Rozliczenie VAT z tytułu transakcji łańcuchowych

Transakcje łańcuchowe to dostawy towarów, w których udział bierze co najmniej trzy podmioty, a sam towar dostarczany jest bezpośrednio od pierwszego podmiotu do ostatniego w łańcuchu odbiorcy.

Aktualizacja: 13.12.2016 15:22 Publikacja: 13.12.2016 14:09

Rozliczenie VAT z tytułu transakcji łańcuchowych

Foto: 123RF

Cechą szczególną transakcji łańcuchowej jest to, że dochodzi tylko do jednego fizycznego wydania towaru oraz do kilku dostaw rozumianych jako „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel", czyli w dużym uproszczeniu przeniesieniu własności danego towaru. W takiej sytuacji na potrzeby rozliczenia podatku VAT uznaje się, że transakcji dokonał każdy z podmiotów biorących udział w obrocie (pomimo że podmioty inne niż podmiot pierwszy bądź ostatni nie mają fizycznego kontaktu z towarem w trakcie dostawy, tj. nie dokonują ich transportu bowiem towar „wędruje" bezpośredniego od pierwszego do ostatniego podmiotu w łańcuchu).

Taka sytuacja dotyczy przypadku zilustrowanego na poniższym schemacie, w którym polski producent (podmiot A) sprzedaje towar czeskiemu podatnikowi (podmiot B), ten zaś dokonuje sprzedaży do węgierskiego podatnika (podmiot C), który następnie sprzedaje towar do finalnego odbiorcy na Węgrzech (podmiot D). Przy czym towar dostarczany jest bezpośrednio z Polski od podmiotu A do finalnego odbiorcy (podmiot D) na Węgrzech.

Na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy o VAT uznaje się, że przemieszczenie towarów może być przyporządkowane tylko jednej dostawie dokonywanej w łańcuchu dostaw (tzw. „dostawa ruchoma"). Dostawa ta w przypadku transgranicznego transportu towarów traktowana jest jako odpowiednio wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) / wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT); względnie eksport / import. Pozostałe dostawy traktuje się jako tzw. „dostawy nieruchome".

Miejscem opodatkowania dostaw nieruchomych poprzedzających dostawę ruchomą jest miejsce rozpoczęcia transportu towarów. W przypadku dostaw następujących po dostawie ruchomej, miejscem ich opodatkowania jest miejsce zakończenia transportu. W praktyce oznacza to, że tylko jedna dostawa traktowana jest jako przemieszczenie transgraniczne towarów pomiędzy krajem wysyłki towarów a krajem ich finalnej dostawy. Pozostałe dostawy opodatkowane są jak transakcje krajowe, odpowiednio w tych dwóch krajach. Taka konstrukcja przepisów sprawia, że podmioty uczestniczące w transakcjach łańcuchowych muszą stosunkowo często na potrzeby takich transakcji rejestrować się w innych krajach niż miejsce ich siedziby czy prowadzenia działalności gospodarczej.

W świetle obecnie obowiązujących przepisów, co do zasady, jako dostawę ruchomą traktuje się więc dostawę dokonywaną na rzecz podmiotu organizującego transport/wysyłkę (w analizowanym uprzednio przypadku byłaby to dostawa A-B). Niemniej, jako dostawę ruchomą traktuje się dostawę dokonywaną przez podmiot organizujący transport/wysyłkę, jeśli z warunków dostawy wynika, że taki transport należy przypisać tej dostawie (w analizowanym przypadku byłaby to dostawa B-C).

Sławomir Patejuk, Senior Manager w Advicero Tax

Cechą szczególną transakcji łańcuchowej jest to, że dochodzi tylko do jednego fizycznego wydania towaru oraz do kilku dostaw rozumianych jako „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel", czyli w dużym uproszczeniu przeniesieniu własności danego towaru. W takiej sytuacji na potrzeby rozliczenia podatku VAT uznaje się, że transakcji dokonał każdy z podmiotów biorących udział w obrocie (pomimo że podmioty inne niż podmiot pierwszy bądź ostatni nie mają fizycznego kontaktu z towarem w trakcie dostawy, tj. nie dokonują ich transportu bowiem towar „wędruje" bezpośredniego od pierwszego do ostatniego podmiotu w łańcuchu).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes
Majówka, wakacje to czas złodziejskich żniw. Jak się nie dać okraść
Biznes
Poznaliśmy zwycięzców Young Design 2024! Już można zobaczyć ich projekty!
Biznes
Wada respiratorów w USA. Philips zapłaci 1,1 mld dolarów
Biznes
Pierwszy maja to święto konwalii. Przynajmniej we Francji
Biznes
Żałosne tłumaczenie Japan Tobacco; koncern wyjaśnia, dlaczego wciąż zarabia w Rosji
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił