Mamy mniej korupcji niż Niemcy

Korupcja w biznesie nie jest teraz w Polsce znacząco większym problemem niż w rozwiniętych krajach Zachodu – wynika z badania firmy doradczo-audytorskiej EY, które objęło 4,1 tys. pracowników z 41 państw świata, w tym z Polski. Podczas gdy w skali świata ponad połowa badanych twierdzi, że w ich kraju praktyki korupcyjne w biznesie są powszechne, zaś w naszym regionie uważa tak aż 64 proc. pracowników, w Polsce zaledwie 38 proc.

Także pod tym względem coraz bliżej nam do rozwiniętych państw, gdzie powszechność łapówkarstwa w biznesie dostrzega 36 proc. badanych. Co więcej, podczas gdy opinie na Zachodzie wskazują na wzrost korupcji (w 2015 r. jej powszechność stwierdziło 35 proc. badanych), to u nas widać jej wyraźny spadek.

Przed dwoma laty o rozpowszechnieniu łapówkarstwa było przekonanych 43 proc. Polaków. Teraz taki odsetek wskazań mają Niemcy... Jak twierdzi w rozmowie z „Rzeczpospolitą" Mariusz Witalis, partner w Zespole Zarządzania Ryzykiem Nadużyć EY, od połowy minionej dekady widać w Polsce spadkowy trend praktyk korupcyjnych.

Łapówki lepiej ukryte

Badanie potwierdziło, że w u nas skala problemu jest znacznie mniejsza niż w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym na Węgrzech czy w Czechach, gdzie odpowiednio 78 proc. i 63 proc. badanych mówi o powszechności korupcji. Zdaniem Witalisa duże znaczenie miało w Polsce powołanie Centralnego Biura Antykorupcyjnego. W innych krajach regionu takich agencji nie ma albo są bardzo upolitycznione.

Ekspert EY zastrzega, by nie przeceniać poprawy sytuacji w Polsce. Wprawdzie mniej ostatnio słychać o aferach łapówkarskich, ale również dlatego, że praktyki korupcyjne są dzisiaj głębiej i bardziej przemyślnie ukryte – nie tak ostentacyjne, jak w innych krajach regionu.

23 proc. polskich pracowników przyznało, że byłoby gotowych podjąć nieetyczne działania, by przyspieszyć swoją karierę i zwiększyć zarobki. To wyraźnie więcej niż na Zachodzie (14 proc.). Dużo rzadziej jesteśmy skłonni korumpować wyłącznie dla dobra firmy (co dziesiąty badany).

Cynizm młodych

Mariusz Witalis zwraca jednak uwagę, że aż sześciu na dziesięciu polskich pracowników rozważało rezygnację z pracy, gdy podejrzewali nieetyczne działania w firmie, a 13 proc. odeszło z tego powodu.

Mniej chętnie Polacy podejmują się roli tzw. sygnalistów, którzy informują o nadużyciach. Nadal bywa to utożsamiane z donosicielstwem, ale zniechęca też brak skutecznej ochrony takich osób.

Walce z korupcją na świecie nie najlepiej wróżą wyniki badania wśród pokolenia Y. Aż 73 proc. milenialsów usprawiedliwia nieetyczne działania pomagające przetrwać firmie kryzys, a co czwarty zaoferowałby łapówkę dla zdobycia lub podtrzymania biznesu.

Młodzi wątpią też w etykę szefów. 68 proc. uważa, że menedżerowie byliby skłonni do nieetycznych działań, by pomóc firmie przetrwać kryzys.

Awans w rankingach

Malejący problem korupcji w Polsce potwierdza też nasz awans w globalnym zestawieniu organizacji Transparency International.