Polska innowacyjność dopiero nabiera tempa

Od przystąpienia Polski do UE liczba wynalazków zgłaszanych przez przedsiębiorców wzrosła, ale nadal zajmujemy w Europie odległe miejsce.

Publikacja: 20.10.2020 21:24

Polska innowacyjność dopiero nabiera tempa

Foto: Adobe Stock

Strumień środków płynący z Unii Europejskiej od 2004 r. nie zmienił znacząco nastawienia firm do tematu ochrony własności intelektualnej – oceniają eksperci. Statystyki to potwierdzają. I tak na przykład w 2012 r. w procedurze międzynarodowego zgłaszania patentów (PCT) osiągnęliśmy poziom 34 proc. średniej unijnej, a w 2019 r. odsetek ten był zaledwie o 2 pkt proc. wyższy. Widać duże różnice w poszczególnych krajach. Bułgaria ma wskaźnik sięgający 39 proc., Czechy 45,5 proc., a Estonia zdecydowanie wyższy, przekraczający 67 proc.

Przemysław Gabrysiak, ekspert z firmy Ayming ds. innowacji i funduszy unijnych, podkreśla, że liczba polskich patentów w procedurze PCT nie uległa znacznej poprawie, mimo że często możliwość skorzystania ze środków UE wymusza na przedsiębiorcach zgłoszenie patentowe na etapie wdrażania innowacyjnych rozwiązań.

– Być może wzrost ich liczby nastąpi w późniejszym czasie, gdyż zgłoszenie patentu nie musi być jednoczesne z zakończeniem dofinansowanego przedsięwzięcia. Przedsiębiorcy pozyskujący wsparcie unijne składają wniosek w okresie trzech (w przypadku MŚP) lub pięciu (duże firmy) lat po zakończeniu projektów – podkreśla. Dodaje, że dlatego też wprowadzono dodatkowe zachęty, takie jak ulga badawczo-rozwojowa i IP Box, które mogą wpłynąć na polską innowacyjność, a tym samym na liczbę opracowywanych wynalazków.

W 2019 r. krajowe podmioty złożyły w Urzędzie Patentowym RP niemal 4 tys. wniosków o rejestrację wynalazków i udzielenie patentów.

Wśród przedsiębiorstw zgłaszających wynalazki przeważały mikro-, małe i średnie firmy, odpowiadając łącznie za 88 proc. wszystkich zgłoszeń ze strony sektora biznesowego. Najwięcej wniosków złożyły firmy z województwa mazowieckiego i śląskiego. Z kolei w ujęciu branżowym najwięcej wynalazków przypada na inżynierię lądową, chemię związków organicznych i maszyny specjalistyczne.

Jak wypadają polskie patenty w Europie? Według Europejskiego Urzędu Patentowego liczba dokonanych zgłoszeń przez polskie podmioty zmniejszyła się w ubiegłym roku o niemal 10 proc. Eksperci podkreślają jednak, że spadek ten był poprzedzony dwoma latami zdecydowanego wzrostu, a z perspektywy dekady liczba polskich zgłoszeń zwiększyła się znacząco – z 205 do 469 w 2019 r. Wśród największych polskich innowatorów znalazły się m.in. koncern biofarmaceutyczny Ryvu Therapeutics oraz Uniwersytet Jagielloński, które złożyły po osiem wniosków patentowych. Aktywni byli też: producent drukarek 3DGence, Politechnika Śląska i Adamed Pharma.

W sumie w zeszłym roku do Europejskiego Urzędu Patentowego wpłynęło rekordowe ponad 181 tys. zgłoszeń, co stanowi wzrost o 4 proc. w porównaniu z 2018 r. Do krajów z największą liczbą zgłoszeń należały: Stany Zjednoczone (25 proc. ogólnej liczby zgłoszeń), Niemcy (15 proc.), Japonia (12 proc.), Chiny (7 proc.) i Francja (6 proc.).

Ciekawą kwestią jest liczba walidacji patentów europejskich na terenie Polski. W 2019 r. było ich 13 020 wobec 11 636 w 2018 r. Na przestrzeni ostatnich lat widać znaczący wzrost (na przykład w roku 2015 było to tylko 7883, a w 2016 r. 9871).

– Wśród podmiotów zagranicznych największym zainteresowaniem cieszą się walidacje patentów europejskich na terenie Polski, co świadczy o tym, że Polska postrzegana jest jako atrakcyjny rynek, na którym warto uzyskać i utrzymywać ochronę patentową. Natomiast podmioty krajowe preferują procedurę w trybie krajowym i w przeważającym stopniu chronią wynalazki tylko na terenie Polski – komentuje Adam Taukert, rzecznik prasowy Urzędu Patentowego RP.

Zdaniem ekspertów, aby uzyskać realny obraz rynku patentów i polskiej innowacyjności, należy przyjrzeć się nie tylko wskaźnikom ilościowym, ale i jakościowym.

– Od 2005 r. liczba patentów przyznawanych podmiotom w Polsce przez Urząd Patentowy RP diametralnie się zwiększyła – z 305 do 1234 rocznie, co można powiązać z rosnącą świadomością przedsiębiorców w dziedzinie ubiegania się o ochronę własności intelektualnej. Ale jak wynika z analiz baz patentowych, tylko niespełna 20 proc. patentów wciąż chroni własność intelektualną powstałą w naszym kraju – podkreśla przedstawiciel firmy Ayming.

Biznes
Gdzie wyrzucić woreczek po ryżu? Wiele osób popełnia ten sam błąd
Biznes
Trump pozbywa się papierowych słomek. To (częściowo) dobra decyzja, mówią ekolodzy
Biznes
TikTok powraca do sklepów z aplikacjami Apple i Google w USA
Biznes
Kto dostarczy okręty dla Polski, nowe cła USA i zmiany w programie mieszkaniowym
Biznes
Trzech faworytów w wyścigu o okręty podwodne dla Polski