałą skądinąd kwotę 20 tyś. zł. Działania pozwanego zrujnowały reputację i karierę powoda jako naukowca, utratę zaufania do niego, ówczesne trudności w znalezieniu pracy oraz konflikt na pozwanej, uczelni. W opinii sądu kwota w tej sprawie miała charakter symboliczny w związku z utraconą reputacją i zaufaniem.

Sądy i trybunały
Coraz więcej wakatów w Trybunale Konstytucyjnym. Prawnicy mówią, co trzeba zrobić
Prawnicy
Prof. Marcin Matczak: Dla mnie to podważalny prezydent
Zawody prawnicze
Rząd zmieni przepisy o zawodach adwokata i radcy. Projekt po wakacjach
Matura i egzamin ósmoklasisty
Uwaga na świadectwa. MEN przypomina szkołom zasady: nieaktualne druki do wymiany
Podatki
Rodzic może stracić ulgi w PIT, jeśli dziecko za dużo zarobi
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama