Zarząd komisaryczny w dwóch kasach

– Sytuacja w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych jest trudna i nie poprawia się, tylko pogarsza. Minimalne wymogi kapitałowe spełnia tylko połowa kas, głównie małych – mówi Jacek Osiński, dyrektor Departamentu Stabilności Finansowej w NBP.

Fundusze na minusie

W ocenie banku centralnego SKOK nie stanowią jednak bezpośredniego zagrożenia dla polskiego systemu finansowego, który określono jako stabilny.

– Skala działalności spółdzielczych kas pozostaje niewielka, to ok. 1 proc. aktywów sektora bankowego. Świadczone przez nie usługi finansowe są substytutami usług oferowanych przez banki – twierdzi Osiński.

Na koniec marca fundusze własne kas prowadzących działalność wynosiły 171 mln zł, a współczynnik wypłacalności 1,39 proc. Do osiągnięcia wymaganego minimalnego współczynnika na poziomie 5 proc. kasy potrzebowałyby dodatkowych 443 mln zł kapitałów. Po uwzględnieniu korekt poinspekcyjnych KNF ich fundusze własne spadłyby do minus 444 mln zł, a niedobór kapitału wyniósłby 1 mld zł.

Osiński podkreśla, że restrukturyzacja kas ma duże konsekwencje. – Angażuje środki Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, przez co zmniejsza się zasób kapitału dostępnego w razie ewentualnych problemów systemowych. Skutkuje też koniecznością uzupełnienia wypłacanych przez BFG środków, na co składają się głównie banki – mówi Osiński. Ich kondycja kapitałowa – zdaniem NBP – jest dobra, ale zyskowność będzie się pogarszać, m.in. z powodu cięcia stóp procentowych, zmniejszenia opłaty interchange oraz wzrostu opłat na BFG. Ryzyko wynika też z realizacji obietnic wyborczych.

Trybunał Konstytucyjny na dwudniowym posiedzeniu ocenia ustawę o SKOK. Rozpatruje wiosek prezydenta oraz posłów i senatorów PiS.

Prezydent zwrócił się do TK m.in. o rozstrzygnięcie, czy w przypadku tej ustawy ważniejsze jest zapewnienie stabilności finansów czy pewność prawa i gwarancje dla prawa własności. Chodzi m.in. o przepis, zgodnie z którym od decyzji KNF o przejęciu kasy nie ma odwołania, a sama decyzja jest prawomocna, nawet jeśli była wydana niezgodnie z prawem. Trybunał bada konstytucyjność procedury przejęcia SKOK przez bank krajowy, procedury likwidacji kasy oraz ochrony jej wierzycieli w przypadku częściowego jej przejęcia.

Katalog zarzutów

– Regulacja, która jest zaskarżona przez prezydenta, stwarza zbyt dużą dowolność ingerencji państwa w sferę życia obywateli i to ingerencji niekontrolowanej – mówił reprezentujący prezydenta mec. Roman Nowosielski.

Katalog przepisów skarżonych przez posłów i senatorów PiS jest dłuższy.

– Przepisy ograniczają swobodę działalności gospodarczej, naruszają zasadę równości, zasadę ochrony własności, a także wolności zrzeszania – wyliczał senator Henryk Cioch, przedstawiciel senatorów i posłów PiS. Kwestionują oni m.in. uprawnienia KNF do nakazywania zmiany lub rozwiązania zawartych umów oraz przepisy ograniczające kadencyjność władz kas, a także przepisy dotyczące uprawnień KNF.

KNF wprowadziła zarządy komisaryczne w dwóch kolejnych kasach: SKOK Polska i Powszechna SKOK. Zarządy komisaryczne działają już w SKOK Kujawiak oraz w SKOK im. Stefana kard. Wyszyńskiego.