Inwestorzy oczekują wsparcia rządu dla spółek węglowych

Próby emisji euroobligacji przez Kompanię Węglową i JSW zakończyły się fiaskiem. Czy polskie spółki węglowe mają jeszcze szanse na uplasowanie swoich papierów dłużnych na zagranicznych rynkach?

Jestem przekonana, że polskie firmy węglowe mogą odnieść sukces, pod warunkiem istnienia odpowiedniego popytu na tego typu obligacje ze strony inwestorów poszukujących atrakcyjnych zwrotów w zamian za podwyższone ryzyko, oraz dywersyfikacji portfela inwestycyjnego w regionie Europy Środkowo - Wschodniej. W przypadku polskich spółek węglowych, istotnym elementem jest również ocena przez inwestorów poziomu wsparcia rządowego, biorąc pod uwagę trudną samodzielną sytuację polskich firm weglowych. Obecnie instytucje finansowe wymagają sporej premii za podwyższone ryzyko związane z inwestycją w branżę węglową. To ryzyko wynika przede wszystkim z bardzo niskich cen węgla na światowych rynkach, przy których polskie górnictwo jest po prostu niekonkurencyjne, oraz prognoz tylko niewielkich wzrostów cen węgla, które nie będą wystarczające aby istotnie poprawić sytuację finansową śląskich kopalń.

Co musi się zmienić, żeby popyt na obligacje węglowe był większy? To tylko kwestia podwyżki cen surowca?

Podwyżki cen surowca byłyby oczywiście pomocne, aczkolwiek głęboka restrukturyzacja polskich firm węglowych to niezaprzeczalnie kluczowa kwestia. Jednakże wyzwaniem jest fakt, że każda inicjatywa zmierzająca do poprawy konkurencyjności prowadziłaby również do redukcji zatrudnienia. To właśnie nadmierne zatrudnienie śląskich kopalń w stosunku do standardów światowych, ale też wysoki stopień uzwiązkowienia, duża głębokość złóż oraz wiele lat niedostatecznych inwestycji kapitałowych - są największymi wyzwaniami dla polskiego sektora węglowego. Wyzwaniem w dalszej perspektywie są także globalne zmiany klimatyczne i presja na Polskę ze strony Unii Europejskiej na zmniejszenie uzależnienia od węgla i redukcję emisji CO2. W naszej ocenie planowane nakłady na inwestycje w odnawialne źródła energii doprowadzą w długim terminie do stopniowego spadku znaczenia węgla, co z kolei może postawić pod znakiem zapytania szczególną opiekę, jaką właściciel otacza dziś spółki węglowe.

Skarb Państwa kontroluje większość krajowych spółek węglowych. Z punktu widzenia inwestora to atut czy ryzyko?

Jeśli weźmiemy pod uwagę, w jaki sposób państwo przez lata wspierało górnictwo, to jest to niewątpliwy atut. Inwestorzy mogą oczekiwać od polskiego rządu kolejnych interwencji, szczególnie w obecnej trudnej sytuacji sektora weglowego w Polsce. Z drugiej jednak strony taka struktura właścicielska utrudnia restrukturyzację poszczególnych spółek węglowych z uwagi na wysoki stopień powiązania tego sektora gospodarki z polityką, ze wzgledu na wysokie zatrudnienie w śląskich kopalniach, jak również ze względu na strategiczne znaczenie węgla dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, szczególnie w obecnej sytuacji geopolitycznej.

Jakich interwencji od rządu mogą oczekiwać inwestorzy?

Przede wszystkim takich, które mają na celu utrzymanie płynności finansowej spółek węglowych. Nie bez znaczenia jest również postrzeganie przez rząd węgla jako surowca strategicznego. Obecnie w Polsce dużo mówi się o węglu energetycznym i jego znaczeniu dla gospodarki i bezpieczeństwa kraju. Istotne jest jednak, aby to wsparcie państwa nie było kierowane tylko w stronę węgla energetycznego, ale obejmowało też węgiel koksowy. To dwa różne surowce z odmiennym zastosowaniem w gospodarce, ale brak wsparcia dla jednego z nich może wywołać reperkusje dla całego sektora, który integralnie jest utożsamiany z rządem. W naszej ocenie ta państwowa pomoc, zarówno w wymiarze merytorycznym, jak i finansowym, będzie w najbliższych latach wręcz niezbędna dla branży.

Na co agencje ratingowe zwracają największą uwagę, wydając oceny dla węglowych firm?

W przypadku Kompanii Węglowej najistotniejszym elementem była przyszła struktura kapitałowa spółki po wyemitowaniu obligacji. Pytania, które sobie postawiliśmy, to czy płynność spółki istotnie się poprawi i czy pozyskane fundusze będą wystarczające żeby poprawić wydajność i pokryć wszystkie konieczne inwestycje. W przypadku Kompanii Węglowej emisja obligacji, w połączeniu z innymi inicjatywami mającymi na celu poprawę konkurencyjności, w naszej ocenie znacząco ustabilizowałaby strukturę kapitałową i pomogły zaspokoić potrzeby finansowe spółki na okres około dwóch lat. Oczywiście nasza ocena wsparcia ze strony właściciela, jak też ocena rentowności Kompanii były również bardzo ważne.

Emisja euroobligacji zaspokoiłaby potrzeby tej spółki na dwa lata. A co dalej?